Παρεμβάσεις σε κωδωνοστάσιο, δυτική πτέρυγα και ηγουμενείο μέσω χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.
Η Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω αποτελεί έναν πνευματικό φάρο της Πιερίας και ολόκληρης της Ελλάδας. Ιδρύθηκε από τον Άγιο Διονύσιο γύρω στο 1542, όταν ο Άγιος, επιστρέφοντας από το Πήλιο, έλαβε από τον Τούρκο Αγά της περιοχής την άδεια να χτίσει ελεύθερα μοναστήρι και μάλιστα του δόθηκε και η κυριότητα της περιοχής.
Ο Άγιος Διονύσιος έχτισε κελιά, παρεκκλήσια και μύλους ενώ φρόντισε για τον εμπλουτισμό του μοναστηριού με κειμήλια, λείψανα αγίων, εικόνες, βιβλιοθήκη πατερικών κειμένων και έγραψε κανονισμούς για την ομαλή λειτουργία της Μονής. Σύντομα τον ακολούθησαν στο Μοναστήρι πολλοί μοναχοί, καθώς η φήμη του Αγίου εξαπλώθηκε με τα θαύματά του και τη λιτή χριστιανική ζωή του.
Η παλαιά Ιερά Μονή χτίσθηκε σε υψόμετρο περίπου 850μ., μέσα στο φαράγγι του Ενιπέα και σε απόσταση περίπου 17χλμ. από το Λιτόχωρο Πιερίας. Η Μονή υπέστη αρκετές καταστροφές (κατά τα έτη 1753, 1790, 1822, 1877), ενώ εξαιτίας πυρκαγιών καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιοθήκης, των κειμηλίων και των υπαρχόντων στη Μονή. Το μοναστήρι από πολύ παλιά αποτέλεσε κέντρο όλων των κλεφτών και αρματολών του Ολύμπου, αλλά και την έδρα των επαναστατικών κυβερνήσεων, κατά το 1821, 1828 και 1878. Κατά την εξέγερση του 1878, στη Μονή κατέφυγαν τα γυναικόπαιδα από το Λιτόχωρο και μεγάλη ήταν η βοήθειά της στον αγώνα για την Απελευθέρωση, στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, αλλά και κατά το Μακεδονικό Αγώνα.
Η πλέον πρόσφατη όμως καταστροφή συντελέστηκε το 1943, όταν έγινε ανατίναξη από τα κατοχικά στρατεύματα. Το μοναστήρι δέχθηκε το τελευταίο πλήγμα με τον βομβαρδισμό του από τους Γερμανούς και την ανατίναξη των κτηρίων του, επειδή σε αυτά είχαν καταφύγει αντάρτες. Διασώθηκε μόνο το Ηγουμενείο. Στη συνέχεια η Μονή μεταφέρθηκε στο Μετόχι ή Σκάλα, που υπάρχει από το 18ο αιώνα, κοντά στο Λιτόχωρο. Σήμερα το Μοναστήρι λειτουργεί ως ανδρώα κοινοβιακή Μονή με καθηγούμενο τον Αρχιμανδρίτη Μάξιμο Κυρίτση και με 24 μοναχούς.
Το συγκρότημα της Μονής έχει συνολικές διαστάσεις 50Χ50μ., περίπου, και αποτελεί τυπικό δείγμα μοναστηριακής αρχιτεκτονικής με διώροφες και τριώροφες πτέρυγες κελιών (Βόρεια-Νότια-Ανατολική-Δυτική) που περιβάλλουν την αυλή, στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το Καθολικό της Μονής. Κατά την προηγούμενη δεκαετία και χάρη στη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, έγιναν εκτεταμένες εργασίες αποκατάστασης τμημάτων της Μονής, με τον κυρίως Ναό και το Καθολικό να έχουν αποκατασταθεί σύμφωνα με το αρχικό σχέδιό τους.
Κατά την τρέχουσα περίοδο, η Πολιτική Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλει ακόμη μια φορά στη χρηματοδότηση εργασιών ώστε να ολοκληρωθεί πλήρως η αποκατάσταση της Ιεράς Μονής, στο πλαίσιο του αειφόρου τουρισμού και με στόχο την αύξηση της επισκεψιμότητας σε μια τοποθεσία πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, που αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών.
Συγκεκριμένα, το έργο «Αποκατάσταση – Επανάχρηση Ιεράς Μονής Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω: Κωδωνοστάσιο – Δυτική πτέρυγα – Ηγουμενείο» έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2014-2020», με προϋπολογισμό 998.798 ευρώ, χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και δικαιούχο τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Ειδικότερα το έργο αφορά στην πλήρη αποκατάσταση και επανάχρηση του κωδωνοστασίου της μονής, αλλά και στη στέγαση της δυτικής πτέρυγας, όπου έχει καταρρεύσει μεγάλο τμήμα των τοιχοποιιών, καθώς και στην αποκατάσταση της ΒΔ γωνίας της μονής – Ηγουμενείο, σε όλο το ύψος της, με τις απαραίτητες ανακατασκευές των τοιχοποιιών και των θόλων σύμφωνα με σωζόμενα ίχνη.
Συνοπτικά οι εργασίες είναι οι εξής: αποξήλωση μεταλλικών φύλλων επιστέγασης, καθαίρεση πλακών δαπέδου, καθαίρεση επιχρισμάτων και καθαρισμός αρμών όψεων λιθοδομών, καθαίρεση ξύλινου σκελετού και σανιδώματος στέγης, καθαίρεση σχιστόπλακων στέγης, κατασκευή λιθοδομής δύο όψεων, κατασκευή τόξων και θόλων από λιθοδομή, κατασκευή κιόνων από λαξευτούς σφονδύλους και κιονοκράνων από λαξευτή πέτρα, κατασκευή αστρέχας στέγης, κατασκευή καπνοδόχων και τζακιών, στερεώσεις λιθοδομών με εκτέλεση αρμολογημάτων και εφαρμογή ενεμάτων, κατασκευή ξυλόπηκτων τοίχων και ξύλινων οροφών, κατασκευή σενάζ από οπλισμένο σκυρόδεμα, τοποθέτηση ξύλινων ελκυστήρων από ξυλεία καστανιάς καθώς και νέων ανοξείδωτων μεταλλικών ελκυστήρων, κατασκευή ξύλινης στέγης και επιστέγασή της με σχιστόπλακες, κατασκευή ξύλινων δαπέδων, κλιμάκων και κιγκλιδωμάτων εξωστών, συντήρηση – αποκατάσταση υφιστάμενης λίθινης κλίμακας, εφαρμογή επιχρισμάτων και τελικών αρμολογημάτων, επιστρώσεις δαπέδων με χονδρόπλακες, επιστρώσεις δαπέδων και επενδύσεις τοίχων με πλακίδια, κατασκευή υαλοστασίων και θυρών, τοποθέτηση ωρολογίου στο κωδωνοστάσιο, εγκατάσταση ύδρευσης, αποχέτευσης, θέρμανσης ισχυρών και ασθενών δικτύων και πυροπροστασίας.
Μετά την ολοκλήρωση του έργου θα παραδοθούν τα κτήρια του Κωδωνοστασίου, της Δυτικής πτέρυγας και του Ηγουμενείου της Μονής στερεωμένα, αποκατεστημένα και λειτουργικά.
(Πηγή φωτογραφιών: Ι.Μ. Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω – imado.gr, Δήμος Δίου-Ολύμπου – dion-olympos.gr)
Αυτό το άρθρο δημοσιεύεται στο πλαίσιο του έργου «Η Συνοχή δίπλα μας» με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα άρθρα των δημοσιογράφων στο πλαίσιο του έργου «Η Πολιτική Συνοχής δίπλα μας» είναι ανεξάρτητα από τις απόψεις της ΕΕ και το περιεχόμενο δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.