Με αφορμή το τελευταίο θανατηφόρο ατύχημα στον Όλυμπο, κατά το οποίο δυο ορειβάτες έχασαν τη ζωή τους από χιονοστιβάδα, στο Ξερολάκκι, θέλω να εκφράσω μερικές σκέψεις και απόψεις σχετικά με την ασφάλεια και την επικινδυνότητα ή όχι, του Ολύμπου.
Ανεβαίνω από το 1999 στον Όλυμπο, πολλές φορές κάθε χρόνο, και έχω μια πλούσια ορειβατική δραστηριότητα ως παλιό μέλος της Ε.Ο.Δ. (Ελληνική Ομάδα Διάσωσης), του Ε.Ο.Σ. Κατερίνης και φίλος και συνοδοιπόρος άλλων ορειβατικών συλλόγων της Πιερίας και της Θεσσαλονίκης. Έχω βιώσει αρκετές επικίνδυνες καταστάσεις στον Όλυμπο όλα αυτά τα χρόνια και έχω ακούσει αρκετές ιστορίες για ατυχήματα, διασώσεις και περί ασφάλειας από άλλους, παλιότερους και εμπειρότερους από εμένα, ορειβάτες.
Προσωπικά για μένα, ο Όλυμπος είναι ένα προσιτό βουνό, ένα εύκολο βουνό· όχι ότι δεν κρύβει και δεν έχει παγίδες και κινδύνους αλλά εμείς οι ίδιοι, ορειβάτες-περιπατητές-επισκέπτες, τον κάνουμε επικίνδυνο, εμείς οι ίδιοι είμαστε τις περισσότερες φορές η αιτία και η αφορμή για ατυχήματα και εμείς δημιουργούμε τους κινδύνους, εμείς οι ίδιοι καθορίζουμε τη μοίρα μας πάνω στο βουνό.
Αρκετές φορές εμείς οι ορειβάτες παίρνουμε ρίσκα, ξεπερνάμε τα όριά μας, τις αντοχές μας και αψηφούμε τους κανόνες που έχει επιβάλει και προστάζει το ίδιο το βουνό. Εμείς απλώς πρέπει να γνωρίζουμε τους κανόνες, να τους σεβόμαστε, να τους τηρούμε και να τους εφαρμόζουμε. Πρέπει να ξέρουμε, να έχουμε επίγνωση που πάμε να ανέβουμε και να έχουμε μαζί μας τον απαιτούμενο και κατάλληλο εξοπλισμό. Ακόμα και το καλοκαίρι πρέπει να έχουμε μαζί μας, στο σακίδιο, σκούφο και γάντια και το χειμώνα να τα έχουμε διπλά και τρίδιπλα. Το σακίδιό μας πρέπει να τα έχει «όλα», ακόμα και αυτά που νομίζουμε δεν μας είναι τελείως απαραίτητα όπως π.χ. δεύτερο φακό, επιπλέον αλουμινοκουβέρτα, αλτίμετρο, χάρτη της περιοχής και άλλα. Ποτέ δεν γνωρίζουμε τι πρόκειται να συναντήσουμε και τι θα μας συμβεί. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ακόμα και για διανυκτέρευση στη μέση του πουθενά.
Πρέπει να γνωρίζουμε τι καιρικές συνθήκες θα επικρατούν την ημέρα και την ώρα που θα επιχειρήσουμε την ανάβαση (στον Όλυμπο) και να εκτιμήσουμε αν πρέπει να την ματαιώσουμε ή να την αναβάλλουμε, αν θα πρέπει να πάμε από άλλη διαδρομή και όχι από αυτήν που καθορίσαμε από την αρχή. Επιβάλλεται να έχουμε εναλλακτικές λύσεις και να μάθουμε όταν χρειάζεται και είναι αναγκαίο να υποχωρούμε.
Πρέπει να γνωρίζουμε τη μορφολογία και το ανάγλυφο του εδάφους, αν υπάρχουν πηγές με νερό, αν τα καταφύγια είναι σε λειτουργία και μπορούν να μας φιλοξενήσουν και όχι να ξεκινάμε για τον Όλυμπο «χύμα», ανεύθυνα και απερίσκεπτα.
Πολλές φορές χρειάζεται να δείχνουμε πυγμή και αποφασιστικότητα κι ίσως χρειαστεί να γίνουμε κακοί και δυσάρεστοι για κάποιους. Εδώ θέλω να αναφέρω μια μικρή προσωπική ιστορία. Έχω ανέβει πάρα πολλές φορές στο Μύτικα, αρκετές φορές χωρίς κράνος – λάθος μου. Το καλοκαίρι του 2018 μαζί με άλλους τέσσερεις φίλους από το χωριό (Κίτρος) αποφασίζουμε να πάμε στον Όλυμπο και να ανέβουμε στο Μύτικα. Ζητάω και παίρνω από το καταφύγιο «Γ. Αποστολίδης» τέσσερα κράνη για να τα δώσω στα παιδιά να τα φορέσουν για περισσότερη ασφάλεια και σιγουριά. Γυρνάει τότε ο φίλος μου ο Γιάννης και μου λέει: «Εσύ κράνος δεν θα φορέσεις;» Του λέω ότι δεν το θέλω και δεν το χρειάζομαι και τότε και οι τέσσερις μαζί μου λένε πως «Αν δεν φορέσεις κράνος ούτε και μεις θα φορέσουμε. Σε έχουμε αρχηγό και πρότυπο και ενώ φροντίζεις και προσέχεις εμάς, τον εαυτό σου δεν τον προσέχεις». Κάτω από την επιμονή και την πίεση των φίλων μου φόρεσα κράνος. Με έφεραν σε δύσκολη θέση αλλά για το δικό μου καλό και τη δική μου ασφάλεια.
Πρέπει, μερικές φορές, όταν το απαιτούν οι καταστάσεις και χρειάζεται, να γινόμαστε κακοί και δυσάρεστοι, και να έχουμε τη δύναμη να λέμε «Εσύ δεν θα έρθεις μαζί μας στον Όλυμπο γιατί δεν έχεις κατάλληλα παπούτσια ή δεν θα ανέβεις στο Μύτικα γιατί δεν φοράς κράνος». Όταν κάνουμε ορειβασία και ανεβαίνουμε στον Όλυμπο πρέπει πνευματικά και σωματικά να είμαστε καλά και όχι να έχουμε έλλειψη ύπνου ή να έχουμε καταναλώσει ποσότητα αλκοόλ το προηγούμενο βράδυ. Δεν πρέπει να μας πονά το κεφάλι, το πόδι, η μέση και να μην είμαστε σε καλή φυσική κατάσταση. Έτσι καταπιέζουμε και κουράζουμε τον εαυτό μας και ενώ είμαστε με ομάδα φέρνουμε τους άλλους σε δύσκολη θέση και τους καθυστερούμε.
Δυστυχώς, ο Όλυμπος έχει αρκετά περιστατικά ατυχημάτων λόγω απροσεξίας, απερισκεψίας, βιασύνης, εγωισμού, αλαζονείας, κακής οργάνωσης και προγραμματισμού, υπερεκτίμησης των δυνάμεών μας και «εγώ δεν μασάω και δεν φοβάμαι τίποτα».
Δεν χρειάζεται να ριψοκινδυνεύουμε άσκοπα και ανώφελα. Όλοι μας έχουμε πει «Έλα μωρέ τώρα, σε μένα θα συμβεί αυτό;» Αυτή η πρόταση, οι λίγες λέξεις είναι το μεγάλο λάθος, είναι το μοιραίο λάθος, το τελευταίο. «Έλα μωρέ τώρα, σε μένα θα συμβεί αυτό;»
Ο Όλυμπος κάπου-κάπου κρατάει το δίκιο του, κάπου-κάπου τιμωρεί.
Μηνούδης Γεώργιος
Μέλος Ε.Ο.Σ. Κατερίνης
πρώην μέλος της Ε.Ο.Δ.
Κίτρος Πιερίας