Ενημέρωση από τους Υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Εσωτερικών ζητά με ερώτησή της η βουλεύτρια Πιερίας ΣΥΡΙΖΑ Ελισσάβετ (Μπέττυ) Σκούφα, όσον αφορά το ενδεχόμενο να συνευθύνεται ανθρώπινος παράγοντας για τις κατολισθήσεις που σημειώθηκαν στην περιοχή «Αγιάσματα» στον δήμο Δίου – Ολύμπου. Πρόκειται για κατολισθήσεις που σημειώθηκαν το 2018, έπειτα από έντονες βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν τέλη του 2017.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει στην ερώτηση η κα Σκούφα, παρά το γεγονός ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χρηματοδότησε την αποκατάσταση της περιοχής στην οποία είχαν κατασκευαστεί έξι κατοικίες, με το ποσό των 750 χιλιάδων ευρώ, εντούτοις στην τεχνική μελέτη των εμπειρογνωμόνων του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), που έγινε μετά από ερώτημα της Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι οι κατολισθήσεις έγιναν μετά και από ανθρώπινη παρέμβαση. Ενώ λοιπόν η τεχνική έκθεση αναφέρει πολλές φορές ότι το φαινόμενο οφείλεται και σε ανθρώπινο παράγοντα, στα έγγραφα της Περιφέρειας που αφορούν στην αποκατάσταση της περιοχής δεν αναφέρεται πουθενά κάτι σχετικό.
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΠΡΟΣ: Υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών – Ανάπτυξης και Επενδύσεων – Περιβάλλοντος και Ενέργειας – Εσωτερικών
ΘΕΜΑ: Διερεύνηση και αξιολόγηση του ανθρώπινου παράγοντα στην κατολίσθηση περιοχής «Αγιάσματα» Πλαταμώνα του Δήμου Δίου – Ολύμπου
Τις έντονες και παρατεταμένες βροχοπτώσεις που έπληξαν την Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) Πιερίας στο χρονικό διάστημα μεταξύ 16 και 18 Νοεμβρίου 2017, ακολούθησε την άνοιξη του 2018 κατολίσθηση στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των οικισμών Νέου Παντελεήμονα και Πλαταμώνα, στη θέση «Αγιάσματα» της Δημοτικής Κοινότητας Πλαταμώνα του Δήμου Δίου – Ολύμπου, έμπροσθεν ενός συγκροτήματος έξι (6) κατοικιών, σε υψόμετρο 60μ από την επιφάνεια της θάλασσας και σε απόσταση 120μ από την ακτή.
Το μέτωπο της κατολίσθησης είχε εύρος 55 μέτρων και μέγιστο μήκος από την στέψη έως τον πόδα του πρανούς μήκους 70 μέτρων, ενώ εξαιτίας της μεγάλης κλίσης του πρανούς, τα υλικά που αποκολλήθηκαν έφτασαν μέχρι το παρακείμενο οικιστικό συγκρότημα σε υψόμετρο μόλις 15 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η περιγραφή του κατολισθητικού φαινομένου αναλύεται και περιγράφεται στην από τον Μάιο 2018 Έκθεση των Ι. Χατζηπαναγή (Δρ. Γεωλόγο) & Α. Ατζέμογλου (Δρ. Γεωλόγο) για λογαριασμό του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), σε απάντηση της αριθ. 16/2018 Αίτησης της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) προς το ΙΓΜΕ . Στην εν λόγω τεχνική έκθεση αναλύονται με σαφήνεια οι λόγοι που οδήγησαν στην εκδήλωση του καταστροφικού κατολισθητικού φαινομένου.
Το έργο της αποκατάστασης στοίχισε στην ελληνική πολιτεία -δηλαδή στους φορολογούμενους- € 751.594, ως υποέργο για την αντιμετώπιση του κατολισθητικού φαινομένου στον οικισμό Πλαταμώνα του Δήμου Δίου-Ολύμπου Π.Ε. Πιερίας» στα πλαίσια του έργου «Αποκαταστάσεις καταστροφών στις Περιφερειακές Ενότητες Θεσσαλονίκης, Πιερίας και Ημαθίας» αρχικού προϋπολογισμού € 850.000 συμπεριλαμβανόμενου ΦΠΑ.
Στην ως άνω Έκθεση του ΙΓΜΕ αναφέρεται περισσότερες φορές με σαφήνεια, (βλ. σελίδες 10, 11, 16, 19), ότι η αστοχία (κατολίσθηση) οφείλεται σε συγκεκριμένες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις που επέφεραν την αστάθεια των πρανών και στο γεγονός ότι κατέρρευσε το υλικό της επιχωμάτωσης με μπάζα που προέκυψαν από την εκσκαφή για την κατασκευή του παραπάνω συγκροτήματος των έξι (6) κατοικιών, τα οποία μπάζα τοποθετήθηκαν «κατάντη», δηλαδή στα μέρη που βρίσκονται προς την κάτω πλευρά του απότομου πρανούς, συμπαρασύροντας και μέρος από τους υποκείμενους χαλαρούς γεωλογικούς σχηματισμούς.
Ακόμη πιο συγκεκριμένα, η Έκθεση (σελ. 18) περιγράφει εναργώς ότι η κατολίσθηση μπροστά στο συγκρότημα των έξι (6) κατοικιών του Πλαταμώνα «οφείλεται κυρίως:
- στην κατάρρευση της επιχωμάτωσης και του τσιμεντένιου τοίχου αντιστήριξης, συμπαρασύροντας και μέρος από το υπόστρωμα που αποτελείται από νεογενείς αποθέσεις μικρής συνοχής και
- στην υπερφόρτωση με μεγάλες ποσότητες νερού, καθώς όλοι οι πιο πάνω σχηματισμοί είναι επιδεκτικοί στην υδροφορία, με συνέπεια να διογκωθούν τα αργιλικά ορυκτά και να δημιουργήσουν ζώνες αποκόλλησης, στο κατά τα άλλα απότομο πρανές.
- Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι «υποβοήθησε» σημαντικά και ο υφιστάμενος τσιμεντότοιχος που συγκρατούσε τα μπάζα της επιχωμάτωσης, παγιδεύοντας μεγάλες ποσότητες νερού.»
Ωστόσο, οποιοδήποτε άλλο δημόσιο μεταγενέστερο έγγραφο της ΠΚΜ αφορά στο έργο της αποκατάστασης της παραπάνω κατολίσθησης αποσιωπεί τις συγκεκριμένες ανθρωπογενείς περιβαλλοντικές παρεμβάσεις στη θεμελίωση και ανέγερση των έξι (6) κατοικιών, όπως τις αποτύπωσε η άνω Έκθεση και αποδίδει την αιτία μόνο στις έντονες βροχοπτώσεις.
Επειδή απομένει να ερευνηθεί η υπόθεσή αυτή σε όλες της τις διαστάσεις και να εντοπιστεί τυχόν υπαιτιότητα ή συνυπαιτιότητα φυσικών προσώπων, σύμφωνα και με την ως άνω Έκθεση του ΙΓΜΕ.
Επειδή κατά τάξη, οι Υπουργοί Υποδομών κι Ανάπτυξης ευθύνονται για τις δαπάνες εκ των δημοσίων επενδύσεων, ο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ευθύνεται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τη διαχείριση κινδύνων, τη διευκόλυνση της δημόσιας πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφορία και την παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος, ο δε Εσωτερικών ασκεί την εποπτεία των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού.
Με βάση τα ανωτέρω ερωτώνται οι συναρμόδιοι Υπουργοί:
- Σε ποιο στάδιο υλοποίησης βρίσκεται το έργο της αποκατάστασης της περιγραφείσας κατολίσθησης;
- Ποιο το ακριβές ποσό του συνολικού κόστους της συγκεκριμένης αποκατάστασης, άλλως της ζημίας του Ελληνικού Δημοσίου;
- Ποιος ο μεταξύ σας πρώτος αρμόδιος για την εξέταση όλων των πτυχών του συγκεκριμένου ζητήματος, μέχρις εξαντλήσεως και μέχρις εξεύρεσης κι αποκατάστασης της αληθείας;
- Ποια υπηρεσία σας έχει κινήσει τη διαδικασία διερεύνησης τυχόν υπαιτιότητας του ανθρωπίνου παράγοντα και ενώπιον ποιας Αρχής;
- Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες γενικότερα, θα εξασφαλίσει η Κυβέρνησή σας την επιστροφή στο δημόσιο ταμείο χρημάτων που πληρώνει το ελληνικό δημόσιο για ανθρωπογενείς καταστροφές;
Η ερωτώσα Βουλεύτρια
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
(Δελτίο τύπου)