Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα «Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ» του Δημήτριου Δημηνά
Γράφει η Στέλλα Πετρίδου
Πολλά έχουν ειπωθεί από «ειδικούς» του θέματος και μη για τα δύσκολα και καθοριστικά χρόνια της εφηβείας. Πρόκειται για μια περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, πκιρου μπορεί να αποβεί μοιραία για τη συνέχεια, καθώς τα σημάδια της είναι τόσο έντονα και εμφανή, που έχουν τη δύναμη να προδιαγράψουν το μέλλον του και να τον οδηγήσουν είτε σε ολοκληρωτική καταστροφή του εαυτού του είτε στη θεαματική και ανοδική εξέλιξή του.
Τη συγκλονιστική ιστορία μιας ασυμβίβαστης έφηβης, όπως διαβάζουμε στο εξώφυλλο του, καταγράφει στο νέο του βιβλίο ο Δημήτριος Γ. Δημηνάς, με τίτλο «Εξομολόγηση», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Αρμός». Συγκεκριμένα, έχουμε να κάνουμε με μια πραγματική καταγραφή των γεγονότων που σημάδεψαν όλη την περίοδο της εφηβικής της ζωής και την αλλοίωσαν εξ ολοκλήρου, γεγονότα τα οποία περιγράφονται με απόλυτη ακρίβεια και καθαρότητα, δίχως να αλλοιώνονται στο παραμικρό σκοτεινά και οδυνηρά σημεία, παρά μόνο τα ονόματα των προσώπων και των τοπωνυμιών για ευνόητους λόγους, όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο συγγραφέας στο προλογικό του σημείωμα. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως δεν έχουμε να κάνουμε σε καμία περίπτωση με μια ιστορία μυθοπλασίας και αυτό, ενδεχομένως, αποτελεί και το πιο δυνατό πλεονέκτημα του βιβλίου, καθώς η αλήθεια που εκπέμπει κάνει την αφήγηση περισσότερο συγκλονιστική στα μάτια του αναγνώστη, αφού είναι απόλυτα ρεαλιστική.
Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες έρχονται να περιγράψουν την ουσία των κατά κοινή παραδοχή απαράδεκτων ενεργειών της ηρωίδας του βιβλίου Άννας και να σημειώσουν το πώς οι εσφαλμένες και δίχως λογική επιλογές της, οι αταίριαστες παρέες της, και ένας καταστροφικός τρόπος ζωής της αποτέλεσαν απόρροια μιας πιεστικής από όλες τις απόψεις δέσμευσης του εαυτού της από τα παιδικά της χρόνια, εξαιτίας της συντηρητικής κοινωνίας που την περιέβαλε, των προκαταλήψεων αυτής για κάθε τι πέραν του μέτρου, του αυξημένου φόβου της αντίδρασης για οτιδήποτε μη αποδεκτό και υγιές, του αυστηρού οικογενειακού της περιβάλλοντος, της έλλειψης ουσιαστικής της επικοινωνίας με αυτό, της εσφαλμένης της αντίληψης για το ρόλο της θρησκείας και πολλών άλλων παραγόντων. Και φυσικά όλα αυτά φαίνεται πως είχαν, δυστυχώς, τη δύναμη να προκαλέσουν ένα ασφυκτικό κλοιό, στον οποίο εγκλωβίστηκε ο ψυχικός κόσμος της έφηβης, ένας κλοιός, όμως, που με την πρώτη ευκαιρία πολύ εύκολα μπόρεσε να αποδυναμωθεί και να σπάσει, προκαλώντας δυσάρεστες συνέπειες όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για όλους τους οικείους της.
Η Άννα, όπως διαβάζουμε στο βιβλίο, υπήρξε ένα χαρισματικό παιδί, με αυξημένη ευφυΐα, με ξεχωριστή εξωτερική ομορφιά, αλλά και εσωτερική καλλιέργεια, με ήθος και πίστη στο Θεό. Οι λάθος της επιλογές και η ανάγκη της να ξεπεράσει καταστάσεις, οι οποίες υπήρξαν οδυνηρές για εκείνη, κυρίως οι πρώιμες ερωτικές της απογοητεύσεις, την οδήγησαν, δίχως να το καταλάβει, στον κόσμο των απαγορευμένων ουσιών, στο ψέμα, στις άσκοπες ερωτικές περιπτύξεις, στο ποτό κτλ. Το αυστηρό της οικογενειακό περιβάλλον και η έλλειψη επικοινωνίας με αυτό, πάνω σε θέματα που την απασχολούσαν ως έφηβη, της διαμόρφωσαν έναν αντιδραστικό χαρακτήρα και την ώθησαν να ακροβατεί επανειλημμένως πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί, που ανά πάσα στιγμή ήταν έτοιμο να σπάσει και να της προκαλέσει οδυνηρά ψυχικά τραύματα. Όπως και τελικά έγινε.
Η συνέχεια ασύλληπτη για τον ανθρώπινο νου. Ναρκωτικά, εφήμερες σχέσεις, συλλήψεις, αναμορφωτήριο, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, αλκοολισμός, σωρεία ψεμάτων, νοσοκομείο και όλα αυτά εν αγνοία του στενού της οικογενειακού περιβάλλοντος. Η κατάληξη δε, θάνατος.
Την ιστορία της μας τη διηγείται ο άνθρωπος που είχε άμεση και ουσιαστική σχέση μαζί της όλη την περίοδο της σταδιακής της κατάρρευσης, από τη στιγμή, δηλαδή, της σύλληψης και του εγκλεισμού της στο Αναμορφωτήριο Αθηνών, το «Αναμορφωτικόν Σχολείον Θηλέων», όπως ονομαζόταν, έως το αναπόφευκτο τέλος της, ο τότε Επιμελητής Ανηλίκων, Δημήτριος Γ. Δημηνάς. Η εμπιστοσύνη που έδειξε η Άννα στο πρόσωπό του αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι του εμπιστεύτηκε τα δύο μοναδικά ημερολόγιά της, λίγο πριν το θάνατό της, στα οποία κατέγραφε καθημερινά τις εφηβικές της εμπειρίες. Αυτά αποτέλεσαν στην πραγματικότητα και τον οδηγό πάνω στον οποίο κινήθηκε ο συγγραφέας, προκειμένου να καταγράψει την ιστορία της Άννας, κατόπιν δική της επιθυμίας, όπως μας διαβεβαιώνει ο συγγραφέας, μια ιστορία που συνέβη πενήντα χρόνια πριν και που, πλέον, δε μπορεί να προσβάλει την τιμή και την υπόληψη των ανθρώπων που ενεπλάκησαν σ’ αυτήν, μιας και οι κύριοι πρωταγωνιστές (Άννα και γονείς) δεν υπάρχουν πια στη ζωή.
Σκοπός του βιβλίου είναι να βοηθήσει έμμεσα ή άμεσα όλους τους έφηβους που αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες στην πιο κρίσιμη περίοδο της ζωής τους, αλλά και όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους που έχουν άμεση επαφή με αυτούς, όπως είναι οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι γιατροί, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι νομικοί κτλ. Η κατανόηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι καθημερινά κρίνεται αρκετά σημαντική για τη μετέπειτα εξέλιξή τους και διαμόρφωση του χαρακτήρα τους και για το λόγο αυτό η σωστή και ουσιαστική επικοινωνία μαζί τους από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον, αλλά και από το ευρύτερα κοινωνικό, κρίνεται καθοριστική και άκρως απαραίτητη.
Μια αληθινή ιστορία, που το περιεχόμενό της συγκλονίζει τον αναγνώστη, τον προβληματίζει, τον διδάσκει και τον παραδειγματίζει. Ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί, καθώς ο λόγος του συγγραφέα ρέει αβίαστα, είναι ωμός και ειλικρινής, δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει και σε καμία περίπτωση δεν φλυαρεί ούτε κουράζει.
Ένα βιβλίο που απευθύνεται σε έφηβους και σε ενήλικες και που, οπωσδήποτε, αξίζει να διαβαστεί.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ δεν είναι μυθιστόρημα. Αποτελεί πιστή καταγραφή της περιπετειώδους ζωής μιας χαρισματικής έφηβης, που θέλοντας να απελευθερωθεί από τον ασφυκτικό κλοιό του συντηρητικού οικογενειακού περιβάλλοντός της, ξεπέρασε κάθε όριο ηθικού και κοινωνικού φραγμού και κατέστρεψε με τα ίδια της τα χέρια ένα λαμπρό μέλλον που προδιαγραφόταν για εκείνη, ως αριστούχο φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής.
Η κακώς νοούμενη αυστηρή αγωγή, η έλλειψη κατανόησης και διαλόγου μεταξύ γονιών και παιδιών κατά το κρίσιμο στάδιο της εφηβικής ηλικίας, καθώς και η ανεξέλεγκτη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών από νέους είναι το πρόβλημα που εξετάζεται με αφορμή την συγκλονιστική ιστορία της επαναστατημένης και ασυμβίβαστης αυτής νεαρής κοπέλας. Η διηγηματική καταγραφή της σύντομης ζωής της ηρωίδας βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, που προέκυψαν από το αρχείο του συγγραφέα κατά την μακρόχρονη θητεία του ως Επιμελητού Ανηλίκων.
Το βιβλίο μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο οδηγό για γονείς, εκπαιδευτικούς, νομικούς, γιατρούς αλλά και για εφήβους στην αντιμετώπιση των πολυδιάστατων προβλημάτων της εφηβείας, όπως προλογικά επισημαίνει ο Καθηγητής της Εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα, Δημήτριο Γ. Δημηνά:
Ο Δημήτριος Γ. Δημηνάς γεννήθηκε και κατοικεί στην Κατερίνη. Είναι πτυχιούχος της Θεολογικής και Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. Διετέλεσε εξειδικευμένος Επιμελητής Ανηλίκων και Δικηγόρος του Δ.Σ. Κατερίνης. Ανέπτυξε σημαντική κοινωνική δραστηριότητα ως ιδρυτής και πρόεδρος πολιτιστικών και φιλανθρωπικών σωματείων. Είναι ο ιδρυτής της «Σχολής Γονέων – Ανοιχτού Πανεπιστημίου» Κατερίνης. Υπήρξε εισηγητής σε Πανελλήνια και Διεθνή Συνέδρια σε θέματα σχετικά με την παραβατικότητα των ανηλίκων, τα ναρκωτικά και τα προβλήματα γάμου. Σχετικές μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε νομικά περιοδικά. Αρθρογραφεί στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο. Το 1978 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο δοκιμίων με τίτλο Πού βαδίζουν οι νέοι μας σήμερα και το 2016 το βιβλίο Αμαρτίες γονέων… και τέκνων – Εκδόσεις «ΜΑΤΙ». Με το παρόν πόνημα Η τελευταία εξομολόγηση κλείνει μια τριλογία δοκιμίων σχετικών με την παραβατικότητα των ανηλίκων. Είναι έγγαμος με την Ευαγγελία και πατέρας δύο παιδιών, της Ράνιας και της Μαρίας.