της Νένας Μεϊμάρη*
Όταν ήμουν στη Γαλλία, μου άρεσε να επισκέπτομαι τα περίφημα αβαεία, όπως το Mont Saint Michel. Εκεί μπορείς να μάθεις ενδιαφέρουσες ιστορίες της εποχής καθώς απολαμβάνεις τη μοναδική ηρεμία που σου προσφέρουν τα μέρη αυτά. Η Ελλάδα έχει επίσης περίφημα μοναστήρια, πανέμορφα και παγκοσμίως γνωστά όπως τα Μετέωρα. Ένα από τα ομορφότερα είναι εδώ στην Πιερία.
Όταν ζούσαμε στην Κύπρο επισκέφτηκα πολλά μοναστήρια που τα θεώρησα όχι μόνο γοητευτικά αλλά και ιστορικά μνημεία. Εάν δεν έχετε επισκεφτεί την Ιερά Μονή Κύκκου, να το προσπαθήσετε με την πρώτη ευκαιρία. Το Mission San Juan Capistrano στην Καλιφόρνια είναι ένα κλασικό ισπανικό μοναστήρι με πλούσια ιστορία της εποχής. Είναι ένα από τα αγαπημένα μου.
Σε μία από αυτές τις περιηγήσεις μου στα μοναστήρια της Κύπρου βρήκα το βιβλίο-οδηγό μαγειρικής και όχι μόνο Υπέρ Υγείας-Συνταγές Αγίου Όρους και Μοναστηριών του κόσμου, Τόμος Α’. Το βιβλίο (593 σελίδες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και πληροφορίες για τη διατροφή των μοναχών) το έχω πιάσει τόσες πολλές φορές στα χέρια μου που χρειάζεται να ξαναδεθεί από την αρχή. Το βιβλίο μου κρατάει συντροφιά για χρόνια τώρα και είναι από τα μοναδικά που δεν βγαίνει από το σπίτι μου για να διαβαστεί από άλλους. «Να το αγοράσετε», λέω και το εννοώ.
Η όλη φιλοσοφία της μαγειρικής των μοναχών περιστρέφεται γύρω από την απλότητα, την αυθεντικότητα, την ποικιλία σε αγνά υλικά, με την κάθε εποχή να πρωτοστατεί και με σεβασμό και εκτίμηση στα τοπικά προϊόντα.
Τι άλλο θέλει κανείς; Απολύτως τίποτα, εάν κάποιος είναι ακραίος minimalist όπως εγώ. Και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί η Ελλάδα είναι παράδεισος για άτομα που ψάχνουν απλότητα και γεύση στο πιάτο τους. Το αγαπημένο μου μενού είναι ζοχιές ή πικρά ραδίκια με λάδι, λεμόνι και φέτα τυρί ή ελιές και ποιοτικό ψωμάκι. Ακολουθεί ο ελληνικός καφές με σιμιγδαλένιο χαλβά. Πείτε μου πού αλλού στον κόσμο τρώνε τόσο βασιλικά; Θα σας απαντήσω εγώ που βρέθηκα σε πολλά μέρη. Πουθενά!
Και μη νομίζουμε ότι η απλότητα είναι πάντοτε και ευκολία. Καθαρίσατε ποτέ ζοχιές και άλλα χόρτα; Πόσες φορές χρειάστηκε να γυρίσετε με την ξύλινη κουτάλα τον σιμιγδαλένιο χαλβά για να είναι έτοιμος;
«Όταν ήρθα στο μοναστήρι και ξεκίνησα να μαγειρεύω, τότε αξιολόγησα τον κόπο – επί τόσα χρόνια – της μάνας μου», γράφει ο Γέρων Πρόδρομος Προδομίτης.
Οι φωτογραφίες του βιβλίου συγκλονίζουν. Μεγάλες, ζωντανές, καθαρές, περιγράφουν μόνες τους την τέχνη της μαγειρικής και την κουλτούρα των μοναστηριών. Φωτιά με καζάνια, τεράστιες κατσαρόλες με σούπα, τρυπητά με λαχανικά, ξύλινο γουδί, λαχανόκηπος, herb garden με ποικίλα βότανα, βάζα με ελιές, σακιά με όσπρια, ξυλόφουρνοι, ξύλα βαλμένα όπως την παλιά εποχή.
Γιατί δεν έχουν γίνει ποτέ ντεμοντέ αυτές οι εικόνες; Γιατί, όσο και να απολαμβάνουμε τη μοντέρνα τεχνολογία αναπολούμε τα παλιά και βασικά; Going back to basics, λέμε.
«Ντοματόσουπα με ρύζι του παπα-Αμβροσίου» ονομάζεται η συνταγή με 4 απλά υλικά: 2 κρεμμύδια, λίγο σέλινο, 1 φλιτζάνι ρύζι, χυμός ντομάτας. Πιο basic δεν έχει.
Ό,τι πρέπει για τις ημέρες νηστείας που διανύουμε.
Θέλετε κάτι πιο gourmé; Οι συνταγές έχουν κάτι για όλους. Δοκιμάστε τις τηγανίτες με σπανάκι, κρεμμυδόπιτα κόκκινη, αβοκάντο με ρύζι σούπα, σούπα ζυμαρικά με ταχίνι ή σπαραγγόσουπα. Πεϊνιρλί, ελιόπιττα του Γέροντος Χερουβείμ. Γκιουζλεμέδες, γαύρο με ξύδι, τάρτα με λαχανικά.
Διάφορα «μυστικά» της καλογερικής μαγειρικής μοιράζονται απλόχερα. Διαδικασία για άριστο αυγολέμονο, τέλεια τηγανητά λαχανικά, φρέσκιες ωμές σαλάτες.
«Το να τρως είναι ανάγκη. Το να τρως έξυπνα, είναι τέχνη», μας λέει ο Λα Ροσφουκώ.
Η καλογερική κουζίνα στηρίζεται σε τροφές μη θερμιδογόνες. Εάν, μάλιστα, περιοριστεί και το λάδι στο φαγητό, τότε αποτελεί μια θαυμάσια πρόταση για απώλεια βάρους και υγεία σταθερή, διαβάζουμε μεταξύ άλλων.
Το βιβλίο συνέταξε ο Μανώλης Μελινός, θεολόγος και συγγραφέας, από τη Μυτιλήνη.
Ήταν μεγάλη μου τιμή να μιλήσω με τον συγγραφέα και να πάρω την άδειά του για να συμπεριλάβω μερικές φωτογραφίες από το βιβλίο στο κείμενό μου.
Υπάρχουν δύο άλλοι τόμοι με το ίδιο θέμα. Πρόκειται να τους προμηθευτώ άμεσα.
*Η Νένα Μεϊμάρη ήταν επί χρόνια εκπαιδευτικός με πλούσιο ακαδημαϊκό υπόβαθρο σε δημόσιο σχολείο της Βοστώνης. Συνταξιούχος, πλέον, ασχολείται με την αρθρογραφία και τον εθελοντισμό. Πρόσφατα δημιούργησε το πρώτο blog για χήρες και στήριξη αυτών με τίτλο Είμαι Χήρα – Έχω Φωνή και ολοκλήρωσε το πρώτο της βιβλίο Σου γράφω γιατί υπάρχεις.