Ο μήνας Απρίλιος είναι αφιερωμένος στη μουσική Jazz με την τελευταία ημέρα του μήνα να γιορτάζεται ως Διεθνής Ημέρα της Jazz (International Jazz Day). Με την ευκαιρία αυτή έχω τη χαρά και την τιμή να μιλήσω για την αγαπημένη αυτή μουσική με τον καταξιωμένο συνθέτη και κιθαρίστα Λευτέρη Χριστοφή.

Ευχαριστώ τον ίδιο για τον χρόνο που μου αφιέρωσε καθώς και την ομάδα του στην Αθήνα για την άμεση ανταπόκριση στην αναζήτησή μου σχετικά με την πολύτιμη δουλειά τους στον χώρο της Jazz.

 

  • Ας αρχίσουμε από το Music Center Athens (MCA). Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσης; Υπήρχε πραγματική ανάγκη για ένα τέτοιο κέντρο;

Το MCA υπήρξε η συνέχεια ενός προγράμματος που ξεκίνησε το 1999, έπειτα από δική μου πρόταση και σε συνεργασία με τον Δήμο Χαϊδαρίου, τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς και αργότερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την επωνυμία «Αίθουσα Μουσικής – Κέντρο Μουσικών Συνόλων & Αυτοσχεδιασμού». Σκοπός του ήταν η εισαγωγή των παιδιών της γειτονιάς στη μουσική παιδεία – γλώσσα και γραφή, η συμμετοχή σε μουσικά σύνολα, η επικοινωνία και η παρουσίαση συνθέσεων των ίδιων των μελών.

Το πρόγραμμα προσέλκυσε πάνω από 2.500 νέους, που ήρθαν σε επαφή μεταξύ τους, αντάλλαξαν απόψεις και απέκτησαν εμπειρίες μέσα σε έναν σύγχρονα εξοπλισμένο χώρο. Ήταν ένα μικρό ανοιχτό πανεπιστήμιο, του οποίου οι δράσεις κατατάχθηκαν στα 50 πληρέστερα πολιτιστικά προγράμματα της Ευρώπης, σύμφωνα με ενημέρωση από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

Η ανάγκη δημιουργίας ενός τέτοιου Κέντρου επιβεβαιώνεται μέχρι σήμερα, 25 χρόνια μετά, από τον μεγάλο αριθμό πρώην σπουδαστών που πλέον είναι ενεργοί και επιτυχημένοι καλλιτέχνες στο ευρύτερο μουσικό πεδίο.

  • Πώς διαμορφώθηκε το όραμα μέχρι σήμερα;

Η μουσική και η κιθάρα ήταν για μένα τρόπος ζωής. Δεν χάραξα ποτέ σαφείς στόχους, ούτε υπήρχαν ιδιοτελείς σκοποί ή προσδοκίες επαγγελματικής αποκατάστασης. Απλώς ήταν η συντροφιά μου, ο εσωτερικός μου κόσμος. Το όραμα παραμένει ίδιο – θολό αλλά ελκυστικό, από τότε που ήμουν παιδί.

Αναπόφευκτα, αυτό σε οδηγεί να μοιράζεσαι και να εξωτερικεύεις όσα νιώθεις. Κάπως έτσι, χωρίς να το καταλαβαίνεις, γεννιέται ένας τρόπος διδασκαλίας που άλλους αγγίζει και άλλους όχι. Σιγά σιγά μεταφέρεται σε ανώτερα επίπεδα, σε ωδεία, πανεπιστήμια, και η ανάγκη κοινωνικής συμμετοχής και επικοινωνίας με το κοινό σε ωθεί να αναζητάς τρόπους και χώρους παρουσίασης της μουσικής δημιουργίας.

  • Το ενδιαφέρον σας εστιάζει στη μουσική jazz. Έχει αγαπηθεί από το κοινό της Αθήνας;

Η τζαζ δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός για μένα. Ήταν όμως αναπόφευκτο το ταξίδι μου να περάσει από τα μονοπάτια της, καθώς έζησα το αυθεντικό της περιβάλλον.

Η τζαζ κινεί το ενδιαφέρον ενός μέρους του ελληνικού κοινού. Οι προσπάθειες μουσικών, δασκάλων, επιχειρηματιών και άλλων ανθρώπων του χώρου έχουν φέρει θετικά αποτελέσματα. Όμως, όπως όλα τα θετικά, έχουν και την αντίθετή τους πλευρά. Υπάρχουν και εκείνοι που χρησιμοποιούν την τζαζ ως μέσο προσωπικής προβολής, χειριζόμενοι την κατάσταση με τρόπους που αποπροσανατολίζουν το κοινό και δημιουργούν διαχωρισμούς. Έτσι, χάνεται η ουσία της συνεργασίας και της πραγματικής δημιουργίας.

  • Το ελληνικό ταπεραμέντο και η τζαζ. Πώς θα περιγράφατε αυτή τη σχέση;

Το ελληνικό ταπεραμέντο έχει πολλές διαστάσεις. Είμαστε λαός βαθιά μουσικός, που αγωνίζεται καθημερινά για να σταθεί στα πόδια του. Αν κοιτάξει κανείς τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο, θα εντοπίσει ίχνη της τζαζ.

Μετά τον πόλεμο, πολλοί Έλληνες μουσικοί που μετανάστευσαν ήρθαν σε επαφή με την παγκόσμια μουσική κοινότητα. Οι επιρροές ήταν αναπόφευκτες.

Η Ελλάδα βρίσκεται κοντά αλλά και μακριά από τις παγκόσμιες μουσικές εξελίξεις. Δύσκολα αποχωρίζεται τις μουσικές της ρίζες – αυτές που την κράτησαν ζωντανή. Ωστόσο, ως ευφυής λαός, αφήνει πάντα χώρο για νέα ακούσματα.

  • Ο στόχος σας είναι να προάγετε την τζαζ. Με ποιoν τρόπο το κάνετε πέρα από τον φυσικό χώρο του club;

Το Jazzét Music Hall αποτέλεσε μια νέα αρχή για την ελληνική τζαζ σκηνή σε μια εποχή που οι διαθέσιμοι χώροι ήταν ελάχιστοι. Ξεκινήσαμε με ειλικρινή πρόθεση να ενημερώσουμε το φιλόμουσο κοινό, προάγοντας την ελληνική δημιουργία ρεαλιστικά και χωρίς υπερβολές.

Πιστεύω ότι δημιουργήσαμε έναν υγιή ανταγωνισμό, που ενθάρρυνε και άλλους χώρους να παρουσιάζουν καλλιτέχνες και σχήματα της εγχώριας τζαζ σκηνής.

  • Στα 20 χρόνια λειτουργίας του, το κέντρο αριθμεί 4.000 μέλη. Πώς μπορεί να γίνει κάποιος μέλος;

Πλέον είναι πολύ απλό. Μπορεί να μας στείλει ένα email και να ενημερώνεται για τα εκπαιδευτικά προγράμματα, συναυλίες και καλλιτεχνικές δράσεις του Music Center Athens και του Jazzét Music Hall. Μπορεί να συμμετέχει ως ακροατής, ως ενεργό μέλος, εθελοντής συνεργάτης ή ακόμη και ως χορηγός (donor) σε δράσεις, όπως το Jazzet Hellenic International Jazz Festival, που θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη συνεχή χρονιά στις 18-20 Ιουλίου 2025 στο Θέατρο Πέτρας, στον Δήμο Πετρούπολης.

  • Μιλήστε μας για το jazz festival.

Το Hellenic International Jazz Festival ήρθε για να καλύψει ένα κενό, συνδέοντας την ελληνική σκηνή με την παγκόσμια τζαζ κοινότητα.

Παρουσιάζουμε Έλληνες μουσικούς που ζουν στο εξωτερικό και συνεργάζονται με διεθνή σχήματα, αλλά και Έλληνες που μένουν εδώ και συνεργάζονται με καλλιτέχνες του εξωτερικού. Προσκαλούμε γνωστούς διεθνείς μουσικούς, όπως ο Paul Wertico και ο Arild Andersen, με τους οποίους παρουσιάσαμε μαζί το νέο μας πρότζεκτ Galassio στις 14 Σεπτεμβρίου 2024.

Είναι επίσης σημαντικό για εμάς να δίνουμε βήμα σε μουσικούς από την ελληνική περιφέρεια, ώστε να δημιουργείται ένα πραγματικό σημείο συνάντησης όλων των δημιουργών. Με το Hellenic International Jazz Festival, η τζαζ της Ελλάδας συναντά τον κόσμο.

  • Με τόσα είδη μουσικής που υπάρχουν στην Ελλάδα σήμερα, γιατί να διαλέξει κάποιος την τζαζ;

Η τζαζ είναι ίσως το μοναδικό μουσικό είδος που επιτρέπει στον μουσικό να εκφράσει σύνθεση και μελωδία μέσα από ένα πρίσμα ελευθερίας, αυτοσχεδιασμού, αρμονίας και ρυθμού.

Αντλεί στοιχεία από όλο τον κόσμο, τα αφομοιώνει και τα μεταπλάθει σε νέα μουσικά ιδιώματα.

Οι φράσεις και οι ιδέες εναλλάσσονται μεταξύ των μουσικών, δημιουργώντας διαρκώς το αναπάντεχο. Η ενέργεια αυτής της αλληλεπίδρασης είναι που γοητεύει το κοινό – και κάνει τη σχέση μουσικών και ακροατών ουσιαστικά διαδραστική.

  • Προγραμματίζετε κάποια περιοδεία στην υπόλοιπη χώρα;

Μαζί με δύο εξαιρετικούς καλλιτέχνες, τον Λάκη Τζίμκα στο μπάσο και τον Κώστα Αναστασιάδη στα ντραμς, θα εμφανιστούμε στις 11 Απριλίου στη Μικρή Σκηνή στη Θεσσαλονίκη και στις 12 Απριλίου στο Crossroads, στην Κοζάνη.

  • Θεωρώ ότι η τζαζ είναι εθιστική. Συμφωνείτε;

Συμφωνώ απόλυτα. Η επαφή με την τζαζ είναι εθιστική για εκείνους που θα την κατανοήσουν και θα την αισθανθούν. Όταν αρχίσεις να ακολουθείς τα ίχνη της και τα μονοπάτια που ανοίγει, σου γεννά την ανάγκη να συνεχίσεις να την ανακαλύπτεις, να την εξερευνάς και να βυθίζεσαι στη μαγεία της.

Νένα Μεϊμάρη

*Η Νένα Μεϊμάρη ήταν επί χρόνια εκπαιδευτικός με πλούσιο ακαδημαϊκό υπόβαθρο σε δημόσιο σχολείο της Βοστώνης.

Συνταξιούχος, πλέον, ασχολείται με την αρθρογραφία και τον εθελοντισμό. Πρόσφατα δημιούργησε το πρώτο blog για χήρες και στήριξη αυτών με τίτλο «Είμαι Χήρα – Έχω Φωνή». Έγραψε δύο βιβλία: «Σου γράφω γιατί υπάρχεις» (εκδόσεις «ΜΑΤΙ») και την αυτοβιογραφία της «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ – Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΕΙΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΖΗΣΑ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «οξύνοια».