Tης Έφης Μπάσδρα*
Την αναστολή λειτουργίας 31 δημοτικών σχολείων και 69 νηπιαγωγείων, για το σχολικό έτος 2019-2020, στην Κεντρική Μακεδονία, λόγω έλλειψης μαθητών, προβλέπει απόφαση την οποία υπέγραψε ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας. Ένα από τα καταλυτικά φαινόμενα της δεκαετούς κρίσης που χτύπησε τη χώρα ήταν και η μεγάλη μείωση των γεννήσεων. Η δημογραφική κρίση αρχίζει πλέον να μας κουνάει το δάχτυλο απειλητικά και να απαιτεί λύσεις.
Από την άλλη, στα χρόνια της κρίσης πάνω από μισό εκατομμύριο νέοι εγκατέλειψαν τη χώρα, άτομα σε αναπαραγωγική ηλικία. Ο συγχρονισμός αυτών των δύο παραγόντων είναι για τη χώρα μας καταλυτικός, με τα πρώτα αποτελέσματα να φαίνονται ήδη στον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό της νέας σχολικής χρονιάς.
Τριάντα ένα δημοτικά σχολεία και 69 νηπιαγωγεία αναστέλλουν τη λειτουργία τους μόνο στην Κεντρική Μακεδονία! Η δεκαετής ύφεση δημιούργησε τη μικρότερη μεταπολεμικά γενιά της Ελλάδας, όπως φαίνεται από τα παιδιά που φτάνουν τώρα σε ηλικία δημοτικού. Οι 118.000 γεννήσεις του 2009 έχουν μειωθεί στις 88.500 για το 2017, υπολειπόμενες πλέον και από τον αριθμό των θανάτων.
Το ποσοστό γεννητικότητας στην Ελλάδα της κρίσης, με 1,35 γεννήσεις ανά γυναίκα, είναι σήμερα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Ένας σταθερός πληθυσμός απαιτεί ποσοστό γεννητικότητας 2,1, αρκετά μακριά και από το ποσοστό του 1,5 της προ κρίσης εποχής. Αν κανείς συνυπολογίσει και τον παράγοντα μετανάστευση, η κατάσταση μάλλον φαντάζει δραματική, καθώς διαγράφεται η εικόνα μιας συρρικνωμένης και αποδυναμωμένης Ελλάδας για τα χρόνια που θα έρθουν. Η Εurostat εκτιμά ότι τις επόμενες έξι δεκαετίες ο ελληνικός πληθυσμός των 10,7 εκατομμυρίων θα μειωθεί κατά 32%.
Η χώρα μετρά ήδη έναν χρόνο μετά την τυπική λήξη των μνημονίων. Πέρα από τα συσσωρευμένα προβλήματα στην οικονομία, τη δημόσια διοίκηση, την ασφάλεια, την παιδεία, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη καλείται να αντιμετωπίσει τη σημαντικότερη ίσως πρόκλησή της. Και παρά τα άμεσα μέτρα που ήδη ανακοινώθηκαν από την αρμόδια υφυπουργό Εργασίας για στήριξη των νέων ζευγαριών, η παράμετρος μετανάστευση και brain drain μένει να αντιμετωπιστεί.
Σε λιγότερο από δύο χρόνια, η χώρα μας θα γιορτάσει τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 που οδήγησε στη θεμελίωση του νεότερου ελληνικού κράτους. Ίσως το μεγαλύτερο καθήκον και υποχρέωση αυτής της κυβέρνησης είναι η δημιουργία κινήτρων για την επιστροφή ενός μεγάλου ποσοστού αυτών που έφυγαν.
* Η Έφη Μπάσδρα είναι καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, πρώην πρόεδρος Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών
Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Παρασκευής 2 Αυγούστου