Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με πρόσφατη ανακοίνωσή του, παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με την επεξεργασία δύο προεδρικών διαταγμάτων από το Ε΄ Τμήμα, τα οποία αφορούν τους όρους δόμησης στους οικισμούς και το ζήτημα της επέκτασής τους.
Κομβικό σημείο των διευκρινίσεων αποτελεί η κρίση του ΣτΕ ότι οι ρυθμίσεις του Υπουργείου Ενέργειας για τη λεγόμενη «Ζώνη Γ΄» κρίθηκαν μη νόμιμες. Η εν λόγω Ζώνη Γ΄ περιλάμβανε περιοχές του οικισμού μετά τη Ζώνη Β1 έως το όριο που είχε καθοριστεί στο παρελθόν με απόφαση νομάρχη.
Το ΣτΕ έκρινε πως οι ρυθμίσεις για τη Ζώνη Γ΄ ήταν μη νόμιμες, διότι θα περιλάμβαναν εκτάσεις οι οποίες, αφενός, είχαν ενταχθεί στα όρια αναρμοδίως στο παρελθόν (π.χ. με νομαρχιακές αποφάσεις και όχι με Προεδρικό Διάταγμα), και αφετέρου, δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για ένταξη εντός του ορίου οικισμού σύμφωνα με τα κριτήρια του ίδιου του νέου Π.Δ. Ουσιαστικά, επρόκειτο για εκτάσεις που θα έπρεπε να βρίσκονται εκτός ορίων οικισμού και να διέπονται μόνο από τις διατάξεις εκτός σχεδίου δόμησης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο τονίζει ότι η αναγνώριση της Ζώνης Γ΄ θα συνιστούσε κατ’ ουσία επέκταση οικισμού, κάτι που απαγορεύεται ρητά από την κείμενη νομοθεσία και το ίδιο το υπό επεξεργασία Π.Δ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΣτΕ είχε γνωμοδοτήσει επί σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για την ενοποίηση δύο παλαιότερων διαταγμάτων (των οικισμών προ του 1923 εκτός σχεδίου και των οικισμών έως 2.000 κατοίκους) τόσο το 2024 (Γνωμ. 74/2024, κρίθηκε νόμιμο) όσο και το 2025 (Γνωμ. 17/2025, επί επικαιροποιημένου σχεδίου), όπου η ενοποίηση αυτή κρίθηκε νόμιμη εφόσον διασφαλίζονται ειδικές ρυθμίσεις για τους προϋφιστάμενους του 1923 και τους παραδοσιακούς οικισμούς.
Το ΣτΕ διευκρινίζει πως η επέκταση οικισμού δεν αποκλείεται γενικά, αλλά είναι δυνατή μόνο κατόπιν προηγούμενης πολεοδόμησης των εκτάσεων που αφορά, με απαραίτητη προϋπόθεση την ύπαρξη εγκεκριμένου Τοπικού ή Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ/ΕΠΣ) ή, μέχρι την έγκρισή τους, Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) ή Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων (ΣΧΟΟΑΠ).
Καταλήγοντας, το Συμβούλιο της Επικρατείας υπογραμμίζει ότι αν η διοίκηση κρίνει αναγκαία την επέκταση ορίων οικισμών, θα πρέπει να προωθήσει κατά προτεραιότητα την πολεοδόμηση των απαραίτητων εκτάσεων.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ