Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA απαθανάτισε για πρώτη φορά μια εικόνα του πώς έμοιαζε πιθανότατα ο γαλαξίας μας τη στιγμή που σχηματιζόταν
Ένας γαλαξίας που μοιάζει με «χριστουγεννιάτικα φωτάκια» στο απέραντο σκοτάδι αποκαλύπτει πώς σχηματίστηκε το Σύμπαν.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA απαθανάτισε μία εικόνα του που δείχνει πώς έμοιαζε -πιθανότατα- ο γαλαξίας μας τη στιγμή που σχηματιζόταν – και μάλιστα, εντός του… χριστουγεννιάτικου πνεύματος των ημερών.
Η εικόνα δείχνει δέκα «μπάλες» με αστέρια διαφορετικών χρωμάτων, που εμφανίζονται σαν στολίδια χριστουγεννιάτικου δέντρου που κρέμονται στον κόσμο. Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες βλέπουν συστάδες άστρων να συγκεντρώνονται για να σχηματίσουν έναν γαλαξία σαν τον δικό μας και έτσι έχουν ενδείξεις για το πώς σχηματίστηκε το Σύμπαν.
Οι επιστήμονες ονόμασαν τον μακρινό γαλαξία «Firefly Sparkle», επειδή μοιάζει επίσης με ένα σμήνος από πολύχρωμες πυγολαμπίδες.
Από την τροχιά του στο διάστημα που δεν εμποδίζεται από την ατμόσφαιρα της Γης, το πιο ισχυρό τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε ποτέ μας έχει ήδη δείξει πιο μακρινούς και επομένως παλαιότερους γαλαξίες, αλλά όχι έναν σαν τον δικό μας στα αρχικά στάδια σχηματισμού του και όχι με τόση λεπτομέρεια.
«Τα δεδομένα για το τι συνέβη σε αυτό το στάδιο του Σύμπαντος είναι πολύ σπάνια», σύμφωνα με τη Δρ Lamiya Mowla από το Wellesley College στη Μασαχουσέτη, η οποία ήταν συνεπικεφαλής της έρευνας.
«Αλλά εδώ, στην πραγματικότητα παρακολουθούμε έναν γαλαξία καθώς σχηματίζεται κομμάτι – κομμάτι. Οι γαλαξίες που βλέπουμε συνήθως γύρω μας έχουν ήδη σχηματιστεί, επομένως αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε αυτή τη διαδικασία», είπε στο BBC.
Η καθηγήτρια Κάθριν Χέιμανς, βασιλική αστρονόμος στην Σκωτία, που είναι ανεξάρτητη από την ερευνητική ομάδα, περιέγραψε την ανακάλυψη ως «υπέροχη, επιστημονικά σημαντική και εξαιρετικά εορταστική». «Βρίσκω εκπληκτικό το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν κατασκευάσει ένα τηλεσκόπιο που μας επιτρέπει να κοιτάμε τόσο πίσω στον χρόνο και ότι μπορούμε να δούμε αυτές τις πολύ εκκολαπτόμενες φάσεις του γαλαξία με έναν τόσο όμορφο, εορταστικό τρόπο».
Τα αστρικά σμήνη είναι διαφορετικών χρωμάτων επειδή βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια του σχηματισμού τους, σύμφωνα με τη Δρ Mowla. «Είναι τόσο όμορφο γιατί η πρώιμη ζωή ενός γαλαξία είναι εξαιρετικά ενεργή», είπε.
«Συμβαίνουν τόσα πολλά, γεννιούνται νέα αστέρια, πεθαίνουν τεράστια αστέρια, υπάρχει πολύ αέριο και σκόνη γύρω του, υπάρχει άζωτο και οξυγόνο και λόγω της κατάστασης στην οποία βρίσκονται, έχουμε αυτά τα υπέροχα χρώματα. Μπορούμε να πούμε κάτι για τις ηλικίες κάθε συστάδας, τη σύνθεση των στοιχείων τους και τις θερμοκρασίες στις οποίες σχηματίστηκαν», συμπληρώνει.
Όταν η Dr Mowla είδε πρώτη φορά τον γαλαξία, ήταν η πρώτη φορά που έβλεπε μάζες αστεριών σε τόσο ζωντανά και διαφορετικά χρώματα. Το γεγονός την έκανε να πιστέψει ότι υπήρχε κάτι διαφορετικό σε αυτό το σύστημα, έτσι έλεγξε πόσο μακριά ήταν. Προς έκπληξή της αποδείχθηκε ότι ήταν πάνω από 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Το φως από τον γαλαξία Firefly Sparkle είναι πολύ λίγο μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος και έτσι χρειάστηκαν περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς. Είναι τόσο μικρό και τόσο μακριά που ούτε ο JWST δεν θα μπορούσε να τον δει, αν δεν προέκυπτε μια εξαιρετικά σπάνια κοσμική σύμπτωση.
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, υπήρχε ένα σμήνος γαλαξιών ακριβώς μεταξύ του Firefly Sparkle και του JWST, το οποίο παραμόρφωσε τον χωροχρόνο για να «τεντώσει» το φως από τον μακρινό γαλαξία και να λειτουργήσει αποτελεσματικά ως γιγάντιος μεγεθυντικός φακός.
Οι αστρονόμοι ονομάζουν αυτή τη διαδικασία «βαρυτικό φακό», ο οποίος σε αυτήν την περίπτωση επέτρεψε στον συνεπικεφαλής της έρευνας Dr Kartheik Iyer του Πανεπιστημίου Columbia στη Νέα Υόρκη, και σε άλλα μέλη της ομάδας, να δουν για πρώτη φορά, απίστευτες λεπτομέρειες για το πώς σχηματίστηκα οι πρώτοι γαλαξίες σαν το δικό μας.
Με πληροφορίες από BBC
Πηγή:lifo