Γράφει ο Πέτρος Λυμπεράκης
Ο χάρτης για τον οποίο μιλάω περιλαμβάνει με διαγραμμίσεις κόκκινες (σημαντικές περιοχές για τα πουλιά) και μπλε (σημαντικές περιοχές για άλλα είδη και οικοσυστήματα) όλες τις περιοχές του πανευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα. Συνολικά 446 περιοχές που καλύπτουν περισσότερο από το 30% της χερσαίας και περισσότερο από 25% της θαλάσσιας έκτασης της Χώρας.
Δύο αναγνώσεις ενός νέου χάρτη
Ποιες, όμως είναι οι δύο αναγνώσεις στις οποίες αναφέρομαι;
Η πρώτη είναι η προφανής: Η Ελλάδα είναι από τις πιο χαρισματικές χώρες της Ευρώπης σε ότι αφορά στην ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος που διαθέτει. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίστηκαν ως προστατευόμενες όχι εξ αιτίας της ομορφιάς τους, που δεν μπορεί να οριστεί αντικειμενικά, αλλά με βάση την παρουσία σε αυτές συγκεκριμένων ειδών (πουλιά, φυτά, ασπόνδυλα κ.ά.) και οικοσυστημάτων που έχουν οριστεί ως σημαντικά για τη βιοποικιλότητα της Ευρώπης. Η χώρα, συγκυριακά, λόγω της γεωγραφικής της θέσης μεταξύ τριών ηπείρων, είναι από τις πλουσιότερες σε βιοποικιλότητα στην Ευρώπη, ίσως η πλουσιότερη αναλογικά με το μέγεθός της. Επιπλέον στοιχείο είναι ότι διαθέτει, συγκριτικά με άλλες, μεγάλο ποσοστό ειδών που είναι ενδημικά σε αυτήν – βρίσκονται δηλαδή στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Η δεύτερη ανάγνωση απαιτεί να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Να σκεφτούμε με όρους παραγωγής, οικονομικής δραστηριότητας, ποιότητας ζωής αλλά και οράματος. Ποιες είναι οι προτεραιότητές μας ως κοινωνία; Πώς πρέπει να οργανώσομε τη ζωή μας; Μας είναι αδιάφορο αυτό που βλέπουμε; Μας επηρεάζει; Μας βοηθά;
Στο δικό μου φτωχό μυαλό η απάντηση είναι προφανής. Την πορεία της κοινωνίας μας, το όραμά μας για το μέλλον, καθορίζει (ή θα έπρεπε να καθορίζει) αυτός ο χάρτης. Η βάση της οικονομίας μας είναι η γεωργία και ο τουρισμός. Ενώ για τον τουρισμό η καλή ποιότητα περιβάλλοντος είναι προφανής ανάγκη και στοιχείο έλξης, είναι πιο δύσκολο να το σκεφτούμε για τη γεωργία. Πάλι κάνοντας ένα βήμα πίσω, εύκολα διαπιστώνουμε ότι δεν μπορούμε να στηριχτούμε στην ποσότητα της παραγωγής. Το δυνατό μας σημείο είναι η ποιότητα. Αυτό εκτιμούν τόσο οι επισκέπτες όσο και οι καταναλωτές των προϊόντων μας σε άλλες χώρες. Η καλή ποιότητα του περιβάλλοντος είναι βασικό συστατικό για καλή ποιότητα προϊόντων.
Είπα τα οικονομικά επιχειρήματα και ξεμπέρδεψα μ’ αυτά. Τα πραγματικά επιχειρήματα που θέλω να παραθέσω όμως, δεν έχουν να κάνουν με λεφτά. Με τα δικά μου μέτρα, σημαντικότερη είναι η συνολική ποιότητα της ζωής μας, η υγεία, η χαρά, η ευζωία, η απόλαυση της ζωής. Ας αναλογιστούμε πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σε έναν επίγειο παράδεισο, όσο κι αν αυτό ακούγεται κλισέ. Να μη φάμε το μήλο που μας προσφέρουν οι νεοφιλελεύθεροι που μιλάνε μόνο για λεφτά. Να μην εκπέσουμε, όπως οι πρωτόπλαστοι, από τον παράδεισο αυτόν. Να τον προσέξουμε, να τον διαφυλάξουμε για τα παιδιά μας και να μην ανησυχούμε. Η επένδυση στο περιβάλλον (για να γυρίσω στα οικονομικά επιχειρήματα) είναι η ασφαλέστερη εγγύηση και για το οικονομικό μας μέλλον.