Η ομιλία που εκφώνησε ο εκπαιδευτικός του 4ου Γυμνασίου Κατερίνης Γ. Μπαρμπάκας για την επέτειο του Μακεδονικού Αγώνα, την Κυριακή 18/10/20 στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Θείας Αναλήψεως:
Σεβασμιότατε, Αιδεσιμότατοι, κύριε Εκπρόσωπε της Κυβέρνησης, κύριοι Βουλευτές, κυρία Αντιπεριφερειάρχη της ΠΕ Πιερίας, κύριε Ανώτερε Διοικητή Φρουράς ΠΕ Πιερίας, κύριε Διοικητή της 24 ΤΘ Ταξιαρχίας, κύριε Δήμαρχε, κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι, κύριε Αστυνομικέ Διευθυντή ΠΕ Πιερίας ,κύριε Διοικητή των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών ΠΕ Πιερίας ,κύριε Λιμενάρχη Σκάλας Κατερίνης, κυρίες Προϊσταμένες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κύριοι Εκπρόσωποι των Πολιτιστικών συλλόγων του τόπου μας, αγαπητοί Συνάδελφοι κυρίες και κύριοι!
Ένας από τους ιστορικούς σταθμούς! Από τους ποιο σημαντικούς! Που σημάδεψε βαθιά την εθνική μας μοίρα, στην τρισχιλίοχρονη πορεία του Ελληνισμού! υπήρξε ο Μακεδονικός Αγώνας! Οι υπόδουλοι Μακεδόνες, ούτε μια στιγμή δεν είχαν πάψει να εκδηλώνουν την απόφασή τους να συμμεριστούν την μοίρα των υπόλοιπων Ελλήνων. Αυτό έδειξαν με τους αγώνες και τις θυσίες τους κατά την επανάσταση της Χαλκιδικής το 1821 με τον Εμμανουήλ Παπά, και της κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας το 1822,με τον Καρατάσο, το Γάτσο, το Ζαφειράκη ,το Διαμαντή. Το ίδιο συνέβη και με τις απελευθερωτικές προσπάθειες στην περιοχή του Ολύμπου και των Πιερίων το 1878. Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα με την σειρά!
Ο Μακεδονικός Αγώνας λοιπόν που γιορτάζουμε τώρα, υπήρξε ένας κρίκος στην αλυσίδα των εξεγέρσεων για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Στην πρώιμη φάση του, ξεκινά από το 1870 με την προπαγανδιστική δράση των Βουλγάρων και ειδικά με την τρομοκρατία που ασκούσαν αυτοί από το 1897 μέχρι το 1904 σε βάρος των Ελλήνων. Κορυφώθηκε το 1904 ως το 1908 με την ένοπλη αναμέτρηση Ελλήνων και Βουλγάρων. Επίλογο του αγώνα αυτού αποτελούν τα έτη 1912 -1913 με τους βαλκανικούς πολέμους που άνετα θα μπορούσαν να ονομαστούν δεύτερο 1821 των Ελλήνων
Οι πρωταγωνιστές του αγώνα προέρχονταν από ολόκληρο τον Ελληνισμό. Ωστόσο, το κύριο βάρος το σήκωσε ο ντόπιος πληθυσμός της Μακεδονίας, ο οποίος αρχικά μόνος του αγωνίστηκε, να διαφυλάξει την ελληνικότητά του από τις διάφορες εθνικές προπαγάνδες, αλλά και που αργότερα συμπαραστάθηκε με θέρμη στους Μακεδονομάχους που έσπευσαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας στη Μακεδονία για να πάρουν μέρος στην ένοπλη φάση του Αγώνα στα χρόνια 1904-1908.
Η Μακεδονία, περιοχή με τεράστια στρατηγική και πολιτική σημασία, έγινε το μήλο της έριδας των Μεγάλων Δυνάμεων, όταν πια άρχισε να κλονίζεται η κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Βαλκανική. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μελλοντική τύχη της περιοχής έδειχνε η Ρωσία, η οποία αναζητούσε ευκαιρίες για να προωθήσει την επιρροή της σε χώρες της ανατολικής Μεσογείου.
Ως τα μέσα του 19ου αιώνα η ρωσική επιρροή στο μικρό ελληνικό κράτος και γενικά στον ελληνορθόδοξο κόσμο ήταν αρκετά ισχυρή. Μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο η επιρροή αυτή μειώθηκε δραστικά. Από τότε περίπου η Ρωσία άρχισε να ενθαρρύνει τις εθνικές διεκδικήσεις του σλαβικού στοιχείου της Βαλκανικής, ιδιαίτερα του Βουλγαρικού. Με τους Βούλγαρους τους έδενε όχι μόνο το Ομόδοξο όπως τους Έλληνες αλλά και το Όμαιμο, το κοινό αίμα της σλαβικής καταγωγής. Το ελληνικό γένος προδόθηκε ανερυθρίαστα από το ξανθό γένος, που κάποτε έλπιζε ότι θα το έσωζε από την βαρβαρότητα. Τελικά, οι προσπάθειες των Ρώσων επέτυχαν με την ίδρυση με σουλτανική απόφαση της Βουλγαρικής Εξαρχίας στα 1870.
Ο τυπικός εκείνος εκκλησιαστικός διαχωρισμός των ορθόδοξων πληθυσμών σε «πατριαρχικούς» και «εξαρχικούς» πήρε ουσιαστικά τη μορφή της εθνικής αντιπαράθεσης Ελλήνων και Βουλγάρων και αποτέλεσε την απαρχή του Μακεδονικού Αγώνα . «Εξαρχικός» σήμαινε αντίστοιχα Βούλγαρος και Πατριαρχικός Ορθόδοξος Έλληνας.
Για πάνω από τριάντα χρόνια ο Ελληνικός πληθυσμός της Μακεδονίας, μόνος και αβοήθητος, με μοναδικά όπλα το σχολείο και την εκκλησία, πάλεψε για να μην αποκοπεί από τις ρίζες του, την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό. Ο Παπάς και ο Δάσκαλος αναδείχθηκαν για μια ακόμη φορά τα χρόνια εκείνα, τα ισχυρότερα στηρίγματα του χειμαζόμενου Γένους. Όταν οι Βούλγαροι διαπίστωσαν, ότι δεν μπορούσαν να επιβληθούν με ειρηνικά μέσα, πέρασαν στη βία των όπλων. Τον Ιούλιο του 1903 στην περιοχή της βορειοδυτικής Μακεδονίας, κήρυξαν την εξέγερση του Ίλιντεν. Επιλεγμένοι τους στόχοι υπήρξαν τα ελληνικά βλαχοχώρια Κλεισούρα, Κρούσοβο και Νυμφαίο, τα οποία, αν καταλαμβάνονταν θα παρέλυε κάθε μορφής αντίσταση. Αλλά οι Τούρκοι σύντομα πέρασαν στην αντεπίθεση και έτσι η επανάσταση του Ίλιντεν έσβησε ως πυροτέχνημα.
Όμως παρά την αποτυχία της εξέγερσης του Ίλιντεν, η Μακεδονία είχε κατακλυστεί από Βουλγαρικά ανταρτικά σώματα τους φοβερούς κομιτατζήδες. Απειλούσαν, βίαζαν, σκότωναν. Η κατάσταση που είχε δημιουργηθεί εγκυμονούσε πολλούς κινδύνους για την απώλεια του ελληνισμού της Μακεδονίας. Η Αθήνα και το επίσημο ελληνικό κράτος κοιμόταν .Μόνοι τους αρχικά οι υπόδουλοι αγωνιζόταν. Κάποιοι ψυχωμένοι Έλληνες από τις ελεύθερες περιοχές ήρθαν μαζί τους. Έτσι άρχισε η ελληνική αντίσταση που σηματοδοτεί την ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα. Πρωτοπόροι στον Αγώνα στάθηκαν ο Ίων Δραγούμης, γραμματέας του ελληνικού προξενείου στο Μοναστήρι, και ο Μητροπολίτης Καστοριάς, Γερμανός Καραβαγγέλης. Επιτέλους το αίμα που έρρεε άφθονο κατάφερε να κάνει πραγματικότητα αυτό που οι εχθροί φοβόταν Η Αθήνα αφυπνίστηκε. Την άνοιξη του 1904 στάλθηκαν μυστικά στη Μακεδονία τέσσερις παράξενοι ζωέμποροι. Στην πραγματικότητα ήταν αξιωματικοί του ελληνικού στρατού. Ανάμεσά τους ο Παύλος Μελάς, με το ψευδώνυμο Πέτρος Δέδες. Ο Μελάς ξαναγύρισε στη Μακεδονία τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου με δικό του ανταρτικό σώμα, ως καπετάν Μίκης Ζέζας, σύνθεση των ονομάτων των δυο παιδιών του. Οι Μακεδόνες τον δέχθηκαν ως ελευθερωτή. Ο λαός σιγά σιγά αναθάρρησε. Και όταν στις 13 Οκτωβρίου του 1904 ο Μελάς έπεσε νεκρός στη Στάτιστα, έγινε εθνικό σύμβολο.
Τότε από κάθε μεριά της ελληνικής γης από τη Βόρειο Ήπειρο ως την Κρήτη, από την Πελοπόννησο ως τα Επτάνησα άρχισαν καταφθάνουν γενναίοι Μακεδονομάχοι που αποθανατίστηκαν με τα θρυλικά πλέον ψευδώνυμά τους: Βάρδας, Ακρίτας, Μπούας, Κόρακας, Νικηφόρος, και άλλοι. Οι Μακεδόνες καπετάνιοι Νταλίπης, Πύρζας, Μητρούσης, Γιαγκλής, Κύρου, Στέφος, Ράμναλης, τους δέχθηκαν με ενθουσιασμό και συνεργάστηκαν στενά μαζί τους. Παντού στην Μακεδονία αλλά ειδικά στην λίμνη των Γιαννιτσών, όπου τα παλληκάρια μας ξαγρυπνούσαν πάνω στις πλάβες βάρκες, γράφονταν ένδοξες σελίδες ηρωικών αγώνων.
Παράλληλα στην Αθήνα το Μακεδονικό Κομιτάτο, στελεχωμένο από άνδρες όπως ο Δημήτριος Καλαποθάκης και Νικόλαος Πολίτης, προσπάθησε να διαφωτίσει την ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη για όσα συνέβαιναν στη Μακεδονία και για τους κινδύνους του Ελληνισμού
Τέσσερα χρόνια κράτησε ο ένοπλος Μακεδονικός Αγώνας. Έγιναν πολλές αιματηρές μάχες, συγκρούσεις και αναρίθμητοι υπήρξαν οι μάρτυρες και οι ήρωες. Τελικά το 1908 η επανάσταση των Νεοτούρκων, έδωσε αμνηστία στους εμπολέμους και υποσχέθηκε ισονομία και ισοπολιτεία σε όλες τις εθνότητες του Οθωμανικού κράτους. Η κύρια φάση του μακεδονικού αγώνα έδειχνε προς το παρόν να ολοκληρώνεται.
Όμως οι Νεότουρκοι ακολούθησαν σκληρή εθνικιστική πολιτική, που τελικά οδήγησε στη σύναψη συμμαχίας ανάμεσα στους βαλκανικούς λαούς, οι οποίοι τον Οκτώβριο του 1912, κήρυξαν επιτέλους τον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας. Ο ελληνικός στρατός, με επικεφαλής τον διάδοχο τότε Κωνσταντίνο, ελευθέρωνε τη μια μετά την άλλη τις πόλεις της Μακεδονίας. Στις 16 Οκτωβρίου οι ελληνικές δυνάμεις με επικεφαλής τον ηρωικό συνταγματάρχη Δημήτριο Σβορώνο ελευθερώνουν την Κατερίνη, την ιδία μέρα την Βέροια και στις 26 τη Θεσσαλονίκη. Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα η μία μετά την άλλη ο πόλεις της Μακεδονίας απελευθερώθηκαν.
Η συμμαχία όμως των βαλκανικών λαών δεν ήταν ανθεκτική. Έλληνες και Σέρβοι, βρέθηκαν ξανά αντιμέτωποι με τους Βούλγαρους. Ο Ελληνικός στρατός έφθασε νικηφόρα βαθιά μέσα στο έδαφος της σημερινής Βουλγαρίας. Τελικά η ειρήνη αποκαταστάθηκε με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου, με την οποία επιδικάστηκε στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής Μακεδονίας, ενώ δυστυχώς οι βόρειες περιοχές της μοιράστηκαν ανάμεσα στη Σερβία και τη Βουλγαρία και δεν απελευθερώθηκαν!
Ο Μακεδονικός αγώνας φανερώνει περίτρανα ότι όταν υπάρχει ενότητα, πίστη στο Θεό και το εθνικό ιδανικό της ελευθερίας, οι Έλληνες μεγαλουργούν και αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για όλους τους λαούς που υποφέρουν.
Ο Μακεδονικός αγώνας λοιπόν αποτελεί καθολική απόφαση των Ελλήνων Μακεδόνων να ελευθερωθούν η να πεθάνουν ! Θα φάνταζε τρέλα η πράξη αυτή για του λογικούς τεχνοκράτες του σήμερα! Αλλά από πότε οι απελευθερωτικοί αγώνες στηρίζονταν στους κανόνες και τους νόμους της λογικής! Ήταν τρέλα και ήταν μεθύσι με αθάνατο κρασί, όπως και το 21, κατά τον Κωστή Παλαμά. Τα λόγια του Ίωνα Δραγούμη «ελευθερώστε την Μακεδονία και η Μακεδονία θα σας ελευθερώσει» ηχούσαν στα αυτιά των αγωνιστών.
Η πίστη αυτή, μετέβαλε τους δειλούς σε γενναίους, τους πτωχούς σε γενναιόδωρους, τα παιδιά άνδρωσε, τους γέροντες ενθάρρυνε, τις αδυναμίες κατασίγασε, και τις κρυφές δυνάμεις της ψυχής γιγάντωσε. Γι αυτό οι Μακεδόνες αποτίναξαν τον ζυγό της δουλείας και παρέδωσαν σε εμάς ελεύθερη την Μακεδονία.
Δεχτήκαμε εκτός της σημερινής Ελλάδας περιοχές να χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία, με αποκλειστικά και μόνο γεωγραφικό προσδιορισμό. Βέβαια, όπως είπαμε η βόρειες περιοχές της Μακεδονίας δεν απελευθερώθηκαν ποτέ και δυστυχώς δεν εντάχθηκαν τότε στο Ελληνικό κράτος όπως θα έπρεπε.
Με την στάση μας αυτή αποδεικνύουμε έμπρακτα ότι θέλουμε την ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές μας. Είμαστε οπαδοί της ειρήνης και της συνεργασίας των λαών. Επιζητούμε την αλληλοκατανόηση και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.
Όμως μέχρι εδώ!!!
Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι απεμπολούμε τα εθνικά ιδανικά μας! Δεν ξεχνάμε τους αγώνες των ηρώων μας! Δεν αφήνουμε στο διάβα της ιστορίας να χυθεί άδικα το αίμα των αγωνιστών της πατρίδα μας! Στις φλέβες μας κυλάει ηρώων και μαρτύρων αίμα! Είμαστε έτοιμοι να τους μιμηθούμε! Δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς! Είμαστε Έλληνες Μακεδόνες! Έτσι γεννηθήκαμε! Έτσι μεγαλώσαμε! Έτσι θα πεθάνουμε!
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ!!! ΖΗΤΩ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!!! ΖΗΤΩ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ!!!