Την συμμετοχή και καθοριστική συμβολή των Ελληνίδων στους αγώνες της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της πατρίδος μας, μέσα από ένα πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό «φωτίζει» η περιοδική έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας και Θράκης) «Η Ελληνίδα στον Πόλεμο», την οποία εγκαινίασαν χθες το βράδυ στην Αστική Σχολή, ο Υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Θεόδωρος Καράογλου και ο Δήμαρχος Κατερίνης Κώστα Κουκοδήμος.
Παράλληλα, στόχος της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως τις 12 Δεκεμβρίου είναι η απόδοση της οφειλόμενης ελάχιστης τιμής στις γυναίκες της πατρίδος μας, καθώς και η ανάδειξη, για εκπαιδευτικούς σκοπούς, των αγώνων των επώνυμων και ανώνυμων Ελληνίδων, που πρωτοστάτησαν για την ελευθερία του τόπου μας, λειτουργώντας παράλληλα ως φύλακες των ηθικών και κοινωνικών μας αξιών.
Πολύπλευρη η συμβολή των γυναικών στους αγώνες για την Ελευθερία του τόπου
Στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Κατερίνης Κώστας Κουκοδήμος, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι είναι ξεχωριστή η τιμή και η συγκίνηση που ο Δήμος Κατερίνης φιλοξενεί την σημαντική αυτή έκθεση, ευχαρίστησε τον Υπουργό Θεόδωρο Καράογλου για την συνεργασία στη διοργάνωσή της, αναφέρθηκε στην πολυετή τους φιλία, παρότρυνε μαθητές και μαθήτριες, νέες και νέους να την επισκεφτούν, ενώ υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Μεγάλη και σημαντική, πολύπλευρη και αξιόλογη η συμβολή των γυναικών στους αγώνες για την Ελευθερία του τόπου μας, καθώς πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους, άφοβα, με ισχυρή πίστη στη νίκη, γεμάτες καλοσύνη και συμπόνια στους αγωνιζόμενους στρατιώτες μας».
Διαχρονικό πρότυπο αυτοθυσίας η Ελληνίδα στον Πόλεμο
«Για τις γυναίκες που έδωσαν ψυχή και σώμα στους αγώνες, η ελευθερία αποτέλεσε μια αδιαπραγμάτευτη αρχή που τη διδάχθηκαν μέσα από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Έμαθαν ότι πρέπει να ζουν αδούλωτες, γι’ αυτό και όταν χρειάστηκε επέδειξαν έναν απίστευτο αλτρουισμό και μια αδάμαστη θέληση να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω στα πεδία της μάχης, καταγράφοντας τις δικές τους σελίδες δόξας και μεγαλείου» τόνισε μεταξύ άλλων στην εισαγωγή της ομιλίας του, ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, ο οποίος ευχαρίστησε για την συνεργασία τον Δήμαρχο Κατερίνης και όλους τους συντελεστές της έκθεσης.
Ειδική αναφορά έκανε ο κος Καράογλου στις γυναίκες του Κολινδρού, όταν ο τότε Επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος Λούσης κήρυξε την επανάσταση του Ολύμπου το Φεβρουάριο του 1878. Ένα μήνα μετά η ιστορία κατέγραψε το ολοκαύτωμα της Μονής των Αγίων Πάντων, όταν Κολινδρινές και άλλες γυναίκες της περιοχής σε μία ηρωική αυτοθυσία μαζί με τα παιδιά τους προτίμησαν να πέσουν από τα απόκρημνα βράχια παρά να ατιμωθούν από τον εχθρό.
Παράλληλα, εξήγησε, ότι θεωρεί ηθικό χρέος της Πολιτείας να αναδείξει «τη δαφνοστεφανωμένη μορφή» της Ελληνίδας. «Τις γυναίκες αυτές τις θυμόμαστε με αισθήματα βαθύτατου σεβασμού και ειλικρινούς ευγνωμοσύνης, γιατί ανταποκρίθηκαν με πάθος στο κάλεσμα της ελευθερίας και με αξιοθαύμαστο τρόπο κράτησαν αδούλωτη τη γη που τους παρέδωσαν οι πρόγονοί τους. Ήταν οι χιλιάδες που μέσα από τον ηρωισμό, την αυταπάρνηση και την αγάπη για την Ελλάδα, υπήρξαν πρότυπο αυτοθυσίας, ανιδιοτέλειας και ιδεοφόρου παραδείγματος για τις γυναίκες όλου του κόσμου» πρόσθεσε ο κος Καράογλου.
Σε μία συμβολική ανταλλαγή δώρων ο Δήμαρχος Κατερίνης δώρισε στον Υφυπουργό μία γραβάτα με το σύμβολο της πόλης, ενώ από την πλευρά του ο κος Καράογλου την έκδοση του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα «Ο Ελληνισμός της Ανατολής», με προσωπική αφιέρωση και θερμές ευχές «στον Ολυμπιονίκη, Δήμαρχο, συμμαχητή και φίλο Κώστα Κουκοδήμο» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης, ο Αστυνομικός Διευθυντής Πιερίας Γιώργος Τζήμας, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Πιερίας Ηλίας Χατζηχριστοδούλου, εκπρόσωπος της Βουλευτή Πιερίας Άννας Μάνη – Παπαδημητρίου, εκπρόσωποι τοπικών αρχών, φορέων, συλλόγων, καθώς και πλήθος επισκεπτών. Την τελετή των εγκαινίων παρουσίασε το μέλος του Δ.Σ. του Οργανισμού Πολιτισμού (Ο.Π.Π.Α.Π) Μυράντα Παππά, ενώ το κοινό ξενάγησε ο Βασίλειος Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης ε.α.
Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφουν οι: Νικόλαος Νικόλτσιος, Μουσειολόγος, Στέλλα Συλαίου, Μουσειολόγος, Βασίλειος Νικόλτσιος, Συνταγματάρχης ε.α., Ευαγγελία Πάλλα, Ιστορικός, Αγγελική Καλιπτσίδη, Φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής. Το φωτογραφικό κ.α. υλικό που εκτίθεται στην Αστική Σχολή είναι από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Πολεμικό Μουσείο, τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, τη Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής, το ίδρυμα Άκτια Νικόπολις, το Μουσείο Φωτογραφίας “Χρήστος Καλεμκερής”, καθώς και τις προσωπικές συλλογές του Νικόλαου Νικόλτσιου, του Δημήτριου Γιαννόγλου, του Βασίλειου Νικόλτσιου και της Κατερίνας Πετρίδου.
Διάρκεια Έκθεσης: Έως 12 Δεκεμβρίου 2019
Ώρες λειτουργίας για το κοινό: Δευτέρα – Σάββατο 18:00 – 21:00 &
Κυριακές 11:00 π.μ. – 14:00 και 18:00 – 21:00,
Για τα σχολεία, τα οποία ήδη εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρον να επισκεφτούν την έκθεση, κατόπιν συνεννόησης (τηλ.23510 47445) από τις 09:00 π.μ. έως τις 12 μ.μ.
Η ομιλία του Θεόδωρου Καράογλου
Αξιότιμε Δήμαρχε Κατερίνης, αγαπητέ Φίλε Κώστα Κουκοδήμο,
Εκλεκτά μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου,
Υψηλοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
στο υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) πιστεύουμε οτι η ιστορία πρέπει:
-να αποτελεί πηγή έμπνευσης
-και να καθοδηγεί
τα βήματά μας στο διηνεκές.
Να τροφοδοτεί την εθνική συνείδηση,
-να αφυπνίζει τον υγιή πατριωτισμό,
-να γαλουχεί τις επόμενες γενιές με αξίες και ιδανικά.
Έχοντας ως οδοδείκτη όλα τα παραπάνω, ξεκινήσαμε μια νέα περιοδική έκθεση, η οποία φιλοδοξούμε να είναι εξίσου επιτυχημένη με εκείνες που σχεδιάσαμε τη διετία 2012-2014, όταν διετέλεσα Υπουργός Μακεδονίας και Θράκης.
Αυτήν τη φορά, παρουσιάζουμε στις περιφερειακές ενότητες της Μακεδονίας την καθοριστική συμβολή της ελληνίδας στους εθνικούς μας αγώνες.
Αφορμή στάθηκαν οι ελάχιστες αναφορές στα βιβλία της ιστορίας για τις Ελληνίδες που:
-έδρασαν,
-διέπρεψαν
-και θυσιάστηκαν για την πατρίδα.
Κατά την προσωπική μου άποψη, στις γυναίκες που φώτισαν τους εθνικούς αγώνες δεν αρμόζει η λησμονιά.
Γι’ αυτό, θεώρησα:
-χρέος
-και καθήκον μου
να απονείμουμε στις ελληνίδες, μέσα από τη συγκεκριμένη έκθεση, το “παράσημο” που τους οφείλουμε ως λαός.
Αντιλαμβάνομαι τα αποψινά εγκαίνια ως μια πράξη “καθαγιασμού του τιμίου δρόμου του παρελθόντος”, η οποία έχει έντονο χαρακτήρα:
–διαπαιδαγώγησης των νεότερων γενεών
-και παραδειγματισμού τους προς υπηρέτηση των υψηλών εθνικών ιδανικών που μας διέπουν.
Για τις γυναίκες που τιμούμε απόψε, η ελευθερία αποτελούσε αδιαπραγμάτευτη αρχή.
Τη διδάχθηκαν μέσα από το οικογενειακό τους περιβάλλον και με τον υποδειγματικό τρόπο ζωής που ακολούθησαν σε δύσκολα χρόνια για την πατρίδα μας, την “μπόλιασαν” στα παιδιά τους.
Έμαθαν ότι πρέπει να ζουν αδούλωτες, γι΄ αυτό και όταν το απαίτησαν οι συνθήκες επέδειξαν:
-απίστευτο αλτρουισμό
-και μια αδάμαστη θέληση
να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω στα πεδία της μάχης.
Όταν οι:
-σύζυγοι,
-οι αδελφοί,
-οι πατεράδες τους,
πολεμούσαν στο μέτωπο, εκείνες κράτησαν όρθιες τις οικογένειές τους. Μαζί κράτησαν όρθια την Ελλάδα.
Και όταν θρήνησαν:
-παιδιά,
-συζύγους
-και συγγενείς,
δεν έσκυψαν το κεφάλι.
Αντίθετα βάδισαν ισάξια στα ίδια μονοπάτια, ανταποκρινόμενες στο πατριωτικό καθήκον, προσφέροντας ό,τι είχαν:
-αίμα,
-μόχθο,
-χρήμα,
-στοργή.
Στην επανάσταση του 1821 συναντούμε την Ελληνίδα ως μαχήτρια.
Τη βρίσκουμε να πολεμά αγόγγυστα υπέρ της εθνικής ανεξαρτησίας, στο ίδιο μετερίζι με τον άνδρα της, πάντα με:
-απαράμιλλο θάρρος
-και αξιοθαύμαστη γενναιότητα.
Όπως εκείνη που επέδειξαν οι γυναίκες του Κολινδρού, στην περιφερειακή ενότητα Κατερίνης.
Στις 22 Φεβρουαρίου του 1878, ο τότε Επίσκοπος Κίτρους, Νικόλαος Λούσης, κήρυξε την επανάσταση του Ολύμπιου-Πιερίων. Ήταν μια πράξη που ουσιαστικά σήμανε την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα.
Ένα μήνα αργότερα, τον Μάρτιο του ίδιου έτους, η ιστορία κατέγραψε το Ολοκαύτωμα της Μονής Αγίων Πάντων, όπου Κολινδρινές και άλλες γυναίκες της περιοχής έπεσαν στο βάραθρο μαζί με τα παιδιά τους, προκειμένου να μην ατιμωθούν από τους Τούρκους.
Ήταν η δεύτερη πράξη αυτοθυσίας, που είχε παρόμοια χαρακτηριστικά με το χορό του Ζαλόγγου, που καταγράφηκε στη Μακεδονία, καθώς τον Απρίλιο του 1822 προηγήθηκε η θυσία των γυναικών της Νάουσας στα ορμητικά νερά του ποταμού της Αράπιτσας.
Στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 η Ελληνίδα υπηρέτησε ως νοσοκόμα, προσφέροντας:
-φροντίδα
-και θαλπωρή
στα παλικάρια του μετώπου.
Στο Μακεδονικό αγώνα της περιόδου 1904-1908 ανέλαβε, με αυταπάρνηση, δράση σε κάθε γωνιά της Μακεδονίας και της Θράκης.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 πήρε ξανά στα χέρια της τα όπλα, ενώ στη Μικρασιατική εκστρατεία του 1922 το πνεύμα της θυσίας ξεπέρασε τα ανθρώπινα όρια, αφού ως φορέας:
-αγάπης
-και ευαισθησίας
“επούλωσε” τις πληγές της καταστροφής.
Στα δύσκολα χρόνια του έπους του ’40, οι Ελληνίδες κατευόδωσαν τους στρατιώτες δίνοντας:
-την ευχή
-και το σταυρό τους.
Άλλες ξήλωσαν τις προίκες τους,
-άλλες εκποίησαν χρυσαφικά για να ενισχύσουν τον αγώνα,
ενώ η ιστορία έχει καταγράψει και εκείνες που κουβάλησαν μέχρι και πυρομαχικά στους ώμους, κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, στην οροσειρά της Πίνδου.
Απόψε, λοιπόν, αποτίουμε φόρο τιμής σε εκείνες που αφοσιώθηκαν στους αγώνες, δίνοντας ψυχή και σώμα.
Τις θυμόμαστε με αισθήματα:
-βαθύτατου σεβασμού
-και ειλικρινούς ευγνωμοσύνης,
γιατί ανταποκρίθηκαν με πάθος στο κάλεσμα της ελευθερίας και με αξιοθαύμαστο τρόπο κράτησαν αδούλωτη τη γη που τους παρέδωσαν οι πρόγονοί τους.
Ήταν οι χιλιάδες που μέσα από:
-τον ηρωισμό,
-την αυταπάρνηση
-και την αγάπη για την Ελλάδα,
υπήρξαν πρότυπο:
-αυτοθυσίας
-ανιδιοτέλειας
-και ιδεοφόρου παραδείγματος
για τις γυναίκες όλου του κόσμου.
Κυρίες και κύριοι,
ο λαός μας συνηθίζει να λέει ότι τους ήρωες δεν τους βρίσκεις ποτέ στο σκοτάδι.
Στην προκειμένη περίπτωση, η Πολιτεία οφείλει να αναδείξει τη δαφνοστεφανωμένη μορφή της Ελληνίδας.
Της αξίζει:
-δόξα,
-τιμή,
-αναγνώριση,
-σεβασμός,
γιατί δεν υπήρξε απλά γενναία, αλλά διότι βάδισε προς το θάνατο τραγουδώντας και με το μέτωπο ψηλά, γεγονός που την οδήγησε στην αθανασία.
Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι, η ιστορική αναδρομή που επιχειρούμε στο χώρο της Αστικής Σχολής Κατερίνης να έχει έντονο διδακτικό χαρακτήρα, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα χρωστά πολλά στις γυναίκες της.
Κλείνοντας, οφείλω να ευχαριστήσω όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της έκθεσης.
Επιμελητές είναι:
-ο μουσειολόγος Νικόλαος Νικόλτσιος,
-η μουσειολόγος Στέλλα Συλαίου,
-ο Συνταγματάρχης ε.α. Βασίλειος Νικόλτσιος,
-η ιστορικός Ευαγγελία Πάλλα
-και η φοιτήτρια αρχιτεκτονικής Αγγελική Καλιπτσίδη.
Επίσης, το φωτογραφικό υλικό που εκτίθεται είναι από:
-το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο,
-το Πολεμικό Μουσείο,
-τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων,
-τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων,
-τη Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής,
-το ίδρυμα Άκτια Νικόπολις,
-το Μουσείο Φωτογραφίας “Χρήστος Καλεμκέρης”,
καθώς και τις προσωπικές συλλογές:
-του Νικόλαου Νικόλτσιου,
-του Δημήτριου Γιαννόγλου,
-του Βασίλειου Νικόλτσιου
-και της Κατερίνας Πετρίδου.
Όσον αφορά τη μεταφορά της έκθεσης, την έχει αναλάβει το Γ’ Σώμα Στρατού και ευχαριστώ θερμά την ηγεσία του για αυτό.
Πριν σας καληνυχτίσω, θέλω να θυμάστε κάτι ακόμη.
Οτι οι Έλληνες, ως Έθνος, οφείλουμε να θεωρούμε την ελευθερία αρετή, η οποία μέσω της τόλμης μετατρέπεται σε ευθύνη όλων μας απέναντι:
-στην πατρίδα
-και την ιστορία μας.
Σας ευχαριστώ πολύ!