Ο Άγιος Ιάκωβος ο εν Ευβοία και το Παρεκκλήσιό του στην Κατερίνη
Αρχιμανδρίτου Διονυσίου Γκόλια
Οι Άγιοι είναι τα πρότυπά μας. Ο ίδιος ο Θεός μας καλεί να γίνουμε άγιοι (Α΄ Πέτρ. 1,16) και σε αυτή την πρόσκληση, την πιο σημαντική της ζωής μας, οδοδείκτες μας είναι όσοι ήδη βάδισαν σ΄ αυτόν τον δρόμο. Σε καμιά περίπτωση οι Άγιοι δεν ήταν υπάρξεις με ειδικές δυνάμεις που εμείς δεν διαθέτουμε και ούτε φυσικά γεννήθηκαν Άγιοι. Αγωνίσθηκαν, κοπίασαν, μα προπαντός αγάπησαν το Θεό και τους ανθρώπους.
Μέσα στη χορεία των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας και μάλιστα των συγχρόνων, βρίσκεται και ο λαοφιλής Άγιος Ιάκωβος ο νέος, ο εν Ευβοία ή ο “με συγχωρείτε” όπως συνηθίζεται να αποκαλείται. Θα παρουσιάσουμε παρακάτω αρχικά λίγα στοιχεία για τη θαυμαστή βιοτή του και εν συνεχεία για το Παρεκκλήσιο προς τιμήν Του, το πρώτο που ιδρύθηκε στη Χάρη Του, στην Κατερίνη.
Μεταφέρουμε τη σκέψη μας έναν αιώνα πίσω στο έτος 1920 και στα ευλογημένα χώματα της Μικράς Ασίας, τόπος που στο άκουσμά του φέρνει τόση συγκίνηση σε όλους μας για τις αμέτρητες βιαιοπραγίες και τον ξεριζωμό που υπέστησαν χιλιάδες Έλληνες από τους Νεότουρκους. Εκεί και συγκεκριμένα στο παραθαλάσσιο χωριό Λιβίσι της Μάκρης γεννήθηκε στις 5 Νοεμβρίου ο μικρός Ιάκωβος, γόνος υπερπολύτεκνης οικογένειας με βαθιά πίστη στον αληθινό Θεό. Σε ηλικία δύο ετών μαζί με πλειάδα συμπατριωτών του έζησε την προσφυγιά. Μετέβη αρχικά στον Πειραιά και από εκεί αμέσως στην περιοχή της Άμφισσας, όπου έζησε με την οικογένειά του για δυο χρόνια και τελικά στο χωριό Φαράκλα της Εύβοιας που ήταν και ο τελικός προορισμός.
Τα παιδικά χρόνια του Αγίου έδειχναν και τη μετέπειτα πορεία Του. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα παιδιά ήταν σοβαρός, υπεύθυνος, μα κυρίως προσευχόμενος. Δεν αναφερόμαστε σε μια “τυπική” καθημερινή προσευχή, αλλά σε έντονη και γεμάτη πόνο προσευχή που παραδειγμάτιζε μικρούς και μεγάλους. Από έξι ετών έκανε μετάνοιες, όπως τον δίδαξε η ευλογημένη μητέρα Του, ώστε στα δακαέξι Του έφτασε να κάνει 2000 γονυκλισίες καθημερινά. Είχε δε πολλές θαυμαστές εμπειρίες και αποκαλύψεις. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι πολλές φορές την ώρα του Χερουβικού ύμνου στη Θεία Λειτουργία, άκουγε φτερουγίσματα Αγγέλων γύρω από την Αγία τράπεζα. Αξιώθηκε μάλιστα να έχει ζωντανή σχέση με την Υπεραγία Θεοτόκο και πολλούς Αγίους, όπως την Αγία Παρασκευή με την οποία συνομιλούσε και τον Άγιο Χαράλαμπο, ο οποίος τον θεράπευσε από κάποια ασθένεια.
Έτρεχε από μικρός στα εξωκκλήσια και άναβε τα κανδήλια. Περνούσε ώρες ολόκληρες προσευχόμενος μέσα στην Εκκλησία, όπου τις Κυριακές πήγαινε πριν από τον Ιερέα. Είχε τέτοια δύναμη η προσευχή του μικρού Ιακώβου, ώστε οι συγχωριανοί Του τον καλούσαν στα σπίτια τους σε δύσκολες περιπτώσεις και μάλιστα στις γέννες των παιδιών τους. Ακόμη και στον τοκετό της πρεσβυτέρας του ο Ιερέας τον είχε μαζί του συμπροσευχόμενο. Μεγάλη υπήρξε και η εγκράτειά Του από τις τροφές, ιδιαίτερα στις περιόδους νηστείας, κατά τις οποίες περνούσε πολλές ημέρες πλήρους ασιτίας. Αξίζει να αναφέρουμε σχετικά, ότι κατά την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας, ουδέποτε κατέλυσε λάδι τις νηστίσιμες ημέρες.
Στην ηλικία των τριάντα περίπου ετών, μόλις απολύθηκε από το στρατό, άρχισε την μοναχική πορεία Του. Ο Όσιος Δαυίδ, ήταν Εκείνος που ανέκοψε τα σχέδιά Του για τα Ιεροσόλυμα, όπου σχεδίαζε αρχικά να ασκητεύσει. Κάποια ημέρα τον είδε μπροστά Του κατά τη διάρκεια επισκέψεώς Του στη Μονή Του και τότε θεώρησε πως είναι θέλημα Θεού η παραμονή Του εκεί. Υποτάχθηκε στον τότε ηγούμενο π. Νικόδημο και εγταταβίωσε αρχικά με μικρό δισταγμό και αμέτρητες δυσκολίες πάσης φύσεως. Η αδελφότητα τότε αριθμούσε τρεις μοναχούς , οι οποίοι ήταν ηλικιωμένοι και είχαν ιδιόρυθμο τυπικό.
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς στον μοναχικό αγώνα του Αγίου Ιακώβου! Αμέτρητες αγρυπνίες, νηστείες και προσευχή αδιάλειπτη. Και φυσικά, απόλυτη υπακοή στον γέροντά Του π. Νικόδημο. Το Κελί Του ήταν πάνω από τη στάνη των ζώων με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επίσης τις κρύες μέρες του χειμώνα έμπαινε αέρας από πολλά σημεία του κελιού Του και ήταν ανυπόφορη η κατάσταση. Ούτε πολλά ρούχα είχε, ούτε υποδήματα της προκοπής και έτσι πολλές φορές κινδύνευε η υγεία Του. Πέραν όμως των εξωτερικών αυτών δύσκολων καταστάσεων, είχε κυρίως να αντιμετωπίσει την πάλη με τον μισόκαλο διάβολο, ο οποίος του έκανε διαρκώς σκληρές επιθέσεις. Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι κάποτε του επιτέθηκαν δεκαοκτώ δαίμονες μαζί, οι οποίοι και τον χτύπησαν άσχημα. Άλλη φορά πλήθος σκορπιών προσπαθούσε να Τον εμποδίσει από την προσευχή, μέσα στο σπήλαιο του Οσίου Δαυίδ, όπου πολύ αναπαυόταν να το επισκέπτεται και εκεί να προσεύχεται τα βράδια.
Αναφέραμε και παραπάνω ότι από μικρός είχε επικοινωνία με τους Αγίους, αλλά ιδιαιτέρως με τον κτήτορα της Μονής Όσιο Δαυίδ και με τον Όσιο Ιωάννη το Ρώσο. Και με τους δύο είχε ιδιαίτερη πνευματική σχέση και πολλές εμπειρίες. Μαζί τους συνομιλούσε τόσο απλά, όπως συνομιλούμε όλοι μεταξύ μας. Τους μετέφερε αιτήματα των ανθρώπων και παρακαλούσε για τη βοήθειά τους, που ήταν καταλυτική.
Ως κληρικός επίσης ο Άγιος υπήρξε πρότυπο σωστού ποιμένα. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ζούσε συγκλονισμένος το Μυστήριο. Συλλειτουργούσε νοερά με Αγίους, όπως κάποια φορά και με τον “δικό μας” Άγιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω, και έβλεπε τους Αγγέλους να διακονούν. Μνημόνευε αμέτρητα ονόματα στην Ιερά Πρόθεση και έβλεπε ιδιαίτερα την ανακούφιση των κεκοιμημένων, από την προσευχή. Με τα μάτια της ψυχής που του χάρισε ο Θεός διέκρινε όταν κοινωνούσε τους προσερχόμενους στο Ποτήριο της Ζωής, ποιοι ήταν προετοιμασμένοι και ποιοι όχι.
Ιδιαιτέρως πάντως ο Άγιος Ιάκωβος διακρίθηκε ως Πνευματικός χιλιάδων ψυχών. Από το πετραχήλι του περνούσαν πλούσιοι και πτωχοί, ολιγογράμματοι χωρικοί και καθηγητές Πανεπιστημίου, λαϊκοί, Μοναχοί, Ιερείς και Αρχιερείς. Όλοι έφευγαν αναπαυμένοι από τον τρόπο που τους αντιμετώπιζε. Καυτηρίαζε την αμαρτία και με αγάπη συμβούλευε.
Επειδή τόσο πολύ αγάπησε το Χριστό και τόσο πολύ κοπίαζε στην άσκηση και την απόκτηση αρετών, αγωνιζόμενος να κρατάει καθαρή την ψυχή Του από κάθε ρύπο αμαρτίας, δέχθηκε άνωθεν το δώρο της διοράσεως και προοράσεως. Πολλές φορές δεν προλάβαιναν οι προσερχόμενοι να πουν τον πόνο τους και τους αποκάλυπτε ό,τι τους βασάνιζε και τον τρόπο θεραπείας.
Αξιοσημείωτη όμως υπήρξε και η ταπείνωσή Του. Η ταπείνωση βέβαια πρέπει να είναι γνώρισμα όλων των Χριστιανών και μάλιστα των Μοναχών, αλλά στην περίπτωση του Αγίου Ιακώβου μένει κανείς έκπληκτος βλέποντας το πόσο ελάχιστο θεωρούσε τον εαυτό Του. Αν και ζούσε Ουράνιες καταστάσεις, αν και αποκάλυπτε σημεία στους ανθρώπους, αν και τον πλησίαζαν όπως προαναφέραμε πολλοί που κατείχαν θέσεις και αξιώματα στην κοινωνία, εκείνος ένοιωθε ότι ήταν ο τελευταίος της γης. Έτσι, κάθε φορά που έλεγε τη γνώμη Του ή κάποια συμβουλή, πάντοτε έλεγε “με συγχωρείτε”.
Αφού τόσο θεάρεστα διακόνησε το Θεό και τους ανθρώπους, ήρθε και η στιγμή της μακαρίας κοιμήσεώς Του. Μια στιγμή που για τους πολλούς φαντάζει θλιβερή, για τον Άγιο Ιάκωβο ήταν η μεγάλη συνάντηση με Εκείνον που αγάπησε, τον Κύριο και Θεό μας. Στις 21 Νοεμβρίου του έτους 1991, εορτή των Εισοδίων της Υπεραγίας Θεοτόκου, εισόδευσε και ο ασκητής και λειτουργός του Κυρίου μας Άγιος Ιάκωβος στα Ουράνια σκηνώματα του Παραδείσου. Κατά τη διάρκεια της εξοδίου Ακολουθίας το αίσθημα που κυρίευε όλους ήταν ότι κηδεύεται ένας Άγιος!
Έκτοτε, άρχισαν να αποκαλύπτονται αμέτρητες μαρτυρίες πνευματικών Του τέκνων και προσκυνητών της Μονής που έζησαν είτε κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής Του, είτε μετά την κοίμησή Του, συγκλονιστικά θαύματα. Ο τάφος Του έγινε πηγή αγιασμού που σαν μαγνήτης, από την πρώτη στιγμή προσελκύει καθημερινά κόσμο από όλα τα μέρη της γης.
Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατέταξε τον Ασκητή Ιάκωβο στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στις 27 Νοεμβρίου 2017, ενώ στις 2 Ιουνίου 2018 ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος παρέδωσε στην Ιερά Μονή Οσίου Δαυίδ τη σχετική Πράξη Αγιοκατατάξεως.
Η πόλη της Κατερίνης έχει την ιδιαίτερη χαρά και τιμή να έχει Ιερό Παρεκκλήσιο αφιερωμένο στο σύγχρονο Άγιο της Εκκλησίας μας Ιάκωβο. Με την σεπτή ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεωργίου και κατόπιν αιτήματος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της ενορίας Άγίας Άννης Κατερίνης, ο Δήμος Κατερίνης παραχώρησε κοινόχρηστο χώρο επί της οδού Οσυσσέα Ελύτη, όπου και δημιουργήθηκε το έτος 2019 το Ιερό Παρεκκλήσιο.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανέγερσης μια σειρά από θαυμαστά γεγονότα έδειξαν με τον πλέον αδιαμφισβήτητο τρόπο την παρουσία και τη Χάρη του Αγίου Ιακώβου, του Οποίου το “σπίτι” ετοιμαζόταν. Πλήθος ανθρώπων βοήθησαν και στήριξαν τη δημιουργία του Ιερού Παρεκκλησίου και πλέον νοιώθουμε όλοι τον Άγιο δίπλα μας.
Την τελετή των Θυρανοιξίων τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Γεώργιος στις 2 Ιουνίου 2019, ενώ λίγες ημέρες πριν ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής του Οσίου Δαυίδ Αρχιμ. Γαβριήλ, προσέφερε ως ευλογία στο Παρεκκλήσιο τεμάχιο ενδύματος του Αγίου Ιακώβου, το οποίο προσαρτήθηκε στην Εικόνα του Αγίου.
Το Ιερό Παρεκκλήσιο πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 2 Ιουνίου, επί τη αναμνήσει της Αγιοκατατάξεώς Του, αλλά και των Θυρανοιξίων. Επίσης, στις 21 προς 22 Νοεμβρίου που καθιερώθηκε η μνήμη του Αγίου, τελείται στον ενοριακό Ναό της Αγίας Άννης πανηγυρική Αγρυπνία.
Ταις του Αγίου Ιακώβου πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός σώσον τας ψυχάς ημών!