Ι. Τζιόλας: Βύθιση του «Φετχί Μπουλέντ» (18.10.1912) – Η συμβολή των λιτοχωριτών ψαράδων σ’ αυτό το εγχείρημα
Σαν σήμερα, τη νύχτα της 18ης Οκτωβρίου 1912, ο υποναύαρχος Βότσης αποφάσισε να εισέλθει με το «τορπιλοβόλο 11» στο Θερμαϊκό κόλπο και να βυθίσει το απαρχαιωμένο τουρκικό θωρηκτό. Το εγχείρημα αυτό φαινόταν ακατόρθωτο, καθώς τα στενά του λιμανιού της Θεσσαλονίκης φυλάσσονταν από το φρούριο του Καραμπουρνού, το οποίο ήταν εξοπλισμένο με μεγάλου διαμετρήματος τηλεβόλα, τα νερά στο στόμιο του κόλπου ήταν αβαθή και ναρκοθετημένα, ενώ ένας μεγάλος προβολέας σάρωνε την περιοχή και επιτηρούσε άγρυπνα την είσοδο του λιμανιού.
Ο Βότσης, ενθαρρυμένος από τις έγκυρες πληροφορίες που του έδωσαν οι λιτοχωρίτες ψαράδες, (Νικόλας Βλαχόπουλος & Μιχάλης Κουφός), οι οποίοι γνώριζαν τα νερά, αποφάσισε να δοκιμάσει το ακατόρθωτο. Αργά την νύχτα κατάφερε με την καθοδήγηση των δύο ψαράδων, που βρίσκονταν ανάμεσα στο πλήρωμα, να εισέλθει στο Θερμαϊκό με το «τορπιλοβόλο 11» χωρίς να γίνει αντιληπτός από τα παραθαλάσσια τουρκικά φρούρια, ελισσόμενος ανάμεσα σε νάρκες, αποφεύγοντας κάποια αβαθή σημεία του κόλπου, χάρις το μικρό βύθισμα που είχε το πλοίο του.
Το «τορπιλοβόλο 11» πλησίασε το «Φετχί Μπουλέντ» και το έπληξε με τρεις παλαιού τύπου τορπίλες. Παρά την παλαιότητά τους, οι δύο από τις τρεις τορπίλες έπληξαν με μεγάλη ακρίβεια το τουρκικό πλοίο. Έτσι, το τουρκικό θωρηκτό άρχισε να μπάζει νερά και να βυθίζεται ταχύτατα. Το «τορπιλοβόλο 11» έσπευσε να βγει από τον Θερμαϊκό, εκμεταλλευόμενο και τον πλήρη αιφνιδιασμό των τούρκων, από την απρόσμενη και «θρασύτατη» αυτή επίθεση. Τα τηλεβόλα του Καραμπουρνού έριξαν βολές προς το «τορπιλοβόλο 11» οι οποίες όμως ήταν όλες άστοχες.
Το «Φετχί Μπουλέντ» δεν είχε την παραμικρή υπηρεσιακή αξία για το τουρκικό ναυτικό την εποχή εκείνη και δεν επηρέασε αποφασιστικά την πορεία των θαλασσίων επιχειρήσεων στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο. Όμως, η τολμηρή επίθεση του Βότση, εντός του σημαντικότερου λιμανιού της Μακεδονίας, που θεωρητικώς ήταν απολύτως ασφαλές, κατάφερε μεγάλο πλήγμα στο ηθικό των τούρκων, εξυψώνοντας αντιστοίχως το φρόνημα των πληρωμάτων του ελληνικού στόλου.
Τέλος, η μεγάλη αυτή ναυτική επιτυχία, αποτέλεσε τον πρόλογο, για τις δύο μεγάλες ναυμαχίες που ακολούθησαν, «της Έλλης & της Λήμνου» και εδραίωσαν τον ελληνικό στόλο, ως απόλυτο κυρίαρχο της θάλασσας του Αιγαίου.
Γράφει ο ΤΖΙΟΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Φιλόλογος – αρχαιολόγος