Tης Χαρούλας Κωνσταντινίδου*
Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης, λέει ο θυμόσοφος λαός. Και εκεί που ετοιμαζόμασταν να πιάσουμε την άνοιξη και να φορέσουμε τα trendy μαρτάκια, μας πρόλαβαν οι δυσάρεστες εξελίξεις και εκπλήξεις – φαινόμενο όχι άγνωστο τα τελευταία χρόνια για την Ελλάδα. Η τραγωδία στα Τέμπη, η ανείπωτη αυτή τραγωδία, ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Η χώρα μας, οι άνθρωποί της, εγώ, εσείς, θρηνούμε τα θύματα κι ας μην τα γνωρίζαμε, ίσως, προσωπικά. Η νέα γενιά – και οι μεγαλύτερες – βρίσκονταν εκεί, επιστρέφοντας στο δικό τους, υποσχόμενο μέλλον. Ένα μέλλον που πλέον έγινε μη αναστρέψιμο παρελθόν, με τους λανθασμένους χειρισμούς ετών. Τα ερωτήματα είναι πολλά, ο πόνος βαθύς, το γεγονός είναι γεγονός.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η διαχρονική νοοτροπία της Ελλάδας «Ε, μωρέ», «Πάμε κι ό,τι γίνει» αποδείχθηκε δαπανηρή, κυρίως για την ψυχή μας και για τις ψυχές που δεν βρίσκονται πλέον ανάμεσά μας. Συντελεί μια αφύπνιση προς κάθε ευσυνείδητο πολίτη που αναρωτιέται πού πηγαίνει το (ακυβέρνητο; ) μπλε και άσπρο καράβι που λέγεται Ελλάδα. Τη φράση στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα, τη γράφουμε στα ωραία κείμενα προς τέρψη των αναγνωστών, δανειζόμενοι τους στίχους από το παλαιό άσμα, όχι όταν αγοράζουμε εισιτήριο με τελικό προορισμό μια άλλη πόλη και τη συνέχεια της ζωής μας.
Ξέρετε, το κακό που συνέβη δεν άγγιξε μόνο την άμεση οικογένεια των θυμάτων, αλλά έχει μετατραπεί σε ωστικό κύμα που αγγίζει πολλούς από εμάς. Τα θύματα ήταν αδέλφια, φίλοι, σύντροφοι, σύζυγοι, γονείς, στήριγμα, ελπίδα, όνειρα. Ο ανθρώπινος πόνος ενώνει και εξισώνει. Δυστυχώς. Δεν προχωρά σε διακρίσεις. Με την τραγωδία ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά τις υποδομές, την ασφάλεια, την ευημερία των πολιτών, τις ευθύνες των ανά τα χρόνια πολιτικών και πολλά άλλα ζητήματα.
Και εν τέλει, τις πταίει; Ή, καλύτερα, τις δεν πταίει; Θα θυμόμαστε αυτό το ερώτημα, ώστε να το θέτουμε χωρίς κομματικές παρωπίδες και μακριά από ιδεολογίες; Ή ούτε αυτό το συμβάν θα σταθεί ικανό να μας κάνει να υπερβούμε κόμματα, ρουσφέτια, προεκλογικά τερτίπια, πελατειακό κράτος και κάθε άλλη μάστιγα της χώρας μας; Για τη νοοτροπία αυτή και την έλλειψη λογοδοσίας, δεν ευθύνονται μόνο οι πολιτικοί. Προσωπικά, δεν συμφώνησα ποτέ με τη φράση «το ψάρι βρωμάει απ’ το κεφάλι». Αν οι άνωθεν δίνουν το κακό παράδειγμα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τους ακολουθούμε, στηρίζοντας με τη στάση μας ένα νοσηρό σύστημα που είναι πασιφανές ότι δεν λειτουργεί.
Πριν 3 εβδομάδες, στις 19 Φεβρουαρίου, ημέρα Κυριακή, βρισκόμουν και εγώ στο λεωφορείο των ΚΤΕΛ των 20.15 από Θεσσαλονίκη με προορισμό την Κατερίνη, όταν ο οδηγός του λεωφορείου αντιμετώπισε θέμα υγείας, θέτοντας σε πιθανό κίνδυνο τη ζωή των επιβατών και του ιδίου. Χάρη στην αντίληψη και ψυχραιμία ενός επιβάτη (αν διαβάζει αυτές τις γραμμές, τον ευχαριστούμε δημόσια για την έγκαιρη, άμεση και σωτήρια παρέμβασή του), το λεωφορείο ακινητοποιήθηκε και στη συνέχεια ανέλαβαν την κατάσταση οι αρχές. Ευτυχώς, το τέλος ήταν αίσιο. Για εμάς. Παρ’ όλα αυτά, τι θα γινόταν αν δεν επενέβαινε ο συγκεκριμένος επιβάτης;
Ειπώθηκαν πολλά αυτές τις μέρες ότι «από τύχη ζούμε σε αυτή τη χώρα». Μήπως η τραγωδία στα Τέμπη είναι ώρα για γενική αφύπνιση και για ερωτήματα που πρέπει εδώ και καιρό να τεθούν; Θέματα υπευθυνότητας, θέματα λογοδοσίας των πολιτικών, πολιτικής ευθύνης, κατανομής πόρων; Μήπως ήρθε ώρα να αναρωτηθούμε τι γίνεται με τις χιλιάδες των χρημάτων που διατίθενται για βελτίωση των υποδομών, μήπως είναι ώρα να δούμε στην πράξη αν οι πολιτικοί πράττουν όσα οφείλουν και όσα υπόσχονται; Μήπως ήρθε η ώρα να βάλουμε το προσωπικό μας συμφέρον στην άκρη και να δούμε κατάματα τη μαύρη αλήθεια της Ελλάδας, όπως τη βιώνει σήμερα;
Γιατί το θέμα, δυστυχώς, δεν εξαντλείται στην ανείπωτη τραγωδία. Ενδεχομένως, αυτό το συμβάν να είναι απόρροια διαχρονικών λανθασμένων χειρισμών και πλήρους αδιαφορίας των διαφόρων κυβερνήσεων για εμάς τους πολίτες, τη σωματική μας ακεραιότητα, την ευημερία μας. Τα παράλληλα ζητήματα είναι η σταδιακή φτωχοποίηση των Ελλήνων με τη συνεχή, αδικαιολόγητη αύξηση τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης, την ενεργειακή κρίση, τις εξώσεις και τους πλειστηριασμούς, τα πρόστιμα, τους υπέρογκους λογαριασμούς που ροκανίζουν το ήδη χαμηλό εισόδημα μέρους του λαού. Δυστυχώς όλα αυτά αποτελούν μια πραγματικότητα.
Με λίγα λόγια, στην πυραμίδα αναγκών του Maslow, Αμερικανού ψυχολόγου, βρισκόμαστε στο κατώτατο επίπεδο, το βασικό: την ανάγκη για επιβίωση. Το μέγιστο επίπεδο είναι εκείνο της αυτο-ολοκλήρωσης. Το, δε, επίπεδο, έπειτα από την επιβίωση είναι εκείνο της ασφάλειας. Στη δική μας περίπτωση, η αγγλική φράση Back to basics, που σημαίνει ότι απλοποιούμε τη ζωή μας, παίρνει ένα άλλο, όχι και τόσο θετικό νόημα. Αντί να ανεβαίνουμε, κατεβαίνουμε ή μένουμε στάσιμοι. Και τα στάσιμα νερά…
Αν συνεχίσουμε έτσι…δεν θα βγει. Ούτε θα πάμε, ούτε θα βγει. Θα μείνουμε στάσιμοι σε έναν ολοένα μεταβαλλόμενο κόσμο. Θα μείνουμε με όμορφες, επίπλαστες φωτογραφίες σε προεκλογικές γιορτές, χωρίς να δίνουμε σημασία, πολλώ δε μάλλον, λύση σε διαχρονικά και τρέχοντα ζητήματα της χώρας. Ζητήματα που θα έπρεπε όλους μας να μας αφορούν, γιατί δεν άπτονται του μέλλοντος, αλλά του άμεσου παρόντος. Γιατί σε αυτή τη χώρα δεν ζούμε μόνοι μας, αλλά με άλλους.
With great power comes great responsibility. Η εξουσία φέρει μαζί της τεράστια ευθύνη. Κι αυτό οι κυβερνώντες, οι νυν, οι τέως και οι ερχόμενοι, δεν θα πρέπει να το ξεχνούν ποτέ. Κι αν το ξεχνούν, θα φροντίζουμε να τους το υπενθυμίζουμε. Γιατί κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει.
ΥΓ. Την Τετάρτη 8 Μαρτίου, στις 18.30 διοργανώνεται Παμπιερικό Συλλαλητήριο για την τραγωδία. Ας είμαστε εκεί, χωρίς κομματικές παρωπίδες και ιδεολογίες.
ΥΓ2. Αποφεύγουμε τα τρένα προς το παρόν…Δίνουμε ένα ακόμη ηχηρό μήνυμα.
*Η Χαρούλα Κωνσταντινίδου είναι επίσημη μεταφράστρια, διερμηνέας και κειμενογράφος. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο και σε ιστοσελίδες επιχειρηματικού περιεχομένου για θέματα επιχειρηματικότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης και εξυπηρέτησης πελατών. Επικοινωνία: [email protected] ή στην επαγγελματική της σελίδα στο Facebook και στο LinkedIn.