Αλλάζει ο τρόπος χορήγησης ελληνικής ιθαγένειας στους αλλοδαπούς, σύμφωνα με νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών που τέθηκε από την περασμένη Πέμπτη σε δημόσια διαβούλευση και θα ολοκληρωθεί στις 10 Σεπτεμβρίου.
Στόχος του υπουργείου είναι η αντικειμενική, διαφανής, γρηγορότερη απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε όσους πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά και η εξάλειψη των πηγών διαφθοράς και των πελατειακών σχέσεων. Παράλληλα όμως αναγκαία κρίθηκε η οργανωτική αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας για την επιτάχυνση της διαδικασίας και τη μείωση του διοικητικού κόστους και των εισροών στο σύστημα, καθώς και η αύξηση του βαθμού εποπτείας των οργανικών μονάδων.
Αυτός είναι και ο λόγος, όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραμματέας Ιθαγένειας του υπουργείου Εσωτερικών, Νάσος Μπαλέρμπας, που κρίθηκε επιτακτικός ο ανασχεδιασμός της διαδικασίας πολιτογράφησης αλλογενών αλλοδαπών. «Οταν αναλάβαμε στο υπουργείο διαπιστώσαμε τις εξαιρετικά μεγάλες καθυστερήσεις στην πολιτογράφηση αλλοδαπών, οι οποίοι έχουν τις νόμιμες προϋποθέσεις για να αποκτήσουν την ιθαγένεια, εφόσον, βέβαια, το επιθυμούν». Σημειώνεται πως οι νομοθετικές πρωτοβουλίες βρίσκονται στο πνεύμα των προτάσεων του πορίσματος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας που υποβλήθηκε σύμφωνα με το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της ΕΑΔ και της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας.
Στοιχεία
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι τα στοιχεία που παραθέτει ο Νάσος Μπαλέρμπας: Στην υπηρεσία Θεσσαλονίκης η ιθαγένεια δίνεται έπειτα από 6-7 χρόνια, από τη στιγμή της αίτησης χορήγησης, ενώ κατά μέσο όρο χρειάζονται περίπου τεσσεράμισι χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Κάθε χρόνο γίνονται 9.000 αιτήσεις για απόκτηση ιθαγένειας από αλλογενείς αλλοδαπούς, ωστόσο οι 19 Επιτροπές μπορούν να εξετάσουν ετησίως μόλις τις 3.500.
«Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δημιουργείται ένα μεγάλο… στοκ αιτήσεων. Ηδη, αυτή τη στιγμή 31.000 άτομα, των οποίων η αίτησή τους βρίσκεται σε αναμονή, περιμένουν ακόμη να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια», προσθέτει ο γενικός γραμματέας.
Με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία θεσμοθετείται η αντικατάσταση των συνεντεύξεων ενώπιον των Επιτροπών Πολιτογράφησης με ένα ενιαίο, πανελλαδικού τύπου, σύστημα γραπτών εξετάσεων. «Μέχρι σήμερα με το σύστημα των συνεντεύξεων υπήρχε μεγάλη ανομοιογένεια και ανομοιομορφία καθώς και ζητήματα διαφθοράς. Για παράδειγμα, μπορεί η Επιτροπή του Πειραιά να ρωτούσε τον υποψήφιο “Τι ήταν ο Μεγάλος Αλέξανδρος;” ενώ η Επιτροπή στη Ρόδο να ζητούσε απάντηση για το πόσο σημαντική ήταν η μάχη του Ματζικέρτ για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Κι όμως και τα δύο ήταν εντός ύλης, πάνω στην οποία εξετάζονταν οι αλλοδαποί», υπογραμμίζει ο Νάσος Μπαλέρμπας.
Δύο φορές τον χρόνο
Ετσι, το υπουργείο αναζητώντας ένα σύστημα αντικειμενικό, που να κλείνει την πόρτα στην αδιαφάνεια, κατέληξε στο σύστημα – τύπου Πανελλαδικών – γραπτών εξετάσεων. Αυτές θα διεξάγονται δύο φορές τον χρόνο, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και η επιτυχία σε αυτές θα οδηγεί τον συμμετέχοντα στην απόκτηση Πιστοποιητικού Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση (ΠΕΓΠ).
Η εξέταση θα αφορά σε γνώση της ελληνικής γλώσσας (επίπεδο Β1) και γνώσεις σε θέματα ιστορίας, πολιτισμού, γεωγραφίας και πολιτικών θεσμών της χώρας. Υπάρχει, μάλιστα, πρόβλεψη για τα άτομα που ανήκουν σε ειδικές μαθησιακές κατηγορίες, όπως είναι οι δυσλεκτικοί, οι ηλικιωμένοι κ.ά., οι οποίες την ημέρα των γραπτών εξετάσεων θα εξετάζονται προφορικά από ειδική επιτροπή, στα ίδια όμως θέματα. «Θα δημιουργήσουμε μία τράπεζα θεμάτων ανοιχτή σε όλους, απ’ όπου θα επιλέγονται τα θέματα.
Με το Πιστοποιητικό Επάρκειας σκοπός μας είναι να κάνουμε ενεργούς πολίτες, που θα γνωρίζουν τη γλώσσα, που θα μπορούν να διαβάζουν και να συμμετέχουν στα κοινά. Αλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η ιθαγένεια είναι ένα προνόμιο του ελληνικού κράτους που το απονέμει σε αλλοδαπούς που το αιτούνται και που φυσικά πληρούν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις». Για να συμμετάσχουν οι υποψήφιοι στις εξετάσεις θα πρέπει να πληρώσουν εξέταστρα ύψους 250 ευρώ.
Αποσυμφόρηση
Μάλιστα, θα δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής στις παραπάνω εξετάσεις και των αλλοδαπών που η αίτησή τους εκκρεμεί στις υπηρεσίες προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση. Ετσι, θα μπορούν να επιλέξουν αντί της συνέντευξης στην επιτροπή τη συμμετοχή στις γραπτές εξετάσεις.
Η απόκτηση του Πιστοποιητικού Επάρκειας Γνώσεων για Πολιτογράφηση θα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, για την υποβολή αίτησης πολιτογράφησης από εδώ και στο εξής. Στο τέλος της διαδικασίας ο αιτών θα δίνει ολιγόλεπτη συνέντευξη σε δύο στελέχη της υπηρεσίας για εξακρίβωση της οικονομικής και κοινωνικής ένταξής του. Εξάλλου, η οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών και η αυτοσυντηρούμενη παρουσία τους στην ελληνική κοινωνία αποτελεί προϋπόθεση για την απόκτηση της ιθαγένειας. Υπενθυμίζεται πως το παράβολο για την υποβολή της αίτησης χορήγησης ιθαγένειας παραμένει στα 550 ευρώ.
«Στόχος μας είναι να μειωθεί ο χρόνος απόκτησης της ιθαγένειας στους 6-8 μήνες. Παράλληλα, επιδιώκουμε τα παιδιά μεταναστών, τα οποία γεννήθηκαν στη χώρα μας και φοίτησαν εδώ, να παίρνουν αυτόματα την ιθαγένεια. Κι αυτό θα το επιτύχουμε με την ίδρυση δύο νέων θεματικών Περιφερειακών Διευθύνσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σήμερα, και αυτές οι περιπτώσεις έχουν καθυστερήσεις που φτάνουν τα δύο χρόνια», επισημαίνει ο Νάσος Μπαλέρμπας.