Σοβαρές λοιμώξεις, όπως η γρίπη, ο έρπητας ζωστήρας και οι λοιμώξεις της αναπνευστικής οδού, συνδέονται με επιταχυνόμενη εγκεφαλική ατροφία και με αυξημένο κίνδυνο άνοιας χρόνια αργότερα.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Aging προσθέτει δεδομένα σε προηγούμενες μελέτες που είχαν συσχετίσει τις μολύνσεις με την ευαισθησία στη νόσο του Αλτσχάιμερ. Άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το εμβόλιο κατά της γρίπης και το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα μειώνουν τον κίνδυνο επακόλουθης άνοιας. Σοβαρές λοιμώξεις έχουν επίσης συνδεθεί με επακόλουθα εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια.
«Η ιδέα ότι οι λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου για μερικούς ανθρώπους είναι αδιανόητη, ειδικά για όσους υποφέρουν από λοιμώξεις», σχολιάζει στην εφημερίδα The Washinghton Post, ο Keenan Walker διευθυντής της Μονάδας Multimodal Imaging of Neurodegenerative Disease Unit στο Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης των ΗΠΑ. «Ακόμη και μικρές λοιμώξεις μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε. Οι πιο σοβαρές μπορούν, βραχυπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε παραλήρημα, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με μακροπρόθεσμα γνωστικά προβλήματα. Μεγάλη μόλυνση, με μεγάλη ανοσολογική απόκριση δεν είναι καλό για τον εγκέφαλο», πρόσθεσε.
Ο Walker και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε δεδομένα από τη Baltimore Longitudinal Study of Aging , που είναι μια από τις πιο μακροχρόνιες μελέτες για την ανθρώπινη γήρανση στις ΗΠΑ και παρακολούθησαν πώς άλλαξε ο όγκος του εγκεφάλου σε 982 γνωστικά φυσιολογικούς ενήλικες, με ή χωρίς ιστορικό λοίμωξης, κάνοντας επαναλαμβανόμενη νευροαπεικόνιση, ξεκινώντας από το 2009. Περίπου το 43% των συμμετεχόντων δεν είχαν ιστορικό λοιμώξεων.
Από τους 15 τύπους λοιμώξεων που διερευνήθηκαν, οι 6 συμπεριλαμβανομένης της γρίπης, του έρπητα, των λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού και των λοιμώξεων του δέρματος συσχετίστηκαν με επιταχυνόμενη απώλεια όγκου του εγκεφάλου. Η ατροφία του εγκεφάλου ήταν ιδιαίτερα έντονη στον κροταφικό λοβό, σε μια περιοχή που περιέχει τον ιππόκαμπο, ο οποίος είναι σημαντικός για τη μνήμη και εμπλέκεται στη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Με τη σειρά τους, οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις που σχετίζονται με την ατροφία του εγκεφάλου φαίνεται να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για άνοια, σύμφωνα με τις αναλύσεις των ερευνητών σε δεδομένα 495.896 ατόμων από την UK Biobank και σε ένα φινλανδικό σύνολο δεδομένων 273.132 ατόμων. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το ιστορικό λοιμώξεων συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ χρόνια αργότερα. Ο αυξημένος κίνδυνος ήταν ακόμη υψηλότερος για την αγγειακή άνοια, η οποία είναι η δεύτερη πιο συχνή διάγνωση άνοιας μετά τη νόσο του Αλτσχάιμερ και προκαλείται από διαταραχή της παροχής αίματος στον εγκέφαλο.
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην κατανοούν το πώς οι λοιμώξεις συνδέονται βιολογικά με τον αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Υπάρχουν όμως κάποιοι υπαινιγμοί για εμπλοκή του ανοσοποιητικού συστήματος. Στην τρέχουσα μελέτη, άτομα με ιστορικό λοιμώξεων είχαν επίσης αλλαγές σε 260 πρωτεΐνες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό. Ένα υποσύνολο 35 πρωτεϊνών συσχετίστηκε επίσης με αλλαγές στον όγκο του εγκεφάλου. Ορισμένες πρωτεΐνες που φαίνονταν παθογόνες, συνδέονται με μειωμένο όγκο εγκεφάλου, ενώ άλλες λειτουργούν προστατευτικά. Γενικά, οι λοιμώξεις συσχετίστηκαν με αυξήσεις των παθογόνων πρωτεϊνών και με μειώσεις των προστατευτικών.
Αλλά οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι αυτή η μελέτη είναι μόνο ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ της άνοιας και υποδεικνύει διασύνδεση μεταξύ λοιμώξεων και πρωτεϊνών που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό και νευρολογικών επιπτώσεων, αλλά όχι αιτιότητα.
Η μελέτη επίσης δεν εξετάζει επαρκώς τον τρόπο με τον οποίο οι πλάκες β-αμυλοειδούς και οι πρωτεΐνες tau, βασικά βιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου του Αλτσχάιμερ, εμπλέκονται στη διασύνδεση μεταξύ λοιμώξεων και άνοιας.
Οι πιο μικρές λοιμώξεις δεν αποτελούν αιτία συναγερμού, καθώς τα δεδομένα αντλήθηκαν από ασθενείς που είχαν ιστορικό νοσηλείας λόγω λοιμώξεων με πιο σοβαρά κρούσματα, λένε οι ειδικοί. Προηγούμενη έρευνα υποδηλώνει εξάλλου ότι οι πιο ελαφρές λοιμώξεις αυξάνουν τον κίνδυνο επακόλουθης άνοιας κατά περίπου 2%, ενώ οι λοιμώξεις που απαιτούν νοσηλεία σχεδόν τον διπλασιάζουν.
Η έκθεση της Επιτροπής Lancet του 2024 για την άνοια παρουσιάζει 14 παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι όλοι μαζί αφορούν το 45% των περιπτώσεων άνοιας. Για να μειώσουμε τον κίνδυνο άνοιας και να επιμηκύνουμε το εύρος της γνωστικής μας υγείας , μελέτες προτείνουν για παράδειγμα, να παραμείνουμε κοινωνικά ενεργοί, να μετριάσουμε το αλκοόλ και να αντιμετωπίσουμε τυχόν προβλήματα ακοής. Η μείωση του κινδύνου για σοβαρές λοιμώξεις παραμένει σημαντική τόσο για τη βραχυπρόθεσμη όσο και για τη μακροπρόθεσμη υγεία, λένε οι ειδικοί.
Οι εμβολιασμοί είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων. Η λήψη εμβολίων κατά της γρίπης και της Covid-19 μπορεί να μειώσει τις επιπλοκές, τις νοσηλείες και τον αριθμό των θανάτων από ιογενείς λοιμώξεις. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστούν επίσης το εμβόλιο του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) για όλους άνω των 75 ετών και για άτομα άνω των 60 ετών που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση. Το CDC προβλέπει περίπου 800.000 νοσηλεία από γρίπη, covid και RSV φέτος. Επιπλέον, το CDC συνιστά δύο δόσεις του εμβολίου κατά του έρπητα ζωστήρα για όλα τα άτομα από 50 ετών και άνω. Άλλες πρακτικές υγείας, όπως η χρήση μάσκας και το σωστό πλύσιμο των χεριών, βοηθούν επίσης στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης.
Με στοιχεία από την εφημερίδα The Washinghton Post
Πηγή:dnews