ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, ΣΤΙΣ 12:00 Μ.Μ., ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΜΗΛΙΑ
Στις 18 του Απρίλη συμπληρώθηκαν 74 χρόνια από τη μάχη που έδωσε ο ΕΛΑΣ, το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), στην τοποθεσία «Τάχνιστα» στην Κάτω Μηλιά.
Η μάχη δόθηκε εναντίον των ναζιστικών γερμανικών δυνάμεων κατοχής που από τον Απρίλη του 1941, δυο χρόνια πριν, εισέβαλαν στην Ελλάδα και την κατέλαβαν, διορίζοντας τις δικές τους προδοτικές κυβερνήσεις.
Η κύρια και μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση, το ΕΑΜ, ιδρύθηκε με την πρωτοβουλία του ΚΚΕ που, αν και παράνομο, προσέφερε την οργανωτική και πολιτική του εμπειρία και τα καλύτερα παιδιά του σ’ αυτόν τον δύσκολο και γεμάτο κινδύνους αγώνα κατά της ναζιστικής και φασιστικής κατοχής.
Στις αρχές του 1943 το αντάρτικο άρχισε να φουντώνει και οι επιθέσεις κατά των κατοχικών δυνάμεων γινόντουσαν όλο και πιο πυκνές. Είχαν ήδη γίνει κτυπήματα του ΕΛΑΣ στον Άγιο Δημήτριο και τη Μόρνα.
Η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης – Αθήνας γινόταν όλο και πιο συχνά στόχος των αντάρτικων επιθέσεων… Το γερμανικό επιτελείο αποφάσισε να αντιδράσει. Τουλάχιστον 5000 γερμανοί στρατιώτες με βαρύ οπλισμό και τη βοήθεια των γερμανοντυμένων ελλήνων του Πουλου εξόρμησαν στην ορεινή Πιερία. Στις 16 Απρίλη του 1943 βομβάρδισαν το Λιτόχωρο, σκότωσαν κατοίκους και έκαψαν σπίτια.
Η μάχη στα «Τάχνιστα»
Στις 18 του Απρίλη του 1943 τα γερμανικά στρατεύματα στρατοπέδευσαν στην Κάτω Μηλιά, ενώ οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν πιάσει τα γύρω υψώματα. Ο ΕΛΑΣ επιτίθεται και μπαίνει στο χωριό. Σκοτώνεται ένας γερμανός αξιωματικός και μερικοί στρατιώτες. Η μάχη όμως είναι άνιση. Οι αντάρτες υστερούν σε μάχη εκ παρατάξεως με έναν τακτικό, αριθμητικά υπέρτερο και καλύτερα εξοπλισμένο, στρατό.
Είκοσι οκτώ μαχητές του ΕΛΑΣ πέφτουν μαχόμενοι τον ξένο κατακτητή. Οι δυνάμεις των γερμανών εξορμούν στα Πιέρια και τον Όλυμπο. Πίσω τους αφήνουν καμένη γη. Δεκατέσσερα χωριά και ένα μοναστήρι του Ολύμπου και των Πιερίων πυρπολούνται εν μέρει ή ολοκληρωτικά. Μεταξύ αυτών είναι και το Λιτόχωρο, η Λεπτοκαρυά, η Κάτω Μηλιά, ο Άγιος Δημήτριος και το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου. Ο ΕΛΑΣ ελίσσεται και αποσύρεται στην Πίνδο, με σκοπό να διατηρήσει τις δυνάμεις του προς το παρόν και να επανέλθει αργότερα.
Η μάχη στα «Τάχνιστα» μπορεί να στοίχισε ακριβά στον ΕΛΑΣ, έδειξε όμως ότι το ένοπλο αντιστασιακό κίνημα ήταν αποφασισμένο να αντιμετωπίσει στα ίσια τους γερμανούς κατακτητές και τους συνεργάτες τους. Χάθηκε μια μάχη, κερδήθηκε όμως ο πόλεμος της απελευθέρωσης δυο χρόνια μετά.
Ο ΕΛΑΣ συνέχισε την ένδοξη αγωνιστική παράδοση των ανυπότακτων κατοίκων της περιοχής σε κάθε ξένη κατοχή και της έδωσε νέο νόημα και ποιότητα. Η μάχη αυτή έχει περάσει στις πιο λαμπρές σελίδες της τοπικής ιστορίας, έστω και αν η επίσημη ιστοριογραφία την αποσιωπά ή την υποβαθμίζει.
Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει υποχρέωση να την αναδείξει, να την μελετήσει και να διδάξει στη νέα γενιά το αγωνιστικό μήνυμα που στέλνουν τα 28 παλληκάρια από τον τάφο τους.
ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ (παράρτημα Κατερίνης)