Ο Σύλλογος Ανατολικοθρακων Περίστασης και Νομού Πιερίας διοργανώνει κάθε χρόνο την «Ημέρα Μνήμης» πραγματοποιώντας εκδηλώσεις για τα χιλιάδες θύματα του ξεριζωμού του Ανατολικοθρακικού Ελληνισμού, τιμώντας την 20η Οκτωβρίου του 1922 ως ημέρα που εκπατρίστηκαν οι Ανατολικοθράκες Περιστασιανοί (όπως έχει αποφασιστεί κατά το πρακτικό του Συλλόγου αρ.7/2000).
Φέτος, σεβόμενοι τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν λόγω Covid 19 και προς αποφυγή συνωστισμού πραγματοποίησε μόνο την Επιμνημόσυνη δέηση την Κυριακή 25/10 στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Περιστάσεως και μια μικρή ομιλία μετά το πέρας του Εκκλησιασμού από τη γραμματέα του Συλλόγου κ. Καραδήμου Θάλεια. Η κ. Καραδήμου αναφέρθηκε στα ιστορικά γεγονότα του 1922 που οδήγησαν στην εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης, στη μετεγκατάσταση προσφύγων και στην ίδρυση της σημερινής Περίστασης Πιερίας, αλλά και στις διαρκείς προσπάθειες του Συλλόγου να μεταλαμπαδεύσει αυτό το ιστορικό υπόβαθρο, τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων στις νεότερες γενιές.
Απόσπασμα της ομιλίας:
Η κωμόπολη της Περιστάσεως σημερινή ονομασία Σάρκιοϊ – Sarkoy είναι παραθαλάσσια πόλη περιοχή της επαρχίας της Ραιδεστού, που βρίσκεται στη βόρεια ακτή της θάλασσας του Μαρμαρά στη Θράκη, στην Τουρκία. Βρισκόταν 45 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Καλλίπολης. Οι πρώτες αποικίες χρονολογούνται από το 750-550 π.Χ. Μέχρι την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η περιοχή ήταν γνωστή ως Τριστάτης, Περίσταση ή Αγορά. Μετά την Οθωμανική εισβολή το 1362 το όνομά της έγινε Σεχίρκιοϊ -Sehirkoy και αργότερα Σάρκιοϊ.
Οι περιοχές αυτές γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη καθώς καλλιεργούσαν προϊόντα προς μεταφορά στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχε παραγωγή κρασιού, ενώ κατασκεύαζαν τούβλα και κεραμίδια τα οποία εξάγονταν σε πιο μακρινές περιοχές.
Η Περίσταση Ανατολικής Θράκης ήταν επίσης μεγάλο εμπορικό και διακομιστικό κέντρο σιτηρών. Σιτηρά απ’ όλη την περιοχή καθώς και από άλλες γειτονικές συγκεντρώνονταν στο λιμάνι της και προωθούνταν στις αγορές της Ασίας και της Ευρώπης.
Οι κάτοικοι της Περίστασης εντάχθηκαν στο σχέδιο ανταλλαγής πληθυσμών και αναχώρησαν για την Ελλάδα στις 20 Οκτωβρίου του 1922. Επιβίβασαν γυναίκες και παιδιά στα πλοία και οι ίδιοι ήρθαν στη Θεσσαλονίκη δια ξηράς, όπου παρέμειναν για περίπου 2 χρόνια. Στη συνέχεια διασκορπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Στη «νέα» Περίσταση εγκαταστάθηκαν συνολικά 130 οικογένειες: οι πρώτοι κάτοικοι το καλοκαίρι του 1923 και ακολούθησαν κι άλλοι τον Ιούλιο του 1924. Ονόμασαν το νέο τους τόπο Περίσταση σε ανάμνηση της πατρίδας τους, ενώ έφεραν μαζί τους τα ιερά σκεύη και των τριών ναών και πολλά ακόμη κειμήλια, τα οποία φυλάσσονται στο σημερινό ναό του Αγίου Γεωργίου, ενώ ένας μεγάλος αριθμός αυτών έχουν γίνει δωρεά στο Σύλλογο μας για τη δημιουργία του Μουσείου – Θρακιώτικο Σπίτι, που βρίσκεται σε εξέλιξη στο Πολιτιστικό Κέντρο της Κοινότητάς μας.
Πηγή έρευνας για λογαριασμό του Συλλόγου:
Μπουλούμη Αναστασία
Κοινωνική Ανθρωπολόγος και Ιστορικός