Κάθε χρόνο έχει θεσπιστεί διεθνώς, η τρίτη Κυριακή του Νοεμβρίου να αποτελεί ημέρα μνήμης για τα θύματα των ατυχημάτων στους δρόμους. H Ημέρα Μνήμης Θυμάτων Τροχαίων είναι αφορμή να στρέψουμε την προσοχή μας στην οδική ασφάλεια και πώς αυτή μπορεί να βελτιωθεί, ώστε να σωθούν στο μέλλον πολλές από τις ζωές που καθημερινά καταστρέφονται στην άσφαλτο.
Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Μνήμης 2019: «Life Is Not A Car Part – H Ζωή σου Δεν έχει Ανταλλακτικό» και σχετίζεται με τον 3ο πυλώνα της Παγκόσμιας δεκαετίας δράσης για ασφαλή οχήματα και εναρμονίζεται με το θέμα της 3ης Παγκόσμιας διυπουργικής διάσκεψης που θα πραγματοποιηθεί στη Σουηδία στις 19 & 20 Φεβρουαρίου 2020 «Η επίτευξη των παγκόσμιων στόχων 2030» . Επί πλέον τίθεται και θέμα επιτυχίας των στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών 3.6 και 11.2 (για καλύτερη υγεία και αειφόρο αστικό περιβάλλον). Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, πρέπει να υιοθετηθεί ένα πραγματικά ολιστικό όραμα και να κατανοήσουμε ότι το Zero Vision δεν είναι μόνο ένας επιθυμητός στόχος όσον αφορά τις άμεσες συνέπειες από τις τροχαίες συγκρούσεις μέσω ελαφρύτερων και ασφαλέστερων οχημάτων, αλλά συνεπάγεται επίσης την επιδίωξη μηδενικών εκπομπών (αναθυμιάσεις εξάτμισης και υπολείμματα φρένων & ελαστικών), προωθώντας άλλα, εναλλακτικά μέσα μετακίνησης φιλικά προς το περιβάλλον και στο χρήστη.
Μέσα σε μόλις εννιά μήνες, από την αρχή του 2019 μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, 1.000.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τροχαίες συγκρούσεις παγκοσμίως, με τις ηλικίες 15-29 να έχουν τη θλιβερή πρωτιά. Η Ευρώπη από μόνη της μέτρησε 25.000 θύματα· τα περισσότερα ήταν πεζοί, ποδηλάτες και παιδιά που έπαιζαν στον δρόμο. Αν και γίνονται προσπάθειες να μειωθούν αυτοί οι αριθμοί, η πτώση που παρατηρούνταν σε προηγούμενα χρόνια σταμάτησε ουσιαστικά το 2013, κυρίως για τους πεζούς και τους ποδηλάτες.
Σημαντικός λόγος για τη στασιμότητα αυτή είναι ο σχεδιασμός των οχημάτων που ακόμα κυριαρχούν στους δρόμους: των αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης.
Ενδεικτικό είναι το φαινόμενο των SUV. Πρόκειται για βαριά και ογκώδη αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού που, ενώ έχουν σχεδιαστεί για μεγάλα ταξίδια και οδήγηση εκτός δρόμου, σπάνια βγαίνουν από τους δρόμους των πόλεων. Δυστυχώς τα SUV είναι η νέα καυτή τάση στα αυτοκίνητα, και η διάδοσή τους υπονομεύει τις προσπάθειες των πόλεων, των κυβερνήσεων και της ΕΕ να καταστήσουν την αστική κινητικότητα ασφαλέστερη και πιο βιώσιμη.
Άλλη αιτία για την έλλειψη προόδου είναι τα συστήματα ασφάλειας των οχημάτων. Τα μέτρα που αφορούν τους οδηγούς και επιβάτες έχουν ήδη αποδειχθεί πολύ επιτυχημένα στην ΕΕ, έχοντας συμβάλει στη σωτηρία πολλών ζωών, αλλά μέχρι τώρα αυτό δεν ίσχυε εξίσου για τα άτομα που βρίσκονται εκτός του οχήματος σε μια σύγκρουση. Παρά την αντίσταση των αυτοκινητοβιομηχανιών, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδηλατών (ECF) και άλλοι φορείς πίεσαν επιτυχώς για την υιοθέτηση αυστηρότερων προδιαγραφών ασφάλειας, που θα μειώνουν τον αντίκτυπο από συγκρούσεις οχημάτων με ποδηλάτες και πεζούς και θα αποτρέπουν εντελώς πολλές από αυτές.
Σύμφωνα λοιπόν με τις αλλαγές που ενσωμάτωσε φέτος η ΕΕ στο σύστημα έγκρισης τύπου οχημάτων —το σύνολο δοκιμών που ισχύει για ολόκληρη την ενιαία αγορά— όλα τα νέα οχήματα από το 2022 πρέπει να περιλαμβάνουν συστήματα όπως: η έξυπνη υποβοήθηση ταχύτητας (ISA, που ενημερώνει τον οδηγό όταν παραβιάζει το όριο ταχύτητας και μειώνει αυτόματα την ταχύτητα αν χρειαστεί), η αυτόματη πέδηση έκτακτης ανάγκης (σε περίπτωση πρόσκρουσης με πεζό, και από το 2024 και με ποδηλάτη), καταγραφείς δεδομένων συμβάντων (για τα λίγα δευτερόλεπτα μιας σύγκρουσης) και αυστηρότερες δοκιμές σχεδίασης καπό (με ευρύτερες περιοχές εκτίμησης επιπτώσεων ώστε να συμπεριλαμβάνουν και σημεία όπου οι ποδηλάτες χτυπάνε στα αυτοκίνητα). Αντίστοιχα μέτρα προβλέπονται επίσης για φορτηγά και λεωφορεία.
Πρόκειται για τομή στην οδική ασφάλεια, δεδομένου ότι τα μέτρα σε μεγάλο βαθμό επικεντρώνονται στο άτομο εκτός του οχήματος. Ακόμα κι έτσι όμως, το βέλτιστο σενάριο θα ήταν λιγότερα αυτοκίνητα (και σίγουρα λιγότερα μεγάλα αυτοκίνητα!) στον δρόμο. Το 50% των μετακινήσεων με αυτοκίνητο είναι κάτω από 5 χλμ., και το 80% κάτω από 8–9 χλμ. Με την άνοδο των ηλεκτρικών ποδηλάτων, τα περισσότερα ταξίδια αυτοκινήτων κυρίως μέσα στις πόλεις, μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν από ενεργητικούς τρόπους μεταφοράς, που διασφαλίζουν όχι μόνο λιγότερες θανάσιμες συγκρούσεις, αλλά βελτιωμένη φυσική κατάσταση και υγεία.
Όλα αυτά, βέβαια, εφόσον κατορθώσουμε πραγματικά να εφαρμόσουμε τις πολιτικές και τις αλλαγές που απαιτούνται για να καταστήσουμε τους δρόμους μας πιο φιλικούς για πεζούς και ποδηλάτες, και επομένως πιο ασφαλείς για όλους…
Ποδηλατική Από-Δραση Πιερίας