Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου και έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα ψυχικά νοσήματα.
Η ενημέρωση μας και ευαισθητοποίηση γύρω από θέματα ψυχικής υγείας είναι βασικός πυλώνας στην καταπολέμηση του Ψυχιατρικού Στίγματος στην αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφορών, στην καταπολέμηση της άγνοιας και της παραπληροφόρησης που συνοδεύουν αρκετές φορές την ψυχική ασθένεια.
Ιστορικά, η αυτοκτονική συμπεριφορά υπήρχε πάντα, αλλά λόγω πολλών σύνθετων παραγόντων, έχει αυξηθεί σταδιακά σε όλες τις χώρες του κόσμου και τις τελευταίες δεκαετίες τα στατιστικά έχουν φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα.
Συχνά, υπάρχει η εντύπωση ότι μόνο οι ενήλικες παρουσιάζουν αυτοκτονικές συμπεριφορές, αλλά θα πρέπει να γίνει γνωστό ότι πολλά παιδιά και νέοι παρουσιάζουν επίσης τέτοιες συμπεριφορές ως αποτέλεσμα βίας, σεξουαλικής κακοποίησης, εκφοβισμού και διαδικτυακού εκφοβισμού.
Η αυτοκτονία συμβαίνει σ’ όλα τα ηλικιακά στάδια και είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας 15- 29 ετών.
Η σχέση μεταξύ των ψυχικών διαταραχών (κατάθλιψη, σχιζοφρένεια κ.α.) και αυτοκτονίας είναι τεκμηριωμένη. Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι περαιτέρω παράγοντες κινδύνου όπως μιας απώλειας, η μοναξιά, το στίγμα, η βία, οικονομικά προβλήματα, το τέλος μια σχέσης, οι συγκρούσεις κ.α. μπορούν να συμβάλουν στο να έχουμε μια απόπειρα ή αυτοκτονία.
Ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου αυτοκτονίας είναι όταν υπάρχει προηγούμενη απόπειρα.
Υπάρχουν πολλοί σύνθετοι παράγοντες που συμβάλλουν στην αυτοκτονία, αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι ότι όλες οι ενέργειές μας πρέπει να προσανατολίζονται στην πρόληψη. Συνεπώς, είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Η απόπειρα ή η αυτοκτονία έχει παράπλευρες επιδράσεις με αντίκτυπο στην οικογένεια, τους φίλους, τους συναδέρφους, την κοινότητα.
Οι αυτοκτονίες μπορούν να προληφθούν
Πολλά μπορούν να γίνουν για την πρόληψη τόσο σε ατομικό όσο και επίπεδο κοινότητας και σε εθνικό επίπεδο.
Θα πρέπει να υπάρχουν εθνικές στρατηγικές πρόληψης της αυτοκτονίας .Είναι απαραίτητο γιατί υποδεικνύει την καθαρή δέσμευση μιας κυβέρνησης στην προτεραιότητα και αντιμετώπιση της αυτοκτονίας.
Τα κράτη μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν δεσμευτεί για μείωση 10% των αυτοκτονιών έως το 2020.
Το να κάνεις τους ανθρώπους να μιλήσουν για ένα θέμα που τείνει να είναι ταμπού και για το οποίο πολλοί έχουν λανθασμένες ή προκατειλημμένες ιδέες θα βοηθήσει την κοινότητα να μάθει να εντοπίζει και να αντιμετωπίζει εγκαίρως τους παράγοντες κινδύνου.
Απαιτείται η συνεργασία των επαγγελματιών υγείας, των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας κ οικογενειών τους, αυτοδιοίκησης τοπικών φορέων κ.α για να μπορέσουμε να προλάβουμε την αυτοκτονία.
Πηγές: ΠΟΥ
Επιμέλεια κειμένου: Μπέης Δημήτριος
Επισκέπτης Δημόσιας Υγείας – Ψυχοθεραπευτής με Μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνική Ψυχιατρική – Παιδοψυχιατρική