Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα στην Ελλάδα (πολλοί λένε στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς, επί αυτοκρατόρων Κόμμοδου και Σεπτίμιου Σεβήρου. Μεγάλωσε χωρίς πατέρα και ανατράφηκε από την ευσεβή και φιλάνθρωπο μητέρα του, Ανθία η οποία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό ακούοντας κήρυγμα από μαθητές του Αποστόλου Παύλου.
Ο Ελευθέριος ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια ιερέας. Σε ηλικία 20 ετών έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα. Λέγεται ότι η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρετανία.
Ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος δύο ιεραπόστολους, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο και το λαό του.
Όταν ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε τη δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του. Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Στη Θράκη οι έγκυες τιμούν ιδιαιτέρως τον Αγιο Ελευθέριο. Στην Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες λένε: «Αϊ Λευτέρη μ’ λευτερώσει την, Αϊ μου Αύκουλα αυκόλυνέ την».
Στη Λέσβο πάλι, δεν είναι μόνο οι έγκυες που τάζουν άρτους στον Άγιο, αλλά και οι μαμές, για να τους «βγαίνουν καλά οι γέννες». Σε περίπτωση δύσκολου τοκετού, οι μέλλουσες μητέρες τάζουν το παιδί τους στον Άγιο και του δίνουν το όνομά του. Επίσης, ο Άγιος Ελευθέριος, θεωρείται ευεργέτης και προστάτης των φυλακισμένων.