Η απότομη αλλαγή του καιρού στην Ελλάδα γίνεται σιγά σιγά αισθητή και όσο περνούν οι ημέρες αναμένεται να κορυφωθεί με ακραία φαινόμενα, αφού οι άνεμοι θα αγγίξουν ακόμα και τα 12 μποφόρ (Beaufort).
Τι σημαίνει όμως 12 μποφόρ; Ποια θα είναι η κατάσταση που θα επικρατεί στη θάλασσα και στη στεριά; Οι επιστήμονες περιγράφουν πώς θα είναι τα φαινόμενα σε στεριά και θάλασσα και συστήνουν την προσοχή όλων.
Η κλίμακα Beaufort
Η κλίμακα επινοήθηκε το 1806 από τον Ιρλανδό Ναύαρχο και υδρογράφο Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort), προκειμένου να τυποποιηθεί η περιγραφή των καιρικών συνθηκών και να διευκολυνθεί η συνεννόηση των ναυτιλλομένων.
Ο Μποφόρ ήταν επικεφαλής της υδρογραφικής υπηρεσίας του αγγλικού ναυτικού και επινόησε μια απλή κλίμακα δεκατριών βαθμών (0-12) για την εμπειρική μέτρηση των ανέμων, βασισμένη αρχικά στα αποτελέσματα που είχε ο άνεμος στα πανιά ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου: από τον άνεμο που μόλις αρκούσε για την ώθησή του, έως «αυτόν που κανένα πανί δεν μπορεί να αντέξει».[1] Η χρήση της κλίμακας είχε καθιερωθεί στα ημερολόγια των πλοίων κατά το 1830, ενώ υιοθετήθηκε ως έγκυρη το 1835 από το πρώτο Διεθνές Μετεωρολογικό Συνέδριο των Βρυξελλών.
Το 1838 υιοθετήθηκε από το Βρετανικό Ναυαρχείο και το 1874 η Διεθνής Μετεωρολογική Επιτροπή αποφάσισε τη διεθνή χρήση της.
Το 1906, με την έλευση της ατμοκίνησης, τροποποιήθηκε έτσι ώστε να περιγράφει τα αποτελέσματα του ανέμου στην επιφάνεια της θάλασσας και όχι στα πανιά. Το 1923, ο Τζορτζ Σίμπσον, τότε διευθυντής της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, πρόσθεσε στην κλίμακα την περιγραφή των αποτελεσμάτων του ανέμου στην ξηρά και συσχέτισε τους βαθμούς της κλίμακας με την ταχύτητα του ανέμου (δείτε παρακάτω).
Το 1946 η κλίμακα επεκτάθηκε έως τον 17-ο βαθμό, κυρίως για να συμπεριλάβει και ορισμένους τροπικούς τυφώνες, πλην όμως το 1970 επανήλθε στο μέγιστο όριο των 12 Μποφόρ. Η δεκαεπταβάθμια κλίμακα σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στην Κίνα και την Ταϊβάν για να περιγράφει τέτοιου είδους φαινόμενα. Στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου συνήθως προτιμάται η Κλίμακα Σαφίρ-Σίμπσον, της οποίας το 1 αντιστοιχεί στο 12 της κλίμακας Μποφόρ, χωρίς να υπάρχει άλλη αναλογία στα μεγαλύτερα μεγέθη.
Επίσης, το ανώτερο όριο του επιπέδου των 12 Μποφόρ (η αρχή της ταχύτητας του τυφώνα) ισούται ακριβώς με το κατώτερο όριο του επιπέδου F1 στην Κλίμακα Φουτζίτα και το κατώτερο όριο του επιπέδου Τ2 στην Κλίμακα TORRO. Οι δύο αυτές κλίμακες, ωστόσο, είναι ανεξάρτητες και χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της έντασης ανέμου και την ταξινόμηση των καταστροφών που προκαλούν οι σίφωνες.
Η κλίμακα Μποφόρ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα δελτία καιρού και στις μετεωρολογικές προγνώσεις.
Η κατάσταση στη θάλασσα – Τι συμβαίνει ανάλογα με τα beaufort
| Beaufort |
Χαρακτηρισμός ανέμου |
Χαρακτηρισμός θάλασσας | Φαινόμενα στη θάλασσα |
| 0 | Άπνοια (νηνεμία) | Γαλήνια | Επίπεδη, κατοπτρική επιφάνεια (κοινώς «θάλασσα λάδι»). |
| 1 | Σχεδόν άπνοια / ελαφρύ αεράκι | Ρυτιδούμενη |
Το νερό κάνει μικρές «ρυτίδες». |
| 2 | Πολύ ασθενής (ελαφριά αύρα) | Ήρεμη | Μικρά κυματάκια που δεν «σπάνε». Οι κορυφές τους έχουν υαλώδη μορφή και ποτέ αφρό. |
| 3 | Ασθενής (γλυκιά αύρα) | Λίγο ταραγμένη | Τα μικρά κύματα αρχίζουν να σπάνε και εμφανίζεται λίγος αφρός («προβατάκια»). |
| 4 | Σχεδόν μέτριος (μέτρια αύρα) | Λίγο ταραγμένη ως ταραγμένη (μέτρια) | Μέτρια κύματα, εμφανίζεται αφρός και σταγονίδια νερού (πίτυλος). |
| 5 | Μέτριος | Ταραγμένη | Μεγαλύτερα κύματα (ύψους 1,2 – 2,5 μ.), εμφανίζονται αφρώδεις κορυφές παντού. |
| 6 | Ισχυρός | Κυματώδης | Μεγάλα κύματα (ύψους 2 – 4 μ.) με επιμήκεις αφρώδεις κορυφές («άσπρα άλογα») και έντονο πίτυλο. |
| 7 | Σφοδρός / Σχεδόν Θυελλώδης (Near Gale) |
Κυματώδης έως πολύ κυματώδης | Η θάλασσα ογκούται (φουσκώνει) και λευκός αφρός από κύματα (ύψους 3 – 5 μ.) που σπάζουν αρχίζει να παρασύρεται και να σχηματίζονται ραβδώσεις κατά τη διεύθυνση του ανέμου. |
| 8 | Θυελλώδης (Gale) | Πολύ κυματώδης έως τρικυμιώδης | Η θάλασσα αρχίζει να φουρτουνιάζει. Σχετικά ψηλά κύματα (4 – 6 μ.) με προεξέχουσες κορυφές που αρχίζουν να σπάνε. Σχηματίζονται έντονες λωρίδες αφρού κατά τη διεύθυνση του ανέμου. Μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού. |
| 9 | Πολύ Θυελλώδης (Strong Gale) | Τρικυμιώδης | Ψηλά κύματα (6 – 9 μ.) με πυκνές ραβδώσεις αφρού κατά την διεύθυνση του ανέμου. Οι κορυφές των κυμάτων αρχίζουν να γέρνουν, να πέφτουν και να κυλίονται. Ο αφρός είναι δυνατόν να επηρεάζει την ορατότητα. |
| 10 | Θύελλα (Storm) | Πολύ τρικυμιώδης | Πολύ ψηλά (8 – 12,5 μ.) κύματα με μακριές λοφώδεις ράχες. Το σπάσιμο και κύλισμα των κορυφών των κυμάτων γίνεται έντονο και βίαιο. Η θάλασσα εμφανίζει μεγάλα λευκά μπαλώματα και η συνολική της εμφάνιση αρχίζει να ασπρίζει. Η ορατότητα μειώνεται. |
| 11 | Βίαιη / Σφοδρή θύελλα (Violent Storm) |
Εξαιρετικά τρικυμιώδης (ή Άγρια) |
Εξαιρετικά ψηλά (9 – 14 μ.) και ογκώδη κύματα, μεγάλες ποσότητες αιωρούμενου αφρού, μικρή ορατότητα. Δύσκολη η θέα πλοίων μικρής και μεσαίας χωρητικότητας, ίσως για λίγη ώρα να χάνονται πίσω από τα κύματα. |
| 12 | Τυφώνας (Hurricane-force)* |
Μαινόμενη (ή Πολύ άγρια) |
Τεράστια κύματα (14 μ. και άνω). Ο αέρας γεμίζει με αφρό και πίτυλο, η θάλασσα ασπρίζει εντελώς. Ελάχιστη έως μηδενική ορατότητα. |
Η κατάσταση στην ξηρά ανάλογα με τα beaufort
|
ΚΛΙΜΑΚΑ |
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΑΝΕΜΟΥ | ΣΕ m/sec | ΣΕ km/h | ΚΟΜΒΟΙ | ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΞΗΡΑ |
| 0 | Άπνοια Calm |
0 – 0.2 | 1 | < 1 | Ο καπνός υψώνεται κατακόρυφα |
| 1 | Σχεδόν άπνοια Light Air |
0.3 -1.5 | 1 – 5 | < 3 | Η διεύθυνση του ανέμου φαίνεται από τον καπνό και όχι από από τον ανεμοδείκτη |
| 2 | Πολύ ασθενής Light breeze |
1.6 -3.3 |
6 – 11 | 4-6 | Άνεμος αισθητός στο πρόσωπο. Τα φύλλα των δένδρων θροΐζουν και ο ανεμοδείκτης κινείται. |
| 3 | Ασθενής Gentle Breeze |
3.4 -5.4 | 12-19 | 7-10 | Τα φύλλα και τα μικρά κλωνάρια των δένδρων βρίσκονται σε συνεχή κίνηση. Ο άνεμος τεντώνει μικρή σημαία. |
| 4 | Σχεδόν Μέτριος Moderate breeze |
5.5-7.9 | 20-28 | 11-16 | Ο άνεμος σηκώνει σκόνη και φύλλα χαρτιού. Κινεί μικρά δένδρα. |
| 5 | Μέτριος Fresh Breeze |
8.0-10.7 | 29-38 | 17-21 | Μικρά δένδρα με φύλλα αρχίζουν να κινούνται. Σχηματίζονται κυματίδια σε λίμνες. |
| 6 | Ισχυρός Strong breeze |
10.8-13.8 | 39-49 | 22-27 | Κινούνται μεγάλα κλαδιά δένδρων. Ακούγεται συριγμός στα τηλεγραφικά σύρματα. Οι ομπρέλες χρησιμοποιούνται με δυσκολία. |
| 7 | Σχεδόν θυελλώδης Near Gale |
13.9-17.1 | 50-61 | 28-33 | Τα δένδρα κινούνται ολόκληρα. Το αντίθετο στον άνεμο βάδισμα γίνεται δύσκολα. |
| 8 | Θυελλώδης Gale |
17.2-20.7 | 62-74 | 34-40 | Θραύει μικρά κλωνάρια δένδρων. Γενικά εμποδίζει το αντίθετο στον άνεμο βάδισμα. |
| 9 | Πολύ θυελλώδης Strong gale |
20.8-24.4 | 75-88 | 41-47 | Προκαλούνται μικρές ζημιές σε κατασκευές. Αναρπάζονται πήλινοι καπνοδόχοι και κεραμίδια. |
| 10 | Θύελλα Storm |
24.5-28.4 | 89-102 | 48-55 | Σπάνια παρατηρείται στο εσωτερικό της ξηράς. Ξεριζώνει δένδρα και προξενεί μεγάλες ζημιές σε κατασκευές. |
| 11 | Ισχυρή θύελλα Violent Storm |
28.5-32.6 | 103-117 | 56-63 | Πολύ σπάνια παρατηρείται. Γίνονται πολύ μεγάλες ζημιές. |
| 12 | Τυφώνας Hurricane |
32.7 και περισσότερο | >=118 | >=64 | … |
Πηγή: iefimerida.gr