Την αισιοδοξία του πως η τουριστική βιομηχανία της χώρας θα παραμείνει όρθια και θα καταφέρει να ξεπεράσει το «χτύπημα» που δέχθηκε λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού εκφράζει ο Γενικός Γραμματέας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού Δημήτρης Φραγκάκης σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, που παραχώρησε στον πρόεδρο της Ένωσης Ιδιοκτητών Επαρχιακών Εφημερίδων Αντώνη Μουντάκη. Παράλληλα παρουσιάζει τις ενέργειες στις οποίες προέβη ο ΕΟΤ για την ενίσχυση των επαγγελματιών του κλάδου, αλλά και στις ενημερωτικές και προωθητικές καμπάνιες για την προβολή του τουριστικού μας προϊόντος τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της χώρας.
Η χώρα μας, όπως και άλλες χώρες, αντιμετωπίζει μία πρωτόγνωρη απειλή. Έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα ως χώρα για να υποδεχθούμε επισκέπτες από το εξωτερικό; Πόσο θωρακισμένοι είμαστε;
Κατά κοινή ομολογία η Ελλάδα αντιμετώπισε με μεγάλη επιτυχία την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού χάρη στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης και την ωριμότητα των Ελλήνων πολιτών. Αυτήν την πολύτιμη παρακαταθήκη, η οποία τόνωσε μεταξύ άλλων και το ηθικό μας αλλά και την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό, οφείλουμε να την διαφυλάξουμε και το επόμενο διάστημα. Ο τουρισμός ανοίγει με προτεραιότητα την ασφάλεια. Δεν έχουμε περιθώρια να γκρεμίσουμε ό,τι χτίσαμε με πολύ κόπο. Γι’ αυτό έχουμε θεσπίσει υγειονομικά πρωτόκολλα για όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις προληπτικά καθώς και συγκεκριμένες διαδικασίες διαχείρισης πιθανού κρούσματος ενώ έχει ενισχυθεί σημαντικά και το σύστημα υγείας μας σε όλη την χώρα. Παράλληλα θα γίνονται δειγματοληπτικά τεστ στα αεροδρόμιά μας ώστε να έχουμε μία καλή επιδημιολογική εικόνα των εισερχόμενων επισκεπτών. Νομίζω λοιπόν ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι και αν χρειαστεί φυσικά θα πάρουμε και άλλα μέτρα. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι όπως προστατέψαμε την υγεία των Ελλήνων τους προηγούμενους μήνες έτσι μπορούμε να προστατέψουμε και την υγεία των επισκεπτών μας το καλοκαίρι.
H τουριστική βιομηχανία της χώρας μας έχει υποστεί ένα πλήγμα. Σε ποιο επίπεδο αποτιμάται τη φετινή πτώση γενικότερα;
Πρόκειται για μια πρωτοφανή κατάσταση που όμοιά της δεν έχει αντιμετωπίσει ξανά ο πλανήτης, τουλάχιστον στην σύγχρονη ιστορία του. Το πλήγμα είναι μεγάλο για την παγκόσμια οικονομία αλλά και ειδικότερα για την διεθνή τουριστική βιομηχανία. Ο ελληνικός τουρισμός προφανώς θα βγει τραυματισμένος από την πανδημία του κορωνοϊού και μια και αποτελεί την πηγή του 25% τουλάχιστον του ΑΕΠ μας οφείλουμε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας να ανασχέσουμε τις συνέπειες όσο αυτό είναι δυνατό. Δεν μπορεί κανένας να κάνει πρόβλεψη της έκτασης του πλήγματος αυτή την στιγμή, σίγουρα όμως η φετινή σεζόν δεν θα έχει καμία σχέση με την περυσινή.
Τι έχετε να πείτε κοιτώντας στα μάτια τους ξενοδόχους και επαγγελματίες του κλάδου που έχουν κάνει σημαντικές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια και βρίσκονται αντιμέτωποι με την καταστροφή;
Κατ’ αρχήν μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες με τους επαγγελματίες και τους εργαζόμενους του τουρισμού, οι οποίοι πλήττονται από τις συνέπειες της πανδημίας. Και η μάχη που δίνουμε καθημερινά είναι ακριβώς για να μείνει όρθια φέτος η τουριστική μας βιομηχανία, να δουλέψουν όσο περισσότερο γίνεται οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι σε αυτές αλλά και για να προετοιμάσουμε την σεζόν του 2021 η οποία πιστεύω ότι θα είναι χρονιά ισχυρής ανάκαμψης. Μιλάω καθημερινά με πολλούς επαγγελματίες του κλάδου σε όλη τη χώρα. Γνωρίζουν ότι γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζόμενων με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά και μία εξίσου μεγάλη προσπάθεια να ανοίξει η τουριστική περίοδος το καλοκαίρι να έρθουν οι πρώτοι επισκέπτες και να κερδίσουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε από αυτή τη σεζόν. Ο κλάδος δεν είναι μόνος του στην κρίση, η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι δίπλα του με όλους τους τρόπους, κι αυτό έχουμε την βούληση να συνεχίσουμε να κάνουμε.
Η οικονομία και το ΑΕΠ της χώρας μας εξαρτώνται από τον Τουρισμό και είναι λογικό όλοι να εναποθέτουν τις ελπίδες τους σ’ αυτόν για να ανασάνουν οικονομικά μετά από όσα βιώσαμε και βιώνουμε το τελευταίο διάστημα. Μπορεί κύριε Γενικέ, να «σωθεί η παρτίδα»; Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες και οι ενέργειες από τον ΕΟΤ προς αυτή τη κατεύθυνση;
Πριν από κάποιες εβδομάδες δεν ήταν καθόλου αυτονόητο ότι θα ανοίξει η τουριστική περίοδος στη χώρα μας. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δίνει το στίγμα και το γεγονός ότι ξεκινάμε το άνοιγμά της είναι από μόνο του μεγάλη επιτυχία της Ελλάδας. Ο ΕΟΤ ήδη από την περίοδο της καραντίνας δεν έμεινε αδρανής. Έκανε το Greece from Home, μία έξυπνη καμπάνια που πήρε εγκωμιαστικά σχόλια, τα γραφεία μας στο εξωτερικό κρατούσαν ενήμερους τους τουριστικούς παράγοντες και συνεργάτες μας στις χώρες ευθύνης τους, προετοιμάσαμε από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα νέο τουριστικό σποτ και φυσικά την μεγάλη μας καμπάνια στο εξωτερικό, η οποία ξεκινάει να παίζει αρχές Ιουλίου για τους επόμενους 3 μήνες. Παράλληλά ετοιμάζουμε καμπάνια τόνωσης και προβολής του εσωτερικού τουρισμού ενώ προετοιμάζουμε μία εκστρατεία branding των νησιών του Αιγαίου που επλήγησαν από την κρίση του προσφυγικού. Όλα αυτά δουλεύονται πολύ συστηματικά και εντατικά ώστε να είμαστε στην ώρα μας μπροστά από τον ανταγωνισμό!
Έχει γίνει αρκετά μεγάλη κουβέντα για την ανάγκη ενίσχυσης του εσωτερικού τουρισμού. Ποιά μέτρα λαμβάνονται γι αυτόν τον τομέα; Η καμπάνια του ΕΟΤ θα διαμορφωθεί ώστε να προσαρμοστεί, στις νέες εσωτερικές εξελίξεις; Πιστεύετε ότι τα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης μπορούν να διαδραματίσουν έναν καθοριστικό ρόλο στην προβολή και προώθηση του εσωτερικού τουρισμού;
Η τόνωση του εσωτερικού τουρισμού ήταν στις προτεραιότητές μας στον ΕΟΤ και πριν την πανδημία. Ο Έλληνας τουρίστας είχε σχεδόν εξαφανιστεί την τελευταία δεκαετία από την εγχώρια αγορά – κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης – και στόχος μας ήταν να αυξηθεί το ποσοστό του εσωτερικού τουρισμού. Τώρα πλέον η ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού είναι πλέον αδήριτη ανάγκη και έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε πάνω σε αυτό. Τρία σημαντικά προγράμματα, ο κλασικός κοινωνικός τουρισμός, το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους» και το voucher ιδιωτικών επιχειρήσεων έχουν ήδη αρχίσει να ενεργοποιούνται. Παράλληλα σχεδιάζουμε μία καμπάνια προβολής του εσωτερικού τουρισμού μας με έμφαση στην ασφάλεια των προορισμών και στην τήρηση των κανόνων υγιεινής. Θα ξεκινήσει τις επόμενες εβδομάδες και είμαστε στη φάση του σχεδιασμού των πλάνων προβολής, τα οποία πρέπει να περιλαμβάνουν και τον περιφερειακό τύπο. Άλλωστε είναι γνωστό ότι ο περιφερειακός τύπος ασκεί έναν κομβικό ρόλο στην ενημέρωση του κοινού και κρατάει σημαντικό μερίδιο αξιοπιστίας σε τοπικό επίπεδο.
Το γεωγραφικό διαμέρισμα της Θράκης αποτελεί παράδειγμα περιοχής που κλήθηκε να διαχειριστεί μεταναστευτικές ροές με σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία των τοπικών επιχειρήσεων. Θεωρείτε ότι είναι απαραίτητη η ένταξη της Θράκης και της Σαμοθράκης στο καθεστώς επιδότησης των τουριστικών επιχειρήσεων σε αναλογία με το καθεστώς που αποφασίστηκε και περιγράφεται για τα νησιά του Βορειανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα;
Σχεδιάζουμε νέα ειδικά προγράμματα προβολής της Θράκης και της Βόρειας Ελλάδας γενικότερα, σε ξένες αγορές και χώρες για τις οποίες είναι προορισμοί και από όπου έχουν τουριστικές ροές. Ως ΕΟΤ, ειδικά για τη Σαμοθράκη, τη Θράκη αλλά και Θάσο, Καβάλα κ.α., από πέρυσι το καλοκαίρι υλοποιούμε δράσεις προβολής όπως στο μετρό του Βουκουρεστίου, ταξίδια δημοσιογράφων από Ρουμανία, Ισραήλ και άλλες χώρες. Όσον αφορά την επιδότηση την οποία αναφέρετε, προφανώς θα ήταν ένα μέτρο που θα βοηθούσε, αλλά θα μου επιτρέψετε να μην μπω σε «ξένα χωράφια»…
Σχεδιάζετε κάποια δράση «μετακύλισης τουρισμού» από περιοχές που εμφανίζουν υπερτουρισμό σε όμορες λιγότερο προβεβλημένες περιοχές με αντίστοιχα χαρακτηριστικά (π.χ. Μύκονος – αλλά νησιά των Κυκλάδων, Ζαγοροχώρια – Κόνιτσα, κ.λ.π.);
Ο υπερτουρισμός είναι μία πολύ παρεξηγημένη έννοια και η χώρα μας δεν πάσχει από αυτό… Χρειαζόμαστε όμως μία βιώσιμη προσέγγιση και ένα σχέδιο διαχείρισης προορισμών σε τοπικό επίπεδο ειδικά όπου οι τουριστικές ροές είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Υπάρχουν σημεία και περιοχές στις οποίες χρειάζεται να γίνει μία μελέτη φέρουσας ικανότητας προκειμένου να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα για την αντοχή του φυσικού τοπίου αλλά και των υποδομών. Δεν είναι μια εύκολη υπόθεση αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει σε αρκετές περιοχές. Από εκεί και πέρα δεν πιστεύω στην «τεχνητή» τόνωση περιοχών ή στην «αποσυμπίεση» άλλων… Οι ίδιοι οι προορισμοί είναι αυτοί που διαμορφώνουν τελικά την ζήτηση και φυσικά ο ρόλος του ΕΟΤ είναι η προβολή ισότιμα όλων των τουριστικών μας προορισμών. Υπάρχουν όμως περιοχές που χρειάζονται μεγαλύτερη ενίσχυση καθώς έχουν τα πλεονεκτήματα αλλά δεν τα έχουν αξιοποιήσει στο βαθμό που θα μπορούσαν.
Πολλοί νομοί της Βορείου Ελλάδος, όπως η Ημαθία, η Πιερία και η Πέλλα δέχονται μεγάλο αριθμό τουριστών μέσω οδικών μέσων μεταφορών. Με δεδομένο ότι οι τουριστικές ροές είναι από χώρες της Βαλκανικής με λίγα κρούσματα του κορωνοϊού, υπάρχει η σκέψη για κάποια αλλαγή στα υγειονομικά πρωτόκολλα και την εξίσωσή τους με τα κριτήρια που ισχύουν στις αεροπορικές και ακτοπλοϊκές γραμμές;
Ο οδικός τουρισμός ήταν πάντα και θα συνεχίσει να αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα η Βόρεια Ελλάδα που αναφέρετε, η Θράκη, η Μακεδονία, η Ήπειρος αλλά και η Θεσσαλία με την Στερεά Ελλάδα είναι οι περιοχές που προτιμούν οι Βόρειοι, Βαλκάνιοι γείτονες μας και απολαμβάνουν την Ελληνική φιλοξενία. Τα σύνορα άνοιξαν και οι αφίξεις αυξάνονται καθημερινά από χώρες Βαλκανικές με καλά επιδημιολογικά χαρακτηριστικά. Για την ασφάλεια των ταξιδιωτών αλλά πάνω από όλα των Ελλήνων, τα υγειονομικά πρωτόκολλα εξετάζονται τακτικά και αποφασίζονται από τους αρμόδιους επιστήμονες και εμείς οφείλουμε να τα εφαρμόζουμε με αίσθημα ευθύνης για την τοπική κοινωνία μας.
Έχετε εικόνα για το πώς θα κυμανθεί φέτος η τουριστική κίνηση σε δημοφιλή νησιά (Κρήτη, Ρόδος, Κέρκυρα, Σαντορίνη κ.α.), η οικονομία των οποίων εξαρτάται κυρίως ή αποκλειστικά από τον τουρισμό;
Σίγουρα η εικόνα είναι σήμερα καλύτερη σε σχέση με πριν από δύο μήνες. Η ζήτηση είναι περισσότερο αυξημένη για δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς αλλά ο στόχος μας και η προσπάθειά μας είναι η ζήτηση να μεταφραστεί σε κρατήσεις και τελικά σε αφίξεις. Καθώς φέτος πάμε να πάρουμε όσο μεγαλύτερο μερίδιο γίνεται από μία ήδη πολύ μικρότερη παγκόσμια πίτα στον τουρισμό, οι περιοχές – «ναυαρχίδες» του τουρισμού θα παίξουν μεγάλο ρόλο και αναμένεται να συγκεντρώσουν φέτος το μεγαλύτερο μερίδιο μιας μικρής πίτας. Ταμείο πάντως θα κάνουμε το Νοέμβριο.
Πολλοί εκτιμούν ότι και τον Ιούλιο η τουριστική κίνηση θα κυμανθεί σε χαμηλά επίπεδα, λόγω του ότι πολλές χώρες θα ανοίξουν τα σύνορά τους από τον Αύγουστο. Μπορούν να επουλώσουν τις «πληγές» στον τουρισμό ο Αύγουστος, ο Σεπτέμβριος, ίσως και κάποιο διάστημα του Οκτωβρίου;
Οι πρώτες τρεις εβδομάδες του Ιουλίου είναι πράγματι εξαιρετικά κρίσιμες για όλη την υπόλοιπη καλοκαιρινή σεζόν. Κι αυτό γιατί ανοίγοντας όλα τα περιφερειακά αεροδρόμια θα αρχίσουν οι ροές να αυξάνονται μια και ήδη σημαντικές αεροπορικές εταιρίες και tour operators ξεκινάνε να φέρουν κόσμο. Είναι όμως κι ένα κρίσιμο διάστημα γιατί θα εφαρμοστούν στην πράξη τα υγειονομικά πρωτόκολλα και εφόσον όλα πάνε καλά θα δοθεί ένα ισχυρό σήμα ασφάλειας προς το εξωτερικό άρα και το έναυσμα για αύξηση των αφίξεων πιο δυναμικά από τον Αύγουστο και μετά. Αυτό μαζί με την δυναμική καμπάνια προβολής που ξεκινά ο ΕΟΤ στο εξωτερικό, υπολογίζουμε να τονώσει ακόμα περισσότερο τη ζήτηση και κυρίως να μεταφραστεί σε αφίξεις.
Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη, που παρουσιάζεται σε δεκάδες εβδομαδιαίες περιφερειακές εφημερίδες και ιστοσελίδες ανά την Ελλάδα, ποιο είναι εκείνο το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους συμπολίτες μας, τους επαγγελματίες και εργαζόμενους του τουρισμού; Και ασφαλώς αν σας λέγαμε να ιεραρχήσετε τρία στοιχήματα – στόχους που θέλετε να πετύχετε κατά την διάρκεια της θητείας σας στον ΕΟΤ ποια θα ήταν;
Κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω για την ευκαιρία και να συγχαρώ για την εξαιρετική δουλειά που γίνεται στον περιφερειακό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και μάλιστα σε πολύ αντίξοες συνθήκες. Τους 9 μήνες που έχω αναλάβει την ηγεσία του ΕΟΤ οι συγκυρίες για τον ελληνικό τουρισμό δεν ήταν καθόλου ευνοϊκές. Κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τρεις μείζονες κρίσεις μέσα σε ελάχιστο χρόνο: την πτώχευση της Thomas Cook, την προσφυγική κρίση και τον Έβρο και τώρα την πρωτοφανή πανδημία του κορωνοϊού. Αναγκαστικά το πρώτο μας μέλημα ήταν να αντιμετωπίσουμε αυτές τις καταστάσεις και ειδικά τώρα ρίχνουμε όλα μας τα όπλα για να κρατηθεί όρθια φέτος η τουριστική μας βιομηχανία. Δεν αφήνουμε στην άκρη βέβαια τους μακροπρόθεσμους στόχους μας που είναι αρκετοί αλλά ειδικά το 2020 θα είναι μία μάχη χαρακωμάτων. Το δικό μου όραμα για τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού είναι να ανακτήσει την αίγλη του και να αποτελεί έναν από τους πλέον παρεμβατικούς Οργανισμούς στην Ευρώπη. Μπορούμε να το κάνουμε και είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε, ακόμα και μέσα από όλες τις δυσκολίες που μας πάνε προσωρινά πίσω…