Ποιοι εργαζόμενοι πρέπει να μένουν σπίτι λαμβάνοντας κανονικά το μισθό τους. Τι προβλέπεται για έγκυες και χρόνια πάσχοντες. Ο ρόλος του ΕΟΔΥ
Αναλυτικές διευκρινήσεις για τον τρόπο λήψης της “άδειας ειδικού σκοπού” αλλά και για τις υποχρεώσεις των εργοδοτών απέναντι στις έγκυες και τις ευπαθείς ομάδες εργαζομένων δίνει η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας, που έρχεται να εξειδικεύσει τα πρόσφατα μέτρα της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.

Η εγκύκλιος δίνει και οδηγίες για τα προληπτικά μέτρα που υποχρεούνται να λαμβάνουν οι εργοδότες, ειδικά για έγκυες και ευπαθείς ομάδες, στο πλαίσιο των οδηγιών του ΕΟΔΥ για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και την πρόληψη των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Νόμων για την Υγεία και Ασφάλεια Εργαζομένων, όπως ισχύει.

“Ένα από τα βασικότερα σημεία της εγκυκλίου είναι το εξής : Ο εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενους, οι οποίοι εμπίπτουν στην περιπτωσιολογία συμπτωμάτων οι ίδιοι ή τα οικεία τους πρόσωπα και σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ πρέπει να παραμείνουν κατ’ οίκον, υποχρεούται να αποδεχθεί την αποχή τους από τα εργασιακά τους καθήκοντα άμεσα από τη στιγμή που θα έρθει σε γνώση του το γεγονός, στο πλαίσιο τόσο των επιβαλλόμενων μέτρων προστασίας αφενός του ίδιου του εργαζομένου και αφετέρου των λοιπών εργαζομένων, του εργοδότη και ασφαλώς των τρίτων στο χώρο εργασίας, για την αντιμετώπιση μετάδοσης του κορωνοίου, όσο και της υποχρέωσής του για την προστασία του εργαζομένου και των τρίτων για ζητήματα υγείας, σύμφωνα με την ήδη ισχύουσα νομοθεσία”, εξηγεί ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος.

Συνεπώς αυτό σημαίνει πως οι εργαζόμενοι με υποψία προσβολής είτε λόγω συμπτωμάτων που έχουν οι ίδιοι ή κοντινά τους πρόσωπα και εφόσον πρέπει να παραμείνουν σπίτι σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, δικαιούνται να μένουν σπίτι και να απέχουν από τα εργασιακά τους καθήκοντα λαμβάνοντας κανονικά το μισθό τους ακόμη κι αν δεν έχουν επίσημα διαγνωστεί με τον ιό.

Ειδικότερα, συνεχίζει η ίδια εγκύκλιος, “για τη μεγαλύτερη προστασία απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊου, συστήνεται η απομάκρυνση των εγκύων εργαζομένων γυναικών, λόγω του ενδεχόμενου κινδύνου για τις ίδιες και για το κυοφορούμενο έμβρυο”. Συνεπώς ο εργοδότης έχει ευθύνη να απομακρύνει τις έγκυες από τον χώρο εργασίας.

Αμέσως μετά η εγκύκλιος ορίζει πως “Κατά το διάστημα παραμονής του εργαζόμενου στην οικία του, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει το σύνολο των αποδοχών του εργαζομένου, εκτός κι αν η επιχείρηση έχει αναστείλει την δραστηριότητα της στο σύνολο ή μέρος αυτής λόγω εντολής δημόσιας αρχής για την αντιμετώπιση της μετάδοσης του κορωνοϊού”

α ίδια ισχύον και για τους εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως αυτές εξειδικεύονται κάθε φορά από τις οδηγίες του ΕΟΔΥ. Αν η κατάσταση της υγείας τους ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα για τους εργαζόμενους σε κατ’ οίκον παραμονή για προληπτικούς λόγους, δηλαδή καταβάλλεται κανονικά ο μισθός τους και παραμένουν σπίτι.

Αυτά διευκρινίζονται για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, στο πλαίσιο υποχρεώσεων του εργοδότη για λήψη προληπτικών μέτρων κατά της πανδημίας του κορωνοϊού

Άδεια ειδικού σκοπού εργαζόμενων γονέων
Δικαιούχοι της άδειας ειδικού σκοπού είναι οι φυσικοί, θετοί ή ανάδοχοι γονείς παιδιών εφόσον τα παιδιά :

είναι εγγεγραμμένα σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, β) φοιτούν σε σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό και Γυμνάσιο),
φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας των παιδιών,
τα παιδιά είναι άτομα με αναπηρία και είναι ωφελούμενα σε δομές παροχής υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας για άτομα με αναπηρία, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους.
Το δικαίωμα ισχύει και για τους δύο εργαζόμενους γονείς, εφόσον εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.

Ειδικότερα:

1. Εάν και οι δύο γονείς εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, είτε ο ένας αποκλειστικά,
είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.

2. Εάν οι δύο γονείς εργάζονται σε διαφορετικό εργοδότη, μπορούν να ασκήσουν αυτό το δικαίωμα,είτε ο ένας αποκλειστικά,
είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.

3. Εάν ο ένας γονέας εργάζεται με μισθωτή εργασία και ο άλλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας τότε τη δικαιούται κανονικά ο μισθωτός γονέας.

4. Σε περίπτωση που ο ένας γονέας είναι εργαζόμενος στο δημόσιο και ο άλλος γονέας είναι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα,είτε ο ένας αποκλειστικά,
είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν.

5. Σε περίπτωση που εργάζεται μόνο ο ένας γονέας τότε αυτός δεν δικαιούται την ειδική άδεια, παρά μόνο εάν ο άλλος γονέας νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορωνοϊό ή είναι άτοκο με αναπηρία (ΑκεΑ) και λαμβάνει επίδομα από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

6. Σε περίπτωση διαζυγίου, ή διάστασης των γονέων ή γέννησης τέκνου εκτός γάμου το δικαίωμα της άδειας ασκείται αποκλειστικά από τον γονέα που έχει την επιμέλεια ή τη γονική μέριμνα του παιδιού, εκτός και αν τα ανωτέρω δικαιώματα ασκούνται και από τους δύο γονείς, οπότε μπορούν να κάνουν χρήση και οι δύο με κοινή τους υπεύθυνη δήλωση (είτε ο ένας αποκλειστικά, είτε να μοιρασθούν την ειδική άδεια σε διαστήματα, τα οποία κοινοποιούν στον εργοδότη τους με υπεύθυνες δηλώσεις που του υποβάλλουν).

(Περίπτωση Μονογονέα) Σε περίπτωση γέννησης παιδιού εκτός γάμου ή εκτός συμφώνου συμβίωσης (το οποίο εξομοιώνεται πλήρως με τον γάμο), ή σε περίπτωση θανάτου του άλλου γονέα, τότε η ειδική άδεια χορηγείται άνευ άλλης προϋπόθεσης στον μονογονέα.

7. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς εργάζονται αλλά ο ένας εξ αυτών βρίσκεται σε άλλη νόμιμη άδεια, τότε ο πρώτος δεν δικαιούται να κάνει χρήση της άδειας ειδικού σκοπού για όσο διάστημα διαρκεί η άδεια του δεύτερου.

Σε περίπτωση που ο εργοδότης αναστείλει τη λειτουργία της επιχείρησής του λόγω της λήψης των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση και την πρόληψη μετάδοσης του κορωνοϊού, ο εργαζόμενος γονέας δεν δικαιούται την άδεια ειδικού σκοπού.

Χορήγηση
Η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται από 11.3.2020 έως 10.04.2020, και για όσο διαρκεί η εφαρμογή των έκτακτων και προσωρινών μέτρων.
Χρήση μπορεί να γίνει είτε από τον έναν εξ ολοκλήρου, είτε και από τους δύο, εφόσον μοιραστούν μεταξύ τους διαστήματα αυτής, ενώ δεν μπορεί να γίνει ταυτόχρονα χρήση της και από τους δύο. Οι εργαζόμενοι που αιτούνται την άδεια προσκομίζουν στους εργοδότες τους σχετικές υπεύθυνες δηλώσεις, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος.

Επίσης η άδεια αυτή μπορεί να χορηγηθεί και τμηματικά, εφόσον εξυπηρετούνται οι ανάγκες του εργαζόμενου. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι η άδεια ειδικού σκοπού έχει διάρκεια κατ’ ελάχιστον 3 ημερών, την οποία ακολουθεί στη συνέχεια η χορήγηση μίας ημέρας κανονικής αδείας, σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται κυκλικά για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι τη λήξη του έκτακτου και προσωρινού μέτρου.
Σε κάθε περίπτωση τα μέτρα παροχής εξ αποστάσεως εργασίας και χορήγησης της άδειας ειδικού σκοπού μπορούν να λειτουργήσουν συνδυαστικά με τρόπο ώστε και τα δύο μέρη, εργαζόμενοι γονείς και εργοδότες να μπορούν να ανταπεξέλθουν στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει δημιουργηθεί, για την αντιμετώπιση της μετάδοσης του κορωνοϊου.

Η χορήγηση της άδειας συσχετίζεται με το δικαίωμα λήψης ετήσιας κανονικής άδειας και συνεπώς, ανάλογα με τη διάρκεια της υπηρεσίας των εργαζομένων στον ίδιο εργοδότη είναι δυνατόν να κάνουν χρήση αυτής στο σύνολό της, εφόσον αυτοί πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις λήψης ετήσιας κανονικής άδειας τουλάχιστον 6 ημερών για την εξαήμερη εργασία, ή 5 ημερών για την πενθήμερη εργασία. Διαφορετικά δικαιούνται να κάνουν χρήση τμήματος αυτής κατ’ αναλογία του δικαιώματός τους σε κανονική άδεια.
Ανά 3 ημέρες αδείας ειδικού σκοπού προστίθεται υποχρεωτικά 1 ήμερα ετήσιας κανονικής άδειας του εργαζομένου η οποία αφαιρείται από το συνολική δικαιούμενη κανονική άδεια για το έτος 2020.

Η περίοδος της άδειας ειδικού σκοπού είναι χρόνος εργασίας, αμείβεται και ασφαλίζεται, ως χρόνος εργασίας και λαμβάνεται υπόψη για τη θεμελίωση κάθε δικαιώματος των εργαζομένων που προκύπτει λόγω της σχέσης εργασίας τους.

Οι δύο πρώτες ημέρες της άδειας ειδικού σκοπού αμείβονται από τον εργοδότη, ενώ η τρίτη από τον τακτικό προϋπολογισμό.

Τηλεργασία – Ευελιξία
Με την ίδια εγκύκλιο δίνονται αναλυτικές διευκρινήσεις για την αναστολή υποβολής εντύπων στο “Εργάνη” από 11-03-2020 έως και 10-04-2020 και ειδικότερα των εντύπων Ε4 (Συμπληρωματικός ωραρίου), Ε8 (Αναγγελία Υπερεργασίας ή Νόμιμης Υπερωριακής Απασχόλησης), καθώς και Ε12 (e- Οικοδομώ).
Ο εργοδότης μέχρι 10 Απριλίου δεν έχει υποχρέωση να καταχωρεί στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων πριν την πραγματοποίησή τους, όπως: τροποποίηση της ώρας έναρξης ή λήξης του ωραρίου,αλλαγή της ημέρας ανάπαυσης εντός της εβδομάδας,
αλλαγή ημερήσιας βάρδιας λόγω απρόβλεπτων συνθηκών,
εξατομικευμένη μεταβολή του χρόνου προσέλευσης στην εργασία, κ.λ.π.
υπερεργασία και νόμιμη υπερωριακή απασχόληση.

Η καταχώρηση κάθε αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου θα υποβληθεί με δήλωση ωραρίου, συγκεντρωτικά και απογραφικά, στο πρώτο 10ήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας με ειδικό νέο έντυπο.
Κατά την εφαρμογή των έκτακτων αυτών μέτρων συνεχίζουν να ισχύουν – διευκρινίζει η εγκύκλιος – οι διατάξεις του 1999 για την οργάνωση του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, μεταξύ των οποίων οι ρυθμίσεις που αφορούν: στην ελάχιστη περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης 11 ωρών,
στην κατ’ ελάχιστον χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης διάρκειας 24 ωρών,
στη διάρκεια εβδομαδιαίας απασχόλησης, κατά μέσο όρο, που ανά τετράμηνο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες περιλαμβανομένων και των υπερωριών κ.λ.π.

Εξ αποστάσεως εργασία με απόφαση του εργοδότη

Με την ίδια ΠΝΟ δίνεται η δυνατότητα στον εργοδότη να θέτει μονομερώς τους εργαζόμενους σε σύστημα εξ αποστάσεως εργασίας, εφόσον αυτό είναι εφικτό, ώστε ο εργαζόμενος να μπορεί να συνεχίζει να παρέχει την εργασία του χωρίς να απαιτείται η φυσική του παρουσία στον τόπο εργασίας.

Η κυριότερη μορφή της εξ αποστάσεως εργασίας είναι η τηλεργασία και στην εν λόγω περίπτωση η επιλογή αυτής της μορφής απασχόλησης αποτελεί διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη, το οποίο του δίνει την εξουσία να ρυθμίζει όλα τα θέματα που ανάγονται στην οργάνωση και λειτουργία της επιχειρήσεώς του για την επίτευξη των σκοπών της.

Δείτε εδώ την Εγκύκλιο : https://www.ethnos.gr/sites/default/files/2020-03/%CE%95%CE%93%CE%9A%CE%A5%CE%9A%CE%9B%CE%99%CE%9F%CE%A3%20%CE%A0%CE%9D%CE%A0%2011.03.2020.pdf