Ήταν οι ξακουσμένοι «βικογιατροί» του Ζαγορίου, περιπλανώμενοι πρακτικοί θεραπευτές, οι οποίοι, από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα, γιάτρευαν ανθρώπους και ζώα, χρησιμοποιώντας τα φαρμακευτικά είδη και βότανα του φαραγγιού του Βίκου.
Με μακριά μαλλιά και ιδιαίτερη ενδυμασία, φορώντας μαύρο μάλλινο παλτό, τη σεγκούνα, και ένα ιδιότυπο καπέλο και κρατώντας πάντα μια ράβδο, το ματσούκι, οι «βικογιατροί» γύριζαν το καλοκαίρι για δύο μήνες στα χωριά τους, μάζευαν τα φαρμακευτικά φυτά, ετοίμαζαν τα θαυματουργά τους γιατρικά και μετά γυρνούσαν με το άλογό τους τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη.
«Αποκαλούσαν και κομπογιαννίτες (κόμπος=μαγικός κατάδεσμος και γιαννίτης= από τα Γιάννενα) όσους χρησιμοποιούσαν βότανα για θεραπείες» δήλωσε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η Καλλιόπη Στάρα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εργαστήριο Οικολογίας, Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Όπως τόνισε, σήμερα «μεγάλο μέρος της γνώσης για τα βότανα, έχει δυστυχώς χαθεί».
Οι «κομπογιαννίτες» περιφέρονταν στον δρόμο σοβαρότατοι, κρατώντας κιβώτιο γεμάτο φάρμακα, ο δε βοηθός τους, το «κοπέλλι» φώναζε: «γιατρός! γιατρικά! βότανα για κάθε αρρώστια!» Εκτός από το κιβώτιο είχαν πάνω τους και ένα μεταλλικό κουτί γεμάτο με αλοιφές. Κρατούσαν στο χέρι ένα μεγάλο και χοντρό μπαστούνι με χοντρό λευκό κόκκαλο, και ένα φίδι τυλιγμένο σε όλο το μήκος του. Αναμεταξύ τους μιλούσαν τα κορακίστικα.
Στις μέρες μας, πλέον, γίνεται όλο και περισσότερο εμφανές ένα έντονο ενδιαφέρον για πιο υγιεινό τρόπο ζωής, κοντά στην παραδοσιακή γνώση, κάτι που προκαλεί αυξημένο ενδιαφέρον, σε παγκόσμιο επίπεδο για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά ως φυσικά θεραπευτικά μέσα, το οποίο αντανακλάται στην αυξημένη ζήτηση στις ευρωπαϊκές αγορές, δήλωσε η κα Στάρα, με αφορμή τις εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «INCREdible – Δίκτυα Καινοτομίας για τον φελλό, το ρετσίνι και τα εδώδιμα μη ξυλώδη δασικά προϊόντα της Μεσογειακής Λεκάνης».
Στις μέρες μας, μεγάλο μερίδιο στη ζήτηση κατέχει ακόμα το τσάι του βουνού (Sideritis raeseri) που χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Ήπειρο όπου και φύεται ως θερμαντικό και θεραπευτικό ρόφημα. Μάλιστα, η κατακόρυφη άνοδος της ζήτησης, έχει σαν αποτέλεσμα την καλλιέργεια με σκοπό να καλύπτονται οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες μιας διεθνούς αγοράς, χωρίς να απειλούνται οι αυτοφυείς άγριοι πληθυσμοί.
«Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, ένας στους τρεις Ευρωπαίους, συλλέγει κάτι στα δάση, όπως βότανα ή μανιτάρια, έχει δηλαδή μία σχέση με τη φύση κάτι που είναι επιθυμητό, εφόσον βέβαια η συλλογή γίνεται μόνο για ατομική κατανάλωση και όχι για εμπορικούς σκοπούς», τονίζει η κ. Στάρα.
Στο στόχαστρο του προγράμματος «INCREdible», που συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών (EFI) και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα HORIZON 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι και τα μανιτάρια και οι τρούφες ως μη ξυλώδη δασικά προϊόντα, με τα οποία συμμετέχει το Εργαστήριο Φυτοϋγείας του τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ