Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε έκθεση που εγκρίθηκε την Τετάρτη, κατέστησε σαφές ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να επανεκκινήσει, παρά τη γεωπολιτική και στρατηγική σημασία της χώρας. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η δημοκρατική οπισθοδρόμηση της τουρκικής κυβέρνησης και η μη αντιμετώπιση θεμελιωδών ελλείψεων αποτελούν ανυπέρβλητο εμπόδιο.
Η έκθεση επισημαίνει την αυξανόμενη τάση εντός της ΕΕ προς ένα διαφορετικό πλαίσιο σχέσεων με την Τουρκία, κάτι που ενδέχεται να υπονομεύσει την ενταξιακή προοπτική. Παράλληλα, το Κοινοβούλιο καλεί τόσο την τουρκική κυβέρνηση όσο και τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν τις προσπάθειες για μια στενότερη, πιο δυναμική και στρατηγική εταιρική σχέση, εστιάζοντας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή ασφάλεια, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η περιφερειακή σταθερότητα.
Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν βαθιά ανησυχία για τη συνεχιζόμενη επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων στην Τουρκία και την καταστολή των επικριτικών φωνών. Καταδικάζουν την καταστολή ειρηνικών διαδηλώσεων και τη δίωξη διαδηλωτών, καθώς και τη στοχοποίηση πολιτικών κομμάτων και μελών της αντιπολίτευσης. Χαρακτηρίζουν τις ενέργειες κατά του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου ως πολιτικά υποκινούμενες, με στόχο την αποτροπή του από την υποψηφιότητα στις επερχόμενες εκλογές. Τονίζουν ότι αυτές οι ενέργειες ωθούν την Τουρκία προς ένα αυταρχικό μοντέλο.
Το ΕΚ υπενθυμίζει ότι η προσχώρηση στην ΕΕ εξαρτάται από την πλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, τα οποία δεν είναι διαπραγματεύσιμα και απαιτούν σταθερούς θεσμούς που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον σεβασμό των μειονοτήτων, καλές σχέσεις γειτονίας, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ευθυγράμμιση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ. Η αναγνώριση όλων των κρατών μελών αποτελεί επίσης απαραίτητη προϋπόθεση.
Παρά την παρούσα στασιμότητα, το Κοινοβούλιο αναγνωρίζει και επικροτεί τις δημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές προσδοκίες της πλειονότητας της τουρκικής κοινωνίας, ιδίως των νέων, και τονίζει ότι η ΕΕ δεν πρόκειται να τις εγκαταλείψει, καθώς αποτελούν σημαντικό λόγο για τη διατήρηση της ενταξιακής προοπτικής.
Οι ευρωβουλευτές αναγνωρίζουν τη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας και την αυξανόμενη επιρροή της σε κρίσιμους τομείς διεθνούς ασφάλειας. Επισημαίνουν τη στρατηγική της θέση ως εταίρου και συμμάχου του ΝΑΤΟ και τις στενές σχέσεις της με την ΕΕ σε θέματα ασφάλειας, εμπορίου, οικονομίας και μετανάστευσης. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι η δημοκρατική οπισθοδρόμηση και η μη ευθυγράμμιση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ δεν ευνοούν την πρόοδο. Εκφράζουν επίσης ανησυχία για την προσέγγιση της Τουρκίας σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, η οποία υποδηλώνει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για εναλλακτικά πλαίσια συνεργασίας, ασύμβατα με την ενταξιακή διαδικασία.
Το Κοινοβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεργασίας της Τουρκίας στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ζητώντας διαφάνεια στην κατανομή των σχετικών κονδυλίων και εκφράζοντας ανησυχία για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κέντρα κράτησης. Σημειώνει την αύξηση των αιτήσεων ασύλου στην Κυπριακή Δημοκρατία και υπενθυμίζει την υποχρέωση της Τουρκίας να καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση και να εφαρμόσει τη συμφωνία επανεισδοχής και για την Κύπρο.
Η έκθεση εκφράζει τη λύπη του Κοινοβουλίου για το casus belli για τα ελληνικά χωρικά ύδατα και τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις της κυριαρχίας Ελλάδας και Κύπρου, συμπεριλαμβανομένου του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας». Καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα που ορίζονται από το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και καταδικάζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Για το Κυπριακό, το Κοινοβούλιο ζητά σοβαρή επαναδέσμευση για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και χαιρετίζει την επανέναρξη των άτυπων συνομιλιών και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Επαναβεβαιώνει την υποστήριξή του για μια δίκαιη, ολοκληρωμένη, βιώσιμη και δημοκρατική διευθέτηση, βασισμένη σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, κυριαρχία, ιθαγένεια και πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και το διεθνές δίκαιο. Καταδικάζει παράλληλα τις παράνομες και μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο.
Ο εισηγητής Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ δήλωσε ότι η προσχώρηση στην ΕΕ αφορά τη δημοκρατία και όσο η Τουρκία προωθεί ένα αυταρχικό μοντέλο, τόσο απομακρύνεται από την ιδιότητα του μέλους.
Με πληροφορίες από Γρ. Τύπου Ευρωκοινοβουλίου