Έλληνες βρίσκονται στην πρωτοπορία δημιουργίας ενός καινοτόμου συστήματος πολλαπλής χρησιμότητας. Πρόκειται για τον ελληνικό Όμιλο ARATOS και τους Σταθμούς Πλατφόρμας Μεγάλου Ύψους (High Altitude Platform Station – HAPS) που προορίζονται για την επιτήρηση ευρύτερων περιοχών για μεγάλο χρονικό διάστημα, πετώντας στην στρατόσφαιρα!
Ειδικότερα, το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2020 από την Aratos HAPS, μια νέα εταιρεία που συστάθηκε με έδρα την Ολλανδία και στην οποία κύριος μέτοχος με το 55% είναι ο Όμιλος Aratos, ελληνικών συμφερόντων και διοίκησης, που ιδρύθηκε το 2003. Πρόεδρος της Aratos HAPS, καθώς και του Ομίλου Aratos, είναι ο κ. Νικόλαος Μπογονικολός. Με την υποστήριξη του Υπουργείου Άμυνας της Ολλανδίας αλλά και την κάλυψη μέρους του κόστους από την επενδυτική εταιρεία KYLLA και από ιδία κεφάλαια του Ομίλου Aratos ήδη ξεκίνησε η ανάπτυξη του στην περιφέρεια Brabant και το τελικό προϊόν αναμένεται να είναι έτοιμο σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η σημασία του προγράμματος προκύπτει και από το γεγονός ότι παρακολουθείται από τα υπουργεία Άμυνας Βελγίου, Γαλλίας, Γερμανίας, Εσθονίας, Ολλανδίας και Φινλανδίας, τα οποία ενημερώνονται για την πρόοδό του, ενώ παράλληλα εξελίσσονται επαφές και με άλλες χώρες.
Τι είναι τα HAPS
Τα HAPS αποτελούν πτητικές πλατφόρμες οι οποίες προορίζονται για πτήσεις στην στρατόσφαιρα, δηλαδή μεταξύ της τροπόσφαιρας, όπου πετούν τα αεροπλάνα, και του διαστήματος στο οποίο βρίσκονται σε τροχιά οι δορυφόροι. Μέχρι σήμερα, για την επιτήρηση χώρων και την έγκαιρη προειδοποίηση υπάρχουν τρεις επιλογές: α) οι επίγειοι σταθμοί ραντάρ β) τα επανδρωμένα και μη αεροσκάφη και γ) οι δορυφόροι. Ωστόσο, καθεμία από τις παραπάνω επιλογές έχει συγκεκριμένους περιορισμούς στις επιδόσεις, κάτι που ανατρέπεται με τα HAPS, καθώς μπορούν να επιτηρούν τεράστιες περιοχές για βδομάδες, με σχεδόν μηδενικό κόστος και να μεταδίδουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, χωρίς να υπάρχει φόβος παρεμβολής ή κατάρριψης από εχθρική δράση. Επίσης μετακινούνται εύκολα από περιοχή σε περιοχή και απογειώνονται από αεροδρόμια.
Πέρα από τη χρησιμότητα στην Άμυνα της χώρας και στον έλεγχο των συνόρων, οι εφαρμογές των HAPS σε πολιτική χρήση περιλαμβάνουν θαλάσσια επιτήρηση, επιτήρηση ξηράς, παρακολούθηση του περιβάλλοντος, έλεγχο χερσαίων συνόρων, υποστήριξη τηλεπικοινωνιών, εξασφάλιση επικοινωνιών εκτάκτου ανάγκης και δημόσιας ασφάλειας, έξυπνα συστήματα μεταφοράς και έξυπνη γεωργία. Για παράδειγμα, οι μη στρατιωτικές εφαρμογές περιλαμβάνουν παρακολούθηση αγωγών σε απομακρυσμένες περιοχές, παρακολούθηση καλλιεργειών, διαγνωστικά καλλιεργήσιμων εκτάσεων, μέτρηση της ικανότητας των δασών να απορροφούν CO2, παρακολούθηση των αλιευτικών αποθεμάτων και της ποιότητας των υδάτων και παρακολούθηση των γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
Η πρώτη πτήση των HAPS αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του 2021.
Στόχος είναι το Aratos ΗΑPS να πετάει σε υψόμετρο 20.000-25.000 μέτρων, ενώ η αυτονομία πτήσεως θα είναι 6-8 εβδομάδες, χάρη στην τεχνολογία των φωτοβολταϊκών, αν και επί του συγκεκριμένου εξετάζεται ακόμη μία καινοτομία.
Μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό από τον καθένα πόσο σημαντική είναι η συγκεκριμένη πλατφόρμα για την Άμυνα και την ασφάλεια της χώρας, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση συγκεκριμένων τομέων της οικονομία. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για μια καινοτομία με υπογραφή ελληνική.