Τη Μεγάλη Δευτέρα ξεκινάει επίσημα η Μεγάλη Εβδομάδα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και κάθε μέρα αυτής της εβδομάδας έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό.
Η Μεγάλη Δευτέρα σηματοδοτεί την αρχή ενός πνευματικού ταξιδιού προς τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού.
Είναι η πρώτη από τις επτά κατανυκτικές ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, κατά την οποία οι πιστοί καλούνται σε βαθιά μετάνοια, περισυλλογή και προσευχή.
Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, με τη ζωή του γεμάτη αδικία, ταπείνωση αλλά και πίστη, προβάλλεται ως παράδειγμα υπομονής και ηθικής καθαρότητας.
Παράλληλα, η άκαρπη συκιά υπενθυμίζει ότι η εξωτερική ευσέβεια χωρίς εσωτερική μεταμόρφωση δεν έχει αξία.
Οι ύμνοι της ημέρας τονίζουν τη ματαιότητα της υποκρισίας και την ανάγκη εσωτερικής καρποφορίας.
Στις εκκλησίες τελείται ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης (το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας), με χαρακτηριστικό τροπάριο το «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται».
Το τροπάριο αυτό μάς καλεί να είμαστε έτοιμοι να συναντήσουμε τον Χριστό, σαν νυμφίος που έρχεται απροσδόκητα, μέσα στη νύχτα της ζωής μας..
Τη Μεγάλη Δευτέρα, τιμάμε κυρίως:
1. Τον Πατριάρχη Ιωσήφ τον Πάγκαλο
Ήταν ένας από τους δώδεκα γιους του Ιακώβ στην Παλαιά Διαθήκη. Οι αδελφοί του τον πούλησαν ως δούλο στην Αίγυπτο, αλλά ο Ιωσήφ διακρίθηκε για τη σοφία, την αρετή και την πίστη του στον Θεό. Θεωρείται προτύπο αγνότητας και υπομονής και προεικονίζει τον Χριστό, που και Αυτόν τον πρόδωσαν και τελικά δοξάστηκε.
2. Την άκαρπη συκή που καταράστηκε ο Χριστός
Καθώς ο Ιησούς πλησίαζε στα Ιεροσόλυμα, είδε μια συκιά χωρίς καρπούς και την καταράστηκε. Η συκιά ξεράθηκε και αυτό θεωρείται συμβολισμός της πνευματικής ακαρπίας, δηλαδή της υποκρισίας και της έλλειψης αληθινής πίστης και έργων. Το μήνυμα είναι να μην είμαστε «άνθρωποι της βιτρίνας», αλλά να φέρνουμε πνευματικούς καρπούς.
Ουσιαστικά, η Μεγάλη Δευτέρα είναι μια μέρα ενδοσκόπησης και αυτοκριτικής: μας καλεί να σκεφτούμε αν η ζωή μας έχει «καρπούς» πίστης, αγάπης και μετάνοιας.
Πηγή:dnews