της Νένας Μεϊμάρη
Καλά το διαβάσατε. Αυτόν τον τίτλο έδωσε το περιοδικό National Geographic Traveler στον Μπάμπη Μπίζα από την Αθήνα. Εξεπλάγην μόλις το διάβασα και έσπευσα να του στείλω μήνυμα στο messenger. Thank God for Google!
Η απάντησή του ήρθε την επόμενη ημέρα από τη Σιβηρία. «Στείλε μου τώρα τις ερωτήσεις γιατί θα έχω λίγες ημέρες ίντερνετ, φεύγω απευθείας στο Περού». Του απάντησα και τον προσκάλεσα να έρθει στην Κατερίνη με την πρώτη ευκαιρία.
Ο Μπάμπης Μπίζας ταξιδεύει από νεαρή ηλικία σε μέρη “off the beaten path”, όπως το αποκαλούμε, που σημαίνει όχι τα κλασικά, γνωστά και συνηθισμένα. Το πάθος του για περιήγηση τον παίρνει μακριά από την Αθήνα για περισσότερες από 300 ημέρες τον χρόνο. Από τα γραπτά που έχω διαβάσει, η περιπέτεια κυλάει στο αίμα του. Οι φωτογραφίες το δείχνουν ξεκάθαρα.
Τα θρυλικά Μοάϊ, τα αγάλματα του Νησιού του Πάσχα στην ακτή Τογκαρίκι
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στη Δραματική Σχολή Βορείου Ελλάδος και στο τμήμα Σλαβικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών στη Θεσσαλονίκη. Μιλάει Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσικά και Ισπανικά.
Ο Μπάμπης Μπίζας έχει εκδώσει ταξιδιωτικά βιβλία, έχει γράψει άρθρα ταξιδιωτικού περιεχομένου, υπάρχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό, συνεντεύξεις ανά τον κόσμο και videos που μπορείτε να τα δείτε στο πολύ ενδιαφέρον website του: www.babisbizas.com.
Τον ευχαριστώ δημόσια για την άμεση ανταπόκρισή του στο κάλεσμά μου και του εύχομαι από καρδιάς Καλά ταξίδια!
Εξερευνώντας με δίκυκλο την παλιά πόλη του Ξιάν στην Κίνα
Ας αρχίσουμε από την παιδική σας ηλικία. Πού γεννηθήκατε, πού μεγαλώσατε και πώς θα περιγράφατε τα παιδικά σας χρόνια; Τα ταξίδια ήταν μέρος της ζωής σας τότε;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Άρτα στην Ήπειρο. Μια συνηθισμένη πόλη της ελληνικής επαρχίας. Τίποτε δραματικό και ονειροπόλο. Κάποια στιγμή μου έκαναν δώρο μια δίτομη γεωγραφία με μαύρο εξώφυλλο με γκραβούρες και φωτογραφίες από χώρες που δεν είχα ξανακούσει. Πρέπει να ήταν ξεπερασμένη έκδοση και οι πληροφορίες ήταν τέτοιες που μάλλον με μπέρδευαν παρά με πληροφορούσαν. Παρ’ όλα αυτά ήταν μια καλή αρχή για να συνειδητοποιήσω πως η Άρτα δεν ήταν ο ομφαλός της Γης. Ούτε καν η Αθήνα που πήγα επίσκεψη στους συγγενείς μου λίγα χρόνια αργότερα. Ήταν νωρίς όμως ακόμα για να διανοηθώ ταξίδι εκτός Ελλάδος. Καλά καλά ούτε εκτός… Άρτας!
Με γυναίκα της φυλής των Μπατζαρα στην Κεντρική Ινδία
Ποια ήταν η πρώτη σας ταξιδιωτική εμπειρία; Τι ψάχνατε τότε, πού το βρήκατε και ποιες ήταν οι έντονες εντυπώσεις σας;
Αυτό ξεκίνησε όταν ήμουν πλέον φοιτητής και ζούσα εκείνο το διάστημα στη Θεσσαλονίκη. Διάφοροι γνωστοί μου ανεβοκατέβαιναν στη Βουλγαρία είτε για δουλειές είτε για ψώνια που ήταν πιο φτηνά απ’ την Ελλάδα. Έτσι κι εγώ δοκίμασα την τύχη μου στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Μια πρώτη εμπειρία για να δω τι γίνεται πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Και οι δύο χώρες του Κομμουνισμού που άκουγες αποθεωτικά σχόλια από τους μεν ή μαύρη δυστυχία από τους ενάντιους. Εγώ διαμόρφωσα έτσι τη δική μου άποψη. Τότε είχε άλλη βαρύτητα από το να πας σήμερα στις ίδιες χώρες. Τότε ήταν ένα παράθυρο στον… σοσιαλιστικό παράδεισο!
Μετά άρχισα τακτικά ταξίδια στη Κωνσταντινούπολη που με ενθουσίασαν. Πέρναγα τέλεια και έβλεπα έναν άλλο κόσμο που τον καταλάβαινα καλά. Στο τέλος ήρθε ο… έρωτας! Ερωτεύτηκα την Ιμπόλυα από τη Βουδαπέστη και όποτε έβρισκα ευκαιρία ανεβοκατέβαινα στην Ουγγαρία και κάναμε παρέα με όλη της την οικογένεια. Το διαμέρισμα στον πρώτο όροφο της Φέρεντς Κορούτ 29 είχε γίνει η βάση μου στην Βουδαπέστη. Άνοιξα και λογαριασμό στο ταχυδρομικό ταμιευτήριο στη γειτονιά της Ιμπόλυα για να μην πηγαινοφέρνω τα Ουγγρικά φόριντ στην Ελλάδα. Πρέπει να ήμουν ο πρώτος Δυτικός που άνοιξε λογαριασμό σε κομμουνιστική χώρα. Πήρα κανονικά και τους τόκους μου.
Το 1 εκατομμύριο πουλιά στη νησίδα Τιουλενι της Σαχαλίνης, στη Σιβηρία
Τι αντίκτυπο έχει στην ψυχή σας ένα ταξίδι; Πώς σας διαμορφώνει σαν χαρακτήρα; Πόσο βαθιά σας επηρεάζει;
Σε κάθε άνθρωπο- ακόμα και το ίδιο ταξίδι να κάνουν μαζί και να δουν ακριβώς τα ίδια πράγματα την ίδια στιγμή- στον καθένα έχει διαφορετικό αντίκτυπο. Το διαπιστώνω συχνά σε ανθρώπους με τις αναρτήσεις που πραγματοποιούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πάει η άλλη λουσάτη καλοζωισμένη και ποζάρει δίπλα σε μια χαριτωμένη μικρούλα από το Γκουτζαράτ της Δυτικής Ινδίας και αναρτά τη φωτογραφία με το σχόλιο:
«Παρά τη φτώχεια τους και τη δυστυχία τους οι άνθρωποι αυτοί διατηρούν ένα αγνό… βλέμμα. Πόσο τους λυπάμαι».
Και αφού είπε αυτά και εντυπωσίασε τις φίλες της στα βόρεια προάστια μπήκε στο κλιματιζόμενο αυτοκίνητο που την περίμενε και γύρισε πίσω στο 5 αστέρων ξενοδοχείο της.
Άλλος πάει στα χωριά της Αφρικής με το ίδιο πνεύμα. «Πολύ φτώχεια και βρωμιά συναντήσαμε. Οι πιο πολλοί είναι υποσιτισμένοι!!!» απεφάνθησαν οι φαντασιωνόμενοι ότι εκπροσωπούν την UNICEF .Και αφού φωτογραφήθηκε με τους «φτωχούς», «βρώμικους» και «υποσιτισμένους» ντόπιους την ώρα που μοιράζουν τα στυλό και τα μολύβια στα απλωμένα χέρια, έφυγαν όπως ήρθαν. Αυτό τους έμεινε. Ούτε ο πλούτος της ντόπιας κουλτούρας ούτε τα ατελείωτα χαμόγελα ούτε η λαχτάρα να μάθουν κάτι για τον πολιτισμό τους, τη γλώσσα τους και τις παραδόσεις τους.
Συζήτηση με το φύλαρχο των Ασματ στη Δυτική Παπούα
Το ερώτημα εδώ είναι ίδιο με το φινάλε από ένα παλιό πιπεράτο ανέκδοτο:
«Άνθρωπέ μου, αφού σε ζαλίζει γιατί το… κάνεις;»
Το συμπέρασμα από αυτή την περιγραφή είναι ότι αν δεν σε κάνει πλουσιότερο σε αισθήματα ένα ταξίδι τότε δεν πέτυχε τον σκοπό του. Εκείνο που παρατήρησα όλα αυτά τα χρόνια είναι ότι οι άνθρωποι και οι κοινωνίες που έχουν λίγα δυτικά αγαθά έχουν πλουσιότερο ψυχικό κόσμο και ανθεκτικότητα. Χαμογελούν αβίαστα, ζουν την καθημερινότητα τους απροσποίητα και έχουν ισχυρούς δεσμούς οικογένειας. Οι αξιολύπητοι είναι οι δυτικοί άνθρωποι που έχουν χάσει τον έλεγχο αξιών, προτεραιοτήτων και συναισθημάτων.
Αφηγηθείτε μας σύντομα ένα από τα αγαπημένα σας ταξίδια. Τι μήνυμα σας έχει μεταδώσει; Γιατί και με ποιον τρόπο έχει γίνει από τα αγαπημένα σας;
Υπάρχει κίνδυνος ο χαρακτηρισμός «αγαπημένο» να δημιουργήσει την εντύπωση ενός ταξιδιού καλοπέρασης και απολαύσεων που θα επιζητούσα να επαναλαμβάνω συχνά. Αυτό δεν είναι αλήθεια για έναν πραγματικό ταξιδιώτη.
Αγαπημένο είναι ένα ταξίδι που φεύγοντας έχεις αφήσει ένα κομμάτι της ψυχής σου εκεί και το αναπολείς με νοσταλγία. Και υπάρχουν κάμποσα τέτοια.
Όπως στο νησί Νιουαφόου της Τόνγκα στον Κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό.
Με νεαρά κορίτσια της φυλής των «μακρυκέρατων» Μιάο στη Νότια Κίνα
Ξεκομμένο από τις άλλες νησιωτικές ομάδες που απαρτίζουν το Βασίλειο της Τόνγκα συνδέεται με μικρό αεροπλάνο μια φορά το μήνα με το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας και ακανόνιστα 3-4 φορές τον χρόνο με πλοίο.
Παρ’ ότι είχα πληρώσει τη διαφορά ναύλου -για να κάνει παράκαμψη από άλλο νησί και να έρθει να με μαζέψει μετά από μια εβδομάδα- το αεροπλάνο ποτέ δεν ήρθε. Έμεινα άλλες 15 μέρες με τους ανθρώπους του χωριού και ενσωματώθηκα στην κοινωνία πολύ γρήγορα. Με γνώριζαν με το όνομα μου και έμαθα κι εγώ τα δικά τους. Πήγαινα το πρωί στον όρθρο και παρακολουθούσα τις ψαλμωδίες, σκούπιζα την εκκλησία και πήγαινα στα κτήματα να μαζέψουμε παπάγιες. Αγνοί, αγαπημένοι σαν τους πρωτόπλαστους. Αυτό το ταξίδι ναι. Έκλεψε ένα κομμάτι της ψυχής μου.
Ο Marcel Proust είπε: «Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν αποτελείται από αναζήτηση νέων τοπίων αλλά από τα νέα μάτια που έχουμε». Κάντε μας μια δήλωση πάνω σ’ αυτό.
Πιστεύω ότι ο MarcelProustπου η υγεία του δεν του επέτρεπε να ταξιδέψει (πιθανόν ούτε εκτός Γαλλίας) οδηγήθηκε σ’ αυτή την διατύπωση που κατά το ήμισυ συμφωνώ. Εξάλλου για πολλά χρόνια η διαφήμιση ενός Γαλλικού ταξιδιωτικού οργανισμού περιελάμβανε τη φράση «Γνωρίζοντας τον Κόσμο με άλλα μάτια».
Δεν νιώθω όμως ότι υπάρχει αυτή η ψυχική ανάταση αν δεν συνοδεύεται από ανακάλυψη νέων τόπων. Αναλύοντας το, μπορώ να πω ότι είμαστε έτοιμοι με τα μάτια της ψυχής να δούμε πράγματα και να βιώσουμε καταστάσεις που χωρίς αυτά «τα νέα» μάτια δεν θα τα βλέπαμε.
Οι γυναίκες της φυλής Μουρσι στη Νότια Αιθιοπία με τους χαρακτηριστικούς πήλινους δίσκους στο κάτω χείλος
Ηγείστε τουριστικών γκρουπ τα οποία διαφέρουν από άλλα, τα πιο τυποποιημένα. Τι είδους ταξιδιώτες σας προτιμούν και πώς διαφοροποιείστε από τον κλάδο σας εν γένει;
Θα εκπλαγείτε αλλά οι ταξιδιώτες που ακολουθούν αυτά τα πολιτιστικά ταξίδια και τις ειδικές αποστολές είναι «άνθρωποι της διπλανής πόρτας».
Μπορεί να έχουν διαφορετικό οικονομικό υπόβαθρο αλλά η πλειονότητα είναι μισθωτοί, συνταξιούχοι και επαγγελματίες. Τους ενώνει το πάθος για τα αυθεντικά ταξίδια στις εσχατιές του πλανήτη και είναι πρόθυμοι να στερηθούν ανέσεις που για άλλους θα ήταν αδιανόητο. Είναι σε θέση να κλάψουν από συγκίνηση όταν βρεθούν μπροστά στον απότομο βράχο στα Γάδαρα στην Ακτή των Ιχθυοφάγων (Πακιστάν) απ’ όπου πέρασε ο Νέαρχος ο Κρης και περιγράφεται στο 6ο βιβλίο του Αρριανού ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ. Ή να μείνουν σιωπηλοί για ώρα ατενίζοντας την Ποτάλα στη Λάσα του Θιβέτ.
Είναι απλό αυτό που κάνουμε σαν γραφείο και σαν σχεδιαστής ταξιδιών για την διαφοροποίηση στον κλάδο. Σκέφτομαι σαν ταξιδιώτης. Βάζω τον εαυτό μου στη θέση του υποψήφιου ταξιδιώτη. Αν εμένα με συναρπάζει η ιδέα να επισκεφτώ ένα μέρος παράξενο, θα υπάρχουν μερικοί ανάμεσα στους ταξιδιώτες που θα θέλουν το ίδιο. Έτσι προχωράμε. Μετά ανοίγουμε συζητήσεις μαζί με τους συνταξιδιώτες –που με τα χρόνια γίναμε φίλοι- και καταλήγουμε στο επόμενο ταξίδι ενώ είμαστε ακόμη στη μέση του ταξιδιού που μόλις ξεκίνησε.
Η Ελληνική σημαία στο Βόρειο Πόλο το 1986
Επίσης, έχετε βάλει τη σημαία σας στον Νότιο Πόλο. Περιγράψτε μας τα συναισθήματά σας τη στιγμή εκείνη. Πιστεύω ότι ο κάθε σοβαρός ταξιδιώτης θα επιθυμούσε μια τέτοια εμπειρία.
Σήμερα η άφιξη στον Νότιο Πόλο δεν έχει την πολυπλοκότητα των πρώτων εξερευνητών ούτε την δραματική κατάληξη της εποχής του Άμουνδσεν και του Σκότ. Δεν είναι ακριβώς περίπατος, αλλά φτάνεις χωρίς πολύ προσπάθεια και με λίγη τύχη με τον καιρό μπορείς να βρεθείς στις 90ο. Είναι ένα συναίσθημα πληρότητας. Έφτασες εκεί που είχαν πατήσει οι πρωτοπόροι εξερευνητές. Είχα τοποθετήσει 18 χρόνια πριν την Ελληνική σημαία στο Βόρειο Πόλο και κάνοντας το ίδιο στο Νότιο ένιωσα ότι έκλεισε ένας κύκλος. Θα συνιστούσα σε όποιον έχει τις φυσικές αντοχές και νιώθει άνετα να περπατάει στον πάγο στα 3300 μέτρα υψόμετρο (τόσο είναι το πάχος του πάγου στον Νότιο Πόλο) να περπατήσει τα τελευταία 100 χιλιόμετρα. Έτσι θα βιώσει τον χώρο και την ατμόσφαιρα της απεραντοσύνης καλύτερα.
Αποστολή στο Νότιο Πόλο
Το περιοδικό National Geographic Traveler σας περιγράφει ως τον «Τον πιο πολυταξιδεμένο άνθρωπο στον κόσμο». Είναι ένας απίστευτος και καταπληκτικός τίτλος. Τι θα λέγατε εσείς γι’ αυτό;
Προσωπικά όπως καταλάβατε δεν ταξιδεύω για κανέναν τίτλο. Εφ’ όσον όμως υπάρχουν φορείς που κατέληξαν σ’ αυτό το συμπέρασμα τους ευχαριστώ για την τιμητική διάκριση. Πρόσφατα, το Ρωσικό site OBOZREVATEL, πήγε ένα βήμα παραπέρα και με χαρακτήρισε «Τον μεγαλύτερο ταξιδιώτη της εποχής μας» . στα ρωσικά: Бабис Бизас: величайший путешественник нашего времени. όπως και να έχει το πράγμα είμαι της θεωρίας, «Αν αξίζεις κάτι, άσε τους άλλους να μιλήσουν για σένα».
Με βετεράνο πολεμιστή (και πρώην κυνηγό κεφαλών) της φυλής των Κονυάκ στα σύνορα Ινδίας-Βιρμανίας
Από την αρχή της εμπειρίας σας με ταξίδια μέχρι σήμερα, έχετε παρατηρήσει σημαντικές αλλαγές στον πλανήτη μας λόγω της ανθρώπινης επιρροής και της αρνητικής παρέμβασης;
Κυρίως αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος με βάρβαρες παρεμβάσεις, καταστροφή ή υποβάθμιση ιστορικών οικισμών με κατασκευές και οικοδομές ξένες προς το αρχιτεκτονικό σύνολο, πλαστικά παντού και τα συναφή. Ένα απ’ τα χειρότερα παραδείγματα στην Ευρώπη είναι η Ελλάδα με άθλια αρχιτεκτονική πόλεων και χωριών και αλλοίωση του ιστορικού χαρακτήρα των πόλεων.
Προσγείωση με το ελικόπτερο του παγοθραυστικού «Καπιτάν Χλέμπνικοφ» στον πάγο της θάλασσας Γουέντελ πριν την πεζοπορία μέχρι την κοινότητα των αυτοκρατορικών πιγκουίνων
Η πανδημία έχει επηρεάσει σίγουρα τα ταξίδια εν γένει. Τι θα λέγατε όμως εσείς σε όλους εμάς που λατρεύουμε την περιήγηση και επιθυμούμε την περιπλάνηση ανά τον κόσμο;
Σε όλα τα προβλήματα υπάρχουν λύσεις. Δεν μπορείς φυσικά να πας ακόμα όπου θέλεις μια και πολλές χώρες απαγορεύουν την είσοδο. Αλλά στις χώρες που έχουν ανοίξει για τουρισμό -και είναι πολλές, πάρα πολλές- παίρνεις το PCR test που ζητάνε, βάζεις τη μάσκα σου, απολυμαίνεις τακτικά τα χέρια σου και πας στο καλό σου. Εγώ δεν έχω σταματήσει να ταξιδεύω ούτε στιγμή από την ώρα που ξανάρχισαν οι πτήσεις στις 15 Ιουνίου του 2020. Καλά Ταξίδια.
Ο πρώτος Έλληνας και δεύτερος Δυτικοευρωπαίος (μετά τον Αλβέρτο του Μονακό) που επισκέφθηκε τον μυστηριακό αρχαιολογικό χώρο Πορ Μπαζύν στα σύνορα της Σιβηρίας με τη Μογγολία