Η μάχη του Poitiers (Πουατιέ) ή άλλως μάχη της Tours (Τουρ) είναι μια από τις αξιομνημόνευτες μάχες ολάκερης της Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Στη μάχη αυτή το 732 μ.Χ οι ενωμένες δυνάμεις των Φράγκων και των Βουργουνδών, υπό την ηγεσία του Κάρολου Μαρτέλου (Charles Martel), νίκησαν τους Άραβες του Αμπντούλ Ραχμάν Ιμπίν αλ Γκαφίκι (Abd al-Rahman ibn Abd Allah al–Ghafiqi) και σταμάτησαν την περαιτέρω εξάπλωση των αραβικών ορδών στη Δυτική Ευρώπη. Έτσι, η μάχη που διεξήχθη σε έδαφος που σήμερα αποτελεί φυσικά γαλλική επικράτεια, αποτελεί ορόσημο συνολικά για την ευρωπαϊκή μεσαιωνική Ιστορία, καθώς αν σ’ εκείνη την ιστορική καμπή νικούσαν οι Άραβες, από τότε η ευρωπαϊκή εξέλιξη θα έφερε τη σφραγίδα της ισλαμικής επιβολής και αναγκαστικής επιρροής. Η Ιστορία της Ηπείρου μας και η πανανθρώπινη πολιτισμική διαδρομή ίσως να είχε πάρει άλλη κατεύθυνση.

Σήμερα όμως, 13 αιώνες μετά (!), είναι φανερό πια ότι το Ισλάμ επιδράμει ξανά στην Ευρώπη. Αυτή τη φορά, όμως, όχι με τα γιαταγάνια αλλά με τις διδαχές και την εξάπλωση της λατρείας του, μια εξάπλωση μάλιστα που φανερώνει το ίδιο πάθος για επικράτηση και τη βαθιά ριζωμένη προσμονή στις καρδιές τουλάχιστον των φονταμενταλιστών μουσουλμάνων που ζουν μόνιμα στις ευρωπαϊκές χώρες ή μεταναστεύουν σε αυτές για τον ερχομό της τελικής πρυτάνευσής του.

Στη σύγχρονη, λοιπόν, Γαλλία ο μουσουλμανικός πληθυσμός αριθμεί 5.430.000 ανθρώπους (https://www.statista.com/statistics/459982/population-distribution-religion-france/). Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι μέρος της γαλλικής ισλαμικής κοινότητας κινείται στο πλαίσιο του ριζοσπαστικού Ισλάμ που εμφανίζει τάσεις αυτονόμησης από τον κεντρικό κοινωνικό ιστό της Γαλλικής Δημοκρατίας αλλά και τον τρόπο ζωής και την ‘‘πολιτική πραγματικότητα’’ της χώρας.

Αποτέλεσμα του ανησυχητικού αυτού γεγονότος είναι αυτά που έζησαν στη Γαλλία και συγκλόνισαν όλους εμάς στην Ευρώπη. Το διάστημα 2015-2018 έλαβαν χώρα  22 τρομοκρατικές επιθέσεις (!) στη Γαλλία οι οποίες επέφεραν τον θάνατο 249 πολιτών και τον τραυματισμό άλλων 928 (https://web.archive.org/web/20190404210321/https://www.cbc.ca/news/thenational/national-today-newsletter-terrorism-implant-registry-rice-1.4939071). Το 2016 δε, οι Γαλλικές Αρχές ανέφεραν ότι 120 από τους 2.500 χώρους λατρείας στη χώρα διέδιδαν συστηματικά σαλαφιστικές δοξασίες και παύθηκε η λειτουργία 20 τζαμιών λόγω της χρήσης κηρυγμάτων μίσους (https://www.theatlantic.com/news/archive/2016/08/french-mosques-islam/493919/).

Περαιτέρω, 15.000 από τους 20.000 εγγεγραμμένους υπόπτους στον γαλλικό εθνικό κατάλογο των επικίνδυνων για την εθνική ασφάλεια ατόμων είναι μουσουλμάνοι (https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2016/09/12/qui-sont-les-15-000-personnes-suivies-pour-radicalisation_4996528_4355770.html), ενώ το 2018 ο Συντονιστής της ΕΕ για τα θέματα αντι-τρομοκρατίας (EU Counter-Terrorism Coordinator) Gilles de Kerchove υποστήριξε ότι σε γαλλικό έδαφος ζουν 17.000 τζιχαντιστές και ‘‘ακραία’’ στοιχεία του Ισλάμ!

Μετά τα παραπάνω, η Γαλλία, υπό τον Πρόεδρο Macron, αντιδρά και πρωτογενώς η απάντηση της είναι ο νόμος για τον σεβασμό των αρχών της Δημοκρατίας (Loi confortant le respect des Principes de la République), γνωστός στο ευρύ γαλλικό και ευρωπαϊκό κοινό και ως νόμος κατά του ισλαμιστικού αυτονομισμού (Loi sur le séparatisme islamiste). Με τον νόμο αυτόν, που εγκρίθηκε πριν λίγες μόνο μέρες από την Γαλλική Εθνοσυνέλευση και θα εξεταστεί στα τέλη Μαρτίου από τους Γερουσιαστές, η Γαλλία ‘‘απαντά’’ στο Ισλάμ.

Έτσι, θεσμοθετείται πλέον ότι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που του ανατίθεται δημόσια υπηρεσία ή ασκεί δημόσιο καθήκον, υποχρεούται να λειτουργεί, κατά την εκπλήρωση του ανατεθέντος έργου, σεβόμενο πάντα τις αρχές της ουδετερότητας και του λαϊκού (και όχι θρησκευτικού) χαρακτήρα του κράτους (principes de neutralité et de laïcité du service public). Μάλιστα, η καινούργια νομοθεσία  εισάγει νέο ποινικό αδίκημα για όσους εκβιάζουν τους δημόσιους λειτουργούς προκειμένου αυτοί κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους να παραβούν τις θεμελιώδεις αυτές αρχές, στις οποίες ερείδεται όλο το θεσμικό οικοδόμημα της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Ο νόμος προβλέπει και νέο πλαίσιο για τις κρατικές επιχορηγήσεις σε πολιτιστικούς συλλόγους (encadrement des subventions attribuées aux associations). Κάθε τέτοιος σύλλογος προκειμένου να λάβει κρατική ενίσχυση, θα υπογράφει συμβόλαιο ότι σέβεται και τηρεί τα πολιτειακά και δικαιοκρατικά θεμέλια της Γαλλίας. Οι αρχές έχουν πια τη δυνατότητα να παύουν τη λειτουργία θρησκευτικών οργανώσεων που μετέρχονται τη γλώσσα του μίσους, υποδαυλίζουν τη μισαλλοδοξία και προωθούν τη βία. Υπ’ αυτό το πνεύμα, ο νόμος επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη χρηματοδότηση των ισλαμικών οργανώσεων από το εξωτερικό, στην ουσία από τις χώρες κοιτίδες του Ισλάμ. Έτσι, κάθε χρηματικό έμβασμα άνω των 10.000 ευρώ θα πρέπει να δηλώνεται στις γαλλικές αρχές και να πιστοποιείται η πηγή προέλευσής του, καθώς είναι προφανής η νομοθετική βούληση να ρυθμιστούν, υπό καθεστώς απόλυτης διαφάνειας (règles de transparence des financements), οι προερχόμενες από την Τουρκία, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία δωρεές σε μουσουλμανικές δομές.

O νόμος, περαιτέρω, απαγορεύει και ποινικοποιεί τη διασπορά πληροφοριών αναφορικά με την προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική ζωή ενός προσώπου (diffusion d’informations relatives à la vie privée, familiale ou professionnelle d’une personne) με σκοπούμενο κίνητρο αυτό να ταυτοποιηθεί και στοχοποιηθεί, στο πλαίσιο της καλλιέργειας της μισαλλοδοξίας, από εμμονικά προσηλωμένους οπαδούς θρησκευτικών δογμάτων.

Προβλέπει, επιπρόσθετα, και αυστηρότερους κανόνες για την ‘‘οικιακή’’ εκπαίδευση των παιδιών των μουσουλμάνων. Η εκπαίδευση των παιδιών άνω των 3 ετών καθίσταται καθολικά υποχρεωτική (scolarisation obligatoire de l’ensemble des enfants), διενεργείται από δημοσίους λειτουργούς και δεν επαφίεται στην προαιρετικότητα του κάθε ‘‘πιστού’’ (στο Ισλάμ) γονέα ούτε ανατίθεται σε θρησκευτικούς ιερουργούς. Η παιδεία, εξάλλου, είναι δημόσιο αγαθό που το κράτος εξασφαλίζει για κάθε πολίτη, εφόδιο και προϋπόθεση κοινωνικής ενσωμάτωσης και εξέλιξης, παρεχόμενη από εγκεκριμένα από το κράτος εκπαιδευτικά ιδρύματα και όχι υπόθεση ‘‘θρησκευτικών παρόχων’’, οι οποίοι σκοπεύοντας να δημιουργήσουν δογματικούς πυρήνες μιας κοινωνικής σέχτας εγκλωβίζουν ανθρώπους στη ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση και τους εξαναγκάζουν σε  ‘‘κοινωνική γκετοποίηση’’.

Επιπλέον, γιατροί που θα πραγματοποιούν γυναικολογικές εξετάσεις και θα παρέχουν ‘‘πιστοποιητικά παρθενίας’’ (certificats attestant de la virginité) ή ‘‘διαβεβαιώσεις αγνότητας’’, θα υπόκεινται σε αυστηρά πρόστιμα ή και θα φυλακίζονται. Είναι τούτη μια ηχηρή απάντηση στον ισλαμογενή σκοταδισμό που επιστρέφει το πιστό στο Ισλάμ κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας στις πιο πολιτισμικά ερεβώδεις και αισθητικά αποκρουστικές φάσεις της ανθρώπινης ιστορίας. Μάλιστα, η ratio του γαλλικού νόμου, εν προκειμένω, στηρίζεται στο διαπιστωμένο γεγονός ότι  μουσουλμάνοι άνδρες ακύρωναν τους γάμους τους σε περίπτωση που η σύζυγός τους είχε κάποια προγαμιαία επαφή.

Εν συνεχεία, οι γαλλικές αρχές θα έχουν το δικαίωμα να αρνούνται τη χορήγηση άδειας διαμονής στη χώρα (document de séjour) σε όποιον εφαρμόζει την πολυγαμία. Και τούτο, διότι η δυτική νόρμα, άλλως το πολιτισμικό υπόδειγμα της δυτικής κοινωνικής οργάνωσης, δεν συμβαδίζει ιδεοκρατικά με την πολυγαμία όχι τόσο επειδή αρνείται τις πολυπρόσωπες διεμφυλικές σχέσεις αλλά κυρίως διότι μέσα από τον παραδοσιακά αγκιστρωμένο στον ισλαμικό πολιτισμό θεσμό της πολυγαμίας υποβαθμίζεται ως και απαλείφεται ο ρόλος και η κοινωνική αξία της γυναίκας, η οποία καταλήγει να είναι συμπλήρωμα της προσωπικής ζωής και κατάστασης του κάθε μουσουλμάνου.

Σύμφωνα με τον νόμο Macron, πεδίο πολιτειακής έρευνας θα είναι πια και οι εξαναγκαστικοί γάμοι. Περίπου 200.000 μουσουλμάνες της Γαλλίας υπολογίζεται ότι είναι θύματα αυτής της ισλαμικής θεολογικής προσέγγισης και εφαρμοσμένης πρακτικής, η οποία αποτελεί όχι απλά βάναυση προσβολή στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στην ισότητα των φύλων αλλά και ad hoc στέρηση της προσωπικής ελευθερίας και στυγνή καταστολή της αυτοσυνείδητης ατομικής έκφρασης.

Πιστεύω, επομένως, ότι νομοθετικό εφαλτήριο και φιλοσοφική ‘‘πηγή’’ της πρωτοβουλίας Μacron είναι η έννοια της κοσμικότητας (laïcité). Σε μια ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Γαλλία, η συντεταγμένη πολιτεία, ως υπαρξιακά αυτοδύναμος και καθολικά υπερέχων θεσμός της οργανωμένης συλλογικότητας, είναι αυτή που ιστορικά διακατέχει το αποκλειστικό προνόμιο, την εξουσιαστική ισχύ και τη δικαιοδοτική αρμοδιότητα (compétence juridictionnelle) να επιβάλλει  το κανονιστικό πλαίσιο της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας. Η Γαλλία, όπως και κάθε δυτικό κράτος, λειτουργεί με βάση τη μακρά ιστορική παράδοση των Αρχών της Δημοκρατίας και ως εκ τούτου θεωρεί και θέτει ως θεμέλιο της συλλογικής λειτουργίας της το κράτος Δικαίου (État de droit) και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα (les droits fondamentaux de l’homme).

Γι’ αυτό, η Γαλλία είναι ένα κράτος οργανωμένο σε μια βάση δικαιοκρατική και σε καμία περίπτωση ‘‘θεοκρατική’’. H ελευθερία, η ισότητα, η αδελφότητα, η εκπαίδευση και η κοσμικότητα αποτελούν τα δομικά υλικά και τις αδιαπραγμάτευτες διαχρονικές αξίες της ίδιας της σύστασης της Γαλλικής Δημοκρατίας (στο προοίμιο του νόμου γράφεται: ‘‘Notre République s’est construite sur des fondations solides, des fondements intangibles pour l’ensemble des Français: la liberté, l’égalité, la fraternité, l’éducation, la laïcité.’’). Συνεπώς, η Γαλλία με τον συγκεκριμένο νόμο δεν αντιτίθεται σε καμία θρησκεία, ούτε καν στο ίδιο το Ισλάμ, προνοεί όμως για τις εκρηκτικές κοινωνικές συνέπειες και τις ανατρεπτικές πολιτικές ζυμώσεις που μπορεί να προξενήσει η διάχυση του φανατισμού και του θρησκειολογικής ρίζας μίσους και ιδίως της μισαλλοδοξίας στην κοινωνία της.

Έτσι, φαίνεται επιτέλους η ηγεσία μιας μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας να αντιλαμβάνεται τα κηρύγματα δύο προβεβλημένων πνευματικών ταγών του Ισλάμ, του Hassan al-Banna και του Sayyid Qutb και να προβλέπει πού αυτά τα κηρύγματα μπορούν να οδηγήσουν. Ο πρώτος μιλούσε για την πατρίδα του μουσουλμάνου που πρέπει να διευρυνθεί για να συμπεριλάβει ολόκληρο τον Κόσμο και συνέχιζε: ‘‘Δεν ακούτε τα λόγια του Αλλάχ; Πολεμήστε τους μέχρι να πάψει να υπάρχει διωγμός και η λατρεία (εννοεί όλων των ανθρώπων) να είναι αφιερωμένη σ’ αυτόν (ίδετε Hassan al–Banna ‘‘Toward the Light’’, σελ 61-62). Ο δε δεύτερος δίδασκε ότι το Ισλάμ είναι ένα πανανθρώπινο σύστημα, το οποίο προσφέρει τη μόνη πραγματική μορφή ελευθερίας, δηλαδή την ελευθερία από τη διακυβέρνηση από άλλους ανθρώπους, από δόγματα ανθρώπινης προέλευσης και από ευτελείς δεσμούς με περιφερειακά ή εθνικά συμφέροντα. Γι’ αυτό, αποστολή του Ισλάμ, έλεγε ο Qutb, είναι να ανατρέψει όλους αυτούς τους μηχανισμούς και να τους αντικαταστήσει με την πανανθρώπινη εφαρμογή του Κορανίου (ίδετε Qutb, Milestones, σελ. 49-51).

Φαίνεται, λοιπόν, να εννοούν βαθιά πια στη Γαλλία ότι το Ισλάμ δεν είναι απλά θρησκευτικό δόγμα αλλά παράλληλα ‘‘ιδεατή και άνωθεν επιβαλλόμενη πρόταση πολιτικής οργάνωσης της ανθρώπινης συμβίωσης’’ που κατά το ιδεολογικό DNA του είναι επιτρεπτή και άνωθεν ευλογούμενη η εργαλειοποίηση της πάλης για την επικράτηση του. Και φαίνεται πια να καταλαβαίνουν ότι απόρροια αυτής της μεθοδολογικής προσέγγισης από ένα κομμάτι των διδαχών, και συνεπαγωγικά των πιστών του, είναι η αποδοχή της κοινωνικής διασάλευσης που θα φέρει την ανατροπή της καθεστηκυίας στις κοινωνίες και τα πολιτικά συστήματα τάξης και την πλήρη επιβολή του ‘‘ισλαμικού νόμου’’.

Προσωπικά, δεν ξέρω κατά πόσο ο Macron και το νομοτεχνικό επιτελείο της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης είχαν κατά νου τη μάχη του Πουατιέ όταν εμπνέονταν τον συγκεκριμένο νόμο και κατάστρωναν το κανονιστικό του περιεχόμενο. Αυτό που ξέρω όμως είναι ότι ο Macron δείχνει να αντιλαμβάνεται τη βασική διαφοροποίηση: Ενώ η μάχη του 732 μ.Χ έγινε άπαξ και τελείωσε, η σύγχρονη πλέον αντίθεση της Δύσης με το Ισλάμ και αντιπαράθεση της Δημοκρατίας με τη Θεοκρατία θα είναι διαρκής. Αυτό, άλλωστε, και εννοούσε ο Γάλλος Πρόεδρος λέγοντας κατά τον εορτασμό της 150ης επετείου από τη διακήρυξη της Δημοκρατίας στη Γαλλία: « La République est une volonté jamais achevée, toujours à reconquérir »*. Γι’ αυτό, επομένως, και η εν λόγω γαλλική πρωτοβουλία, στο νομοθετικό έστω επίπεδο, αποτελεί μοντέλο πολιτικής συμπεριφοράς και μήνυμα δημοκρατικής πίστης για όλη την Ευρώπη και το πολιτιστικό και θεσμικό συλλογικό της πρότυπο.

Κατερίνη, 24/2/2021

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΥΓΚΟΥΡΕΛΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

LLM IN INTERNATIONAL COMMERCIAL LAW

LLM IN EUROPEAN LAW

Cer. LSE in Business, International

Relations and the political science

 

 

*H φράση του Γάλλου Προέδρου μεταφράζεται ως: ‘‘Η Δημοκρατία είναι μια θέληση που ποτέ δεν ολοκληρώνεται αλλά που πρέπει πάντα να ανακαλύπτουμε’’.