Μία πραγματική επανάσταση έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στη χειρουργική του μαστού, με τεράστιο όφελος για τις ασθενείς. Δεν κάνουμε πλέον τα τεράστια πολύ ριζικά χειρουργεία που γίνονταν τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά κάνουμε πολύ πιο στοχευμένη χειρουργική, μικρότερη σε έκταση, πιο φιλική για την ασθενή, με ταχύτερη ανάρρωση, πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, και χωρίς να διακυβεύουμε το ογκολογικό αποτέλεσμα, το οποίο είναι άριστο.
Οι επισημάνσεις ανήκουν στον καθηγητή Χειρουργικής και Διευθυντή της Δ’ Χειρουργικής Κλινικής ΕΚΠΑ, στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο «Αττικόν», αν. πρόεδρο της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Νίκο Αρκαδόπουλο, ο οποίος σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου«104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», μιλά αναλυτικά για τις θεαματικές αλλαγές που συμβαίνουν στον τομέα του. «Για ορισμένους τύπους όγκων, το πιο συνηθισμένο είναι να γίνεται μία χημειοθεραπεία προεγχειρητικά, με αποτέλεσμα να μειώνεται πολύ ο όγκος, ή και να εξαφανίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις. Έτσι, όταν εμείς μετά πηγαίνουμε στο χειρουργείο, αφαιρούμε πολύ μικρότερο τμήμα του μαστού και πολύ λιγότερους λεμφαδένες».
Το σύνολο των τεχνικών μεθόδων που εφαρμόζουμε, το ονομάζουμε αποκλιμάκωση της χειρουργικής του μαστού, δηλαδή λιγότερο εκτεταμένη, λιγότερο επεμβατική, λιγότερο τραυματική χειρουργική, λέει ο κ.Αρκαδόπουλος, επισημαίνοντας ότι πλέον δεν ισχύει η παλιά νοοτροπία, σύμφωνα με την οποία γινόντουσαν μαστεκτομές, ακόμα και για έναν μικρό όγκο, με το σκεπτικό ότι «καθαρίζεται» καλύτερα η περιοχή.
Εξάλειψη των επιπλοκών
«Αυτό που αποδείχθηκε από πολύ μεγάλες διεθνείς μελέτες, όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, είναι ότι αρκεί να αφαιρέσουμε τον όγκο σε υγιή όρια και επίσης να κάνουμε και μία βιοψία του λεμφαδένα φρουρού (σσ. είναι ο πρώτος λεμφαδένας στον οποίο πάνε τα καρκινικά κύτταρα εάν φύγουν από τον όγκο και ξεκινήσουν να διασπείρονται) από τη μασχάλη. Παλαιότερα καθαρίζαμε όλους τους λεμφαδένες της μασχάλης, με αποτέλεσμα οι γυναίκες, σε μεγάλο ποσοστό, να υποφέρουν μετά από λεμφοίδημα. Τώρα πια, αφαιρούμε μόνο τον λεμφαδένα φρουρό και με τη νέα χειρουργική τάση της αποκλιμάκωσης, όπου εφαρμόζουμε και προεγχειρητικές θεραπείες, πολλές φορές γλιτώνουμε τους λεμφαδενικούς καθαρισμούς της μασχάλης, άρα και τις μακροχρόνιες επιπλοκές τους».
Αύξηση των μαστεκτομών και στην Ελλάδα – Ποιες είναι οι πιθανότητες νόσησης όταν υπάρχουν ένοχα γονίδια
Όσον αφορά τις προληπτικές μαστεκτομές, ο καθηγητής αναφέρει ότι τελευταία έχουν αυξηθεί διεθνώς δραματικά, σε ποσοστό πάνω από 50%, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Σημαντική αύξηση παρατηρείται και στη χώρα μας, αλλά όπως επισημαίνει, δεν υπάρχει πανελλήνια καταγραφή. «Είναι χαρακτηριστικό ότι στο “Αττικόν” πλέον κάνουμε μία με δύο μπορεί και τρεις επεμβάσεις το μήνα, όταν παλαιότερα κάναμε ελάχιστες επεμβάσεις το χρόνο. Η αύξηση εκτιμώ ότι θα γίνει σημαντικότερη, γιατί πλέον η γονιδιακή εξέταση από το Φθινόπωρο άρχισε να καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ, κι έτσι οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό, έχουν την ευκαιρία να κάνουν γονιδιακό έλεγχο και να δουν αν πραγματικά βρίσκονται σε κίνδυνο για καρκίνο του μαστού». Για ποιο λόγο μία γυναίκα να προβεί σε προληπτική μαστεκτομή; Είναι σίγουρο ότι θα νοσήσει, εάν φέρει τα ένοχα γονίδια; Και τι πιθανότητες υπάρχουν; «Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχουν συνήθως οι γυναίκες και η απάντηση είναι επιστημονική. Δηλαδή, κάθε γυναίκα έχει πιθανότητα να νοσήσει με καρκίνο μαστού, ασχέτως ιστορικού, σε ποσοστό 13%, κατά τη διάρκεια της ζωής της. Οι γυναίκες που έχουν γονιδιακή επιβάρυνση, συνήθως έχουν πιθανότητες πάνω από 40 με 50%. Μερικές, ανάλογα και με το είδος της μετάλλαξης του γονιδίου που φέρουν, μπορεί να φτάσουν και στο 70 και στο 80%, που είναι μία πάρα πολύ μεγάλη πιθανότητα. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα νοσήσουν κάποια στιγμή».
Πότε χτυπά καμπανάκι για γονιδιακή εξέταση;
Όπως διευκρινίζει ο κ. Αρκαδόπουλος χρειάζεται μία πολύ καλή συζήτηση και ενημέρωση από ειδικούς προς τη γυναίκα, ώστε η απόφαση που θα πάρει να είναι όσο το δυνατόν πιο τεκμηριωμένη. Πότε όμως αυξάνεται η οικογενειακή επιβάρυνση και μία γυναίκα πρέπει να εξεταστεί για να δει αν έχει τα ένοχα γονίδια;
«Όταν έχει πάνω από δύο μέλη στην οικογένειά της, είτε από την πλευρά της μητέρας, είτε από την πλευρά του πατέρα, που ανέπτυξαν καρκίνο του μαστού, ή όταν έχει γυναίκες στην οικογένειά της που ανέπτυξαν τη νόσο σε νεαρή ηλικία κάτω από τα 40-45, ή όταν έχει κάποιο άντρα στην οικογένεια, που έχει περάσει καρκίνο του μαστού. Ο ανδρικός καρκίνος του μαστού είναι πολύ συχνά γονιδιακός. Είναι εξαιρετικά σπάνιος, αλλά υπαρκτός. Για κάθε 100 γυναίκες που βλέπουμε με καρκίνο του μαστού εμφανίζεται και ένας άντρας».
Οι προληπτικές μαστεκτομές γίνονται σε ασθενείς που έχουν γονιδιακή επιβάρυνση, σύμφωνα με τον καθηγητή Χειρουργικής. «Συνήθως πρόκειται για τα γονίδια που ξέρει ο πολύς κόσμος BRC1 και BRC2. Γίνεται αφαίρεση και των δύο μαστών και άμεση αποκατάσταση, στο ίδιο χειρουργείο. Η τεχνική που συνήθως εφαρμόζουμε, λέγεται μαστεκτομή με διατήρηση δέρματος και θηλής, που σημαίνει ότι αυτά παραμένουν στη θέση τους, και αδειάζει το εσωτερικό, οπότε ο μαστός μένει ως ένας κενός φάκελος, μέσα στον οποίο βάζουμε το ένθεμα της σιλικόνης. Αυτή είναι η πιο συχνή τεχνική που εφαρμόζεται, πάρα πολύ αποτελεσματική και με εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα».