Ο ποδηλατικός τουρισμός μπορεί να φέρει επέκταση της τουριστικής περιόδου – Ο ρόλος του Ολύμπου και του Σέιχ Σου και το προφίλ των ποδηλατών-τουριστών
Στον ευρωπαϊκό χάρτη του ποδηλατικού τουρισμού επιχειρεί να βάλει βουνά και δάση της Βόρειας Ελλάδας η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με την τοπική ποδηλατική κοινότητα. Ο Όλυμπος, ένα από τα μεγαλύτερα τουριστικά brands της χώρας, και από κοντά το Σέιχ Σου, το δάσος στον Σταυρό, περιοχές της ορεινής και παραθαλάσσιας Χαλκιδικής, όπως το Δραγουντέλι κ.α. αποτελούν, σύμφωνα με τους ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με το ποδήλατο, ιδανικές τοποθεσίες για την ανάπτυξη και προώθηση ποδηλατικών διαδρομών, με στόχο την προσέλκυση ενός ολοένα αυξανόμενου αριθμού τουριστών-ποδηλατών.
Ο ποδηλατικός τουρισμός καλύπτει μία αγορά που αυξάνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με μελέτη του 2012 για λογαριασμό της Ευρωβουλής, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 2,295 δισ. ταξίδια που αφορούν τον ποδηλατικό τουρισμό, με τον συνολικό οικονομικό αντίκτυπο να εκτιμάται στα 44 δισ. ευρώ. Κορυφαίες στη συγκεκριμένη αγορά είναι οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και συγκεκριμένα η Ολλανδία – όπου ο ποδηλατικός τουρισμός έχει μερίδιο 3,7% στο σύνολο του τουριστικού προϊόντος – η Γερμανία, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Δανία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Φινλανδία και η Ελβετία (με μερίδιο 3% επί του συνόλου της αγοράς).
«Η Ελλάδα έχει πάνω-κάτω τις ίδιες κλιματολογικές συνθήκες, οπότε έχουμε έναν κοινό πολύ καλό παράγοντα για τους ποδηλάτες που προτιμούν ηλιοφάνεια και λίγες βροχές. Παράλληλα έχουμε ένα τρομακτικά καλό ανάγλυφο, και τουριστικές υποδομές σε όλη τη χώρα. Όλα αυτά καθιστούν τη χώρα μας θελκτικό προορισμό για τη συγκεκριμένη μορφή τουρισμού», είπε στη Voria.gr ο Γιώργος Νάνος, επικεφαλής της εταιρείας Outline, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, που πραγματοποιεί ποδηλατικές εκδρομές σε διάφορες περιοχές, και κυρίως στον Όλυμπο και τα Μετέωρα.
Όπως ανέφερε, στη Βόρεια Ελλάδα, εκτός από τον Όλυμπο, που είναι ένα βουνό διάσημο παγκοσμίως, θα μπορούσαν να αναδειχθούν ποδηλατικές διαδρομές στη Θεσσαλονίκη, με επίκεντρο το Σέιχ Σου. «Πρόκειται για ένα καταπληκτικό πευκόδασος, που είναι κυριολεκτικά μέσα στην πόλη. Εάν ξεκινήσουμε με τα ποδήλατά μας από το κέντρο, θα είμαστε εκεί σε 10 λεπτά. Έχει χαρακτηριστικά τέτοια που μπορεί να προσελκύσει από έναν ερασιτέχνη ποδηλάτη μέχρι έναν extreme καταβάτη, ωστόσο παραμένει ανεκμετάλλευτο», σημείωσε. Αντίστοιχες δυνατότητες διαπιστώνει και στο δάσος του Σταυρού, όπως και στο Δραγουντέλι, στη Σιθωνία Χαλκιδικής.
Η εταιρεία του κ. Νάνου συνδιοργανώνει μαζί με τη γερμανικών συμφερόντων ΜΚΟ Aegean Trails εβδομάδα κατασκευής μονοπατιών στο δάσος του Σέιχ Σου από τις 30 Μαρτίου έως τις 6 Απριλίου 2019, με στόχο να προβληθεί ο προορισμός στο γερμανικό κοινό.
Τις δράσεις ανάδειξης του Σέιχ Σου ως ποδηλατικό προορισμό στηρίζει και η αντιπεριφέρεια Τουρισμού και Πολιτισμού Κ.Μακεδονίας. «Είμαστε σε συνεχείς επαφές με φορείς και το δασαρχείο για να αναδείξουμε το εναλλακτικό τουριστικό προϊόν της Θεσσαλονίκης και να πραγματοποιήσουμε ήπιες παρεμβάσεις στις υποδομές του δάσους, όπως σήμανση. Το Σέιχ Σου μπορεί να γίνει η νέα… «Νέα Παραλία» της Θεσσαλονίκης», τόνισε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης, Αλέξανδρος Θάνος.
Εξάλλου, στα τέλη του επόμενου καλοκαιριού, η περιφέρεια θα διοργανώσει fam trip στο Σέιχ Σου για 15 ξένους δημοσιογράφους που γράφουν σε μέσα που αφορούν το ποδήλατο. Αντίστοιχο fam trip είχε πραγματοποιηθεί στα τέλη Οκτωβρίου στον Όλυμπο, έναν προορισμό τον οποίο η ΠΚΜ έχει βάλει το τελευταίο διάστημα στον πυρήνα της τουριστικής της προβολής.
Να σημειωθεί πως στην πρόσφατη Philoxenia η Outline παρουσίασε το πρόγραμμα «Greece Bike Hotels», μέσω του οποίου παρέχει πιστοποίηση στα φιλικά προς το ποδήλατο ξενοδοχεία. Όπως είπε ο Γ.Νάνος, υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από ξενοδόχους από διάφορες περιοχές της χώρας, όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και τα Επτάνησα. Αντίστοιχο σήμα, που ονομάζεται «Bike Friendly», παρέχει σε ξενοδοχεία η ΜΚΟ ΝΑΤΤΟΥΡ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης.
Εξάλλου, η Outline διαθέτει δίκτυο με 130 πιστοποιημένους οδηγούς-συνοδούς σε όλη την Ελλάδα και στόχος της εταιρείας είναι να τους φέρει σε επαφή με τα ξενοδοχεία, ώστε να δημιουργηθούν προϊόντα που να αναδείξουν τον εκάστοτε προορισμό ως ποδηλατικό.
Οι ευκαιρίες για τα χιονοδρομικά κέντρα
Σύμφωνα με τον κ. Νάνο, ο ποδηλατικός τουρισμός μπορεί να φέρει σημαντικά έσοδα και στα χιονοδρομικά κέντρα την περίοδο που δεν προσφέρονται για σκι. Ενδεικτικά είναι τα παραδείγματα του χιονοδρομικού Σέρφαους στις Άλπεις και του Μπόροβετς στη Βουλγαρία, που δημιούργησαν bike parks και είδαν περισσότερους επισκέπτες τη θερινή περίοδο από ότι τη χειμερινή.
«Στην Ελλάδα υπάρχουν 21 χιονοδρομικά κέντρα. Κάποια από αυτά θα μπορούσαν να είναι βιώσιμα με την μετατροπή τους σε ποδηλατικά πάρκα τους θερινούς μήνες, κάτι που αποτελεί αίτημα ετών της ποδηλατικής κοινότητας της χώρας. Στη Βόρεια Ελλάδα ενδείκνυνται τα 3-5 Πηγάδια, το Σέλι, και η Βασιλίτσα. Άλλωστε, μη ξεχνάμε ότι το mountain bike δημιουργήθηκε από τους σέρφερ στην Καλιφόρνια τις ημέρες που δεν είχε κύμα και προσπαθούσαν να βρουν κάτι εξίσου συναρπαστικό στους αμμόλοφους της Σάντα Κρουζ», είπε ο ίδιος.
Το προφίλ των τουριστών-ποδηλατών
Οι τουρίστες που ανήκουν στην κατηγορία αυτών που ταξιδεύουν είτε χρησιμοποιώντας ως μέσο το ποδήλατο είτε με σκοπό να κάνουν χρήση του ποδηλάτου σε ειδικές διαδρομές ανήκουν συνήθως στην ηλικιακή ομάδα των 35-55, είναι μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης και ξοδεύουν 3-4 φορές περισσότερα χρήματα από όσους ταξιδεύουν οδικώς. Συγκεκριμένα, στην Ευρώπη οι τουρίστες-ποδηλάτες ξοδεύουν ημερησίως περίπου 57 ευρώ, ενώ με μία μέση διαμονή 7,7 ημερών, τα συνολικά έξοδά τους σε κάθε ταξίδι ανέρχονται σε 439 ευρώ.
Οι εν λόγω τουρίστες, ακολουθώντας την διαδεδομένη πλέον τάση, αυτή της ξεχωριστής βιωματικής εμπειρίας, ψάχνουν να βιώσουν τα τοπικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και να γίνουν ένα με τους κατοίκους της. Είναι, δηλαδή, ενεργοί τουρίστες, και όχι τουρίστες-θεατές, όπως αυτοί του μαζικού τουρισμού.
Οι λόγοι της ανάπτυξης της συγκεκριμένης μορφής τουρισμού εντοπίζονται αφενός στο γεγονός ότι ο οικολογικός τρόπος ζωής αποτελεί μία διαδεδομένη τάση στις δυτικές κοινωνίες και το ποδήλατο αποτελεί το μοναδικό οικολογικό όχημα, και αφετέρου στην κλιματική αλλαγή, η οποία έχει φέρει άνοδο της θερμοκρασίας και μείωση των χιονοπτώσεων, αναγκάζοντας τους σκιέρ να βρουν υποκατάστατο στην ορεινή ποδηλασία.
Να σημειωθεί πως σε όλη την Ελλάδα λειτουργούν περίπου 80 αθλητικά σωματεία που ασχολούνται τόσο με την ποδηλασία δρόμου όσο και την ποδηλασία πίστας, το χωμάτινο BMX και την ορεινή ποδηλασία. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται ποδηλατικοί αγώνες, με τους σημαντικότερους να είναι το Eduro Greek Series και το Bike Odyssey.
Την ώρα που η Ελλάδα προσπαθεί να ξεφύγει από το μαζικό τουριστικό μοντέλο «ήλιος-θάλασσα» και επιχειρεί να αναδείξει τον θεματικό τουρισμό ως ένα βιώσιμο προϊόν που μπορεί να τονώσει τη ζήτηση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ο ποδηλατικός τουρισμός φαίνεται να έχει όλα τα χαρακτηριστικά που μπορούν να τον καταστήσουν «οδηγό» στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, καθώς οι ποδηλάτες προτιμούν ήπιες θερμοκρασίες, οπότε ταξιδεύουν κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο. Ακόμη, το ποδήλατο ως μέσο φιλικό προς το περιβάλλον μπορεί να συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη των προορισμών, ενώ οι επενδύσεις που απαιτούνται είναι χαμηλές, τόσο από πλευράς των επιχειρήσεων όσο και των υποδομών, καθώς ο σχεδιασμός των ποδηλατικών μονοπατιών γίνεται με τις ελάχιστες δυνατές παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον.