Γιατί δεν μιλάει ακόμη; Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα παιδί από τα δύο έως τα τρία του χρόνια κυμαίνεται από 50 έως (250 -800 )λέξεις. Όμως σύμφωνα με τους αναπτυξιολόγους το 20-25% των παιδιών δε μιλάει σωστά σε αυτή την ηλικία. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι είναι οι εξής:
Είναι θέμα αναπτυξιακού ρυθμού: Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Αν για παράδειγμα κατέκτησε κάποια ορόσημα πιο νωρίς π.χ. περπάτησε ή έβγαλε την πάνα νωρίς, μπορεί να χρειστεί περισσότερο χρόνο για να αρχίσει να μιλάει κανονικά.
Είναι θέμα σειράς γέννησης: Αν είναι το δεύτερο ή το τελευταίο παιδί, τα μεγαλύτερα αδέρφια του το καταλαβαίνουν καλύτερα επομένως δεν μπαίνει στη διαδικασία να μιλήσει καθαρά.
Δίνετε περισσότερη προσοχή: Αν το ενδιαφέρον σας είναι μεγαλύτερο απ’ ό,τι πρέπει και προλαμβάνετε όλες τις ανάγκες του χωρίς να τις ζητήσει γιατί να προσπαθήσει να μιλήσει;
Πότε να ανησυχήσετε: Αυτά είναι μερικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και πρέπει να λυθεί χωρίς χρονοτριβή. Όσο πιο έγκαιρη είναι η λογοθεραπευτική παρέμβαση τόσο πιο γρήγορα μπορεί να αποκατασταθεί η δυσκολία .Η αργοπορημένη ομιλία στα νήπια θεωρείται παράγοντας «επικινδυνότητας» διότι μπορεί να δημιουργήσει μακρόχρονα γλωσσικά ελλείμματα και μαθησιακές δυσκολίες. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά με δυσλεξία ή ειδική γλωσσική διαταραχή παρουσιάζουν ιστορικό καθυστέρησης του λόγου. Χρειάζεται λογοθεραπευτή όταν:
* Δεν αντιδρά γρήγορα στον ήχο της φωνής σας. Μπορεί να ευθύνεται κάποιο πρόβλημα ακοής γι’ αυτό.
* Η φωνή του είναι μονότονη, πολύ δυνατή ή πολύ σιγανή.
* Δυσκολεύεται να ξεκινήσει τη φράση ή επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις. Μπορεί να πρόκειται για τραυλισμό.
* Εμφανίζει εμμονές ή ασχολείται με ιδιόρρυθμο τρόπο με τα αντικείμενα και τα παιχνίδια του.
* Δεν κατανοεί αυτό που του λέτε ή δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες που του δίνετε.
Πώς θα το βοηθήσετε: Επαναλαμβάνετε αυτό που σας δείχνει ή θέλει να πει: «Α, θέλεις ένα φρούτο;».
Μιλάτε του αργά και καθαρά. Κάθε φορά που συνομιλείτε με το παδί να ονοματίζετε τα αντικείμενα και να είστε συγκεκριμένοι π.χ. «Πάρε το πιάτο, δώσε μου σε παρακαλώ το κουτάλι, κάθισε στην καρέκλα» κι όχι «κάτσε εδώ, πήγαινε εκεί, δώσε μου αυτό που κρατάς» κ.λπ.
Διαβάζετε κάθε βράδυ παραμύθια. Η ανάγνωση των παραμυθιών μπορεί να τα βοηθήσει να εξοικειωθούν με τη γλώσσα.
Τραγουδήστε. Δεν χρειάζεται να έχετε καλή φωνή για να το κάνετε. Τραγουδάτε τραγούδια παιδικά ή και άλλα και ενθαρρύνετέ το να τραγουδάει μαζί σας.
Μιλάτε όπως σε ένα ενήλικα. Ίσως να σας φαίνεται χαριτωμένο να του μιλάτε μωρουδιακά αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα να διδάσκετε στο παιδί να λέει λάθος τις λέξεις.
Κλείστε την τηλεόραση: Ένα στα τέσσερα αγόρια και ένα στα επτά κορίτσια δυσκολεύονται να μάθουν να μιλάνε αν η τηλεόραση είναι συνεχώς ανοιχτή. Τα παιδιά ακούνε περισσότερο τα τηλεοπτικά προγράμματα παρά την ομιλία των γονιών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καταλάβουν την ομιλία των ενηλίκων.
Ενθαρρύνετέ το να επιλέγει. Δείξτε του π.χ. ένα φρούτο ή ένα σνακ και ρωτήστε το τι θέλει από τα δύο. Ρωτήστε αν θέλει να πάτε παιδική χαρά ή εάν θέλει να κοιμηθεί. Έτσι το βοηθάτε να ανταποκριθεί και να αναπτύξει αυτονομία.
Απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπετή.
Natasha Sviderska, M.A.,CCC – SLP
speech & language pathologist, Autism Specialist Center
for Speech & Hearing Rehabilitation