Δεύτερη δύναμη σε παραγωγή ακτινίδιων η Ελλάδα – μετά τη Νέα Ζηλανδία-, με 360.000 τόνους ετησίως και η περιοχή της Πιερίας απορροφάει το 40% – 50% επί του συνόλου. Από τις εγκαταστάσεις της πολυμετοχικής ανώνυμης εταιρίας «ZEUS Ακτινίδια» στην Καρίτσα Πιερίας εξάγονται αποκλειστικά περί τους 7.000 τόνους πράσινα ακτινίδια και 2.500 τόνοι σταφύλια επιτραπέζια. Τελευταία, μπαίνει στο ‘κάδρο’ της εταιρίας και η παραγωγή κίτρινων ακτινίδιων.

Βρισκόμαστε στις εγκαταστάσεις της «ZEUS Ακτινίδια» στην Καρίτσα Πιερίας, χωριό του Δήμου Δίου Ολύμπου, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής αποστολής που διοργάνωσε το Τμήμα Προβολής Αγροτικών Προϊόντων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την αγροδιατροφή και τα μακεδονικά προϊόντα.

«Είμαστε μια οργάνωση παραγωγών, ιδιωτική επιχείρηση, η οποία όμως λειτουργεί σε συνεταιριστικό σχήμα, είναι πολυμετοχική ανώνυμη εταιρία, η μοναδική στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1991, είμαστε από τις πιο πετυχημένες οργανώσεις παραγωγών στην Ευρώπη σύμφωνα με την Επιτροπή Γεωργίας το 2007, και παραμένουμε» αναφέρει η Χριστίνα Μανώση υπεύθυνη πωλήσεων και μάρκετινγκ της «ZEUS Ακτινίδια», η οποία στη συνέχεια θα μας ξεναγήσει στους χώρους παραγωγής και συσκευασίας των ακτινίδιων.

Η «ZEUS Ακτινίδια» είναι αποκλειστικά εξαγωγική εταιρία, οι παραγωγοί της είναι περισσότεροι από 300 μέλη, και παράγουν ως επί το πλείστον ακτινίδια, αλλά και επιτραπέζια σταφύλια και κάποιες ποικιλίες από βερίκοκα.

«Είμαστε από τις μεγαλύτερες οργανώσεις που παράγουμε ακτινίδια ποικιλία Hayward και η μεγαλύτερη στην Ελλάδα στην ποικιλία Κρίμσον (σ.σ. για τα επιτραπέζια σταφύλια), έχουμε κάνει μια εξειδίκευση στην καλλιέργεια κάποιων φρούτων, ωστόσο, δεν έχουμε ανοίξει πολύ τη βεντάλια μας, για να έχουμε και ποιότητα και όγκους. Διαφορετικά δεν είσαι ανταγωνιστικός στο εξωτερικό» επισημαίνει η κα. Μανώση.

Βασική αγορά το Ηνωμένο Βασίλειο
Εξαγωγική εταιρία στο 100%, η «ZEUS Ακτινίδια» έχει ως κύρια αγορά της το Ηνωμένο Βασίλειο. «Πουλάμε σ’ όλα τα σούπερ μάρκετ εδώ και 30 χρόνια ενώ άλλες αγορές μας είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νότια Αφρική, τα νησιά του Ινδικού Ωκεανού, η Κίνα, η Ινδονησία, η Μαλαισία και φυσικά και Ευρώπη» προσθέτει η υπεύθυνη των πωλήσεων της «ZEUS Ακτινίδια».

Η ίδια εξηγεί πως εκείνο που τους διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό είναι «η προσήλωσή μας στις περιβαλλοντικές τακτικές στο αγροτεμάχιο, στην καλλιέργεια, τις οποίες τις εφαρμόζουμε εδώ και 20 χρόνια, και στο γεγονός ότι μπορούμε να έχουμε σταθερή ποιότητα κάθε χρόνο, όλο τον χρόνο. Δεν μεταβάλλεται η ποιότητά μας» υπογραμμίζει.

Σε ερώτηση του GRTimes.gr σχετικά με την απόφαση της εταιρίας στο να καταστεί εξαγωγική στο 100%, η κα. Μανώση μας απαντά «η αγορά της Ελλάδας είναι ανώριμη για τα δικά μας τα δεδομένα, διότι δεν υπάρχει η οργάνωση που απαιτεί η δική μας η δουλειά. Εμείς προγραμματίζουμε τις πωλήσεις μας, τη διάθεση των προϊόντων μας, με τέτοιον τρόπο ώστε να είμαστε συνεπείς και στην ποιότητα και στις παραδόσεις, αυτό δεν γίνεται στην Ελλάδα».

Η ετήσια παραγωγή
Η περιοχή της Πιερίας είναι η καλύτερη για την παραγωγή ακτινίδιων, τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.). Η συγκομιδή τους ξεκινάει από τα μέσα Οκτωβρίου, ολοκληρώνεται στα μέσα Νοεμβρίου, και η εμπορική περίοδος ξεκινάει τέλη Οκτωβρίου και διαρκεί μέχρι τις αρχές Μαΐου.

Η παραγωγή φέτος δεν ήταν και από τις καλύτερες όπως μας πληροφόρησε η κα. Μανώση και ο λόγος ήταν οι πολλές ζέστες, οι καύσωνες τον Ιούλιο όπου επηρεάσανε την ανάπτυξη του καρπού. «Τα ακτινίδια αντέχουν στο κρύο, θέλουν κρύο, δεν θέλουμε πολύ ζέστη, αν δεν έχει κρύο δεν ‘κοιμούνται’ τα δέντρα και δεν κάνουν καρποφορία την επόμενη χρονιά. Θέλουμε δηλαδή 200 – 300 ώρες ψύχους για να μπορέσει να καρποφορήσει» επισημαίνεται.

Σχετικά με την παραγωγή ανέρχεται σε 6.500 – 7.000 τόνους ακτινίδια ετησίως, σε 2.500 τόνους επιτραπέζια σταφύλια, και 300 τόνους στα βερίκοκα, καλλιέργεια την οποία την εξελίσσουν τελευταία.

Τα κίτρινα ακτινίδια
Τα τελευταία χρόνια η «ZEUS Ακτινίδια» συμμετέχει σε έρευνες ώστε να αναπτυχθεί και σε νέες ποικιλίες ακτινίδιων, ποικιλίες πατενταρισμένες τις οποίες χρηματοδότησε η «ZEUS» μαζί με άλλες τρεις οργανώσεις στην Ιταλία. Ήδη από το 2012 έχει ξεκινήσει συνεργασία σε ένα κοινό πρόγραμμα με το Πανεπιστήμιο του Udine στην Ιταλία για έρευνα και ανάπτυξη νέων ποικιλιών φρούτων ακτινιδίων, με στόχο νέες χρυσές και κίτρινες ποικιλίες, ιδιαίτερα κατάλληλες για καλλιέργεια στη Μεσόγειο Ευρώπη.

«Παρατηρούμε ότι η τάση είναι προς τα κίτρινα ακτινίδια’ έχουν λιγότερη όξινη γεύση, είναι πιο γλυκά, και είναι πιο πλούσια σε βιταμίνες» αναφέρει η κα. Μανώση, λέγοντας πως πρόκειται για κωδικοποιημένες ποικιλίες, τις ονομαζόμενες ‘22’ και ‘76’.

«Έχουμε στόχο να βάλουμε περίπου 1.500 στρέμματα κίτρινα ακτινίδια, στην επόμενη δεκαετία, δηλαδή 150 στρέμματα ετησίως» αναφέρει η κα. Μανώση, είναι όμως κάτι που πρέπει να γίνει σταδιακά. «Αυτό που σκοπεύουμε είναι, να διατηρήσουμε στα ίδια επίπεδα τα πράσινα ακτινίδια και να αυξήσουμε τα κίτρινα, γιατί η αγορά φαίνεται να στρέφεται στα κίτρινα ακτινίδια» προσθέτει.

Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια
Ρωτήσαμε την κα. Μανώση σχετικά με το πόσες θέσεις εργασίας καλύπτει η «ZEUS Ακτινίδια» αλλά και για το εάν αντιμετωπίζουν πρόβλημα στα εργατικά χέρια. «Εποχικά απασχολούμε από 80 έως 250 άτομα, σήμερα απασχολούμε 80 άτομα, στα σταφύλια 250» απαντάει η υπεύθυνη πωλήσεων και μάρκετινγκ της «ZEUS Ακτινίδια» ενώ στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης του GRTimes.gr σχετικά με τα εργατικά χέρια είναι σαφής. «Τα τελευταία χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να ολοκληρώσουμε τις γραμμές παραγωγής λόγω έλλειψης προσωπικού και αυτό οφείλεται σε δυο λόγους:

α. δεν υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό την περίοδο που εμείς το ζητάμε, γιατί υπάρχει έντονη γεωργική εργασία εκείνη την περίοδο και

β. υπάρχει εποχικότητα, δηλαδή χρειαζόμαστε για τέσσερις μήνες προσωπικό, το οποίο δεν διατίθεται ο άλλος να έρθει να δουλέψει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, όσα χρήματα και να δώσεις. Δυστυχώς, όλοι ζητάνε σταθερότητα και υψηλές αποδοχές, κάτι που στον αγροτικό τομέα δεν μπορείς να το επιτύχεις στο 100%, γιατί ο αγροτικός τομέας έχει εποχικότητα» επισημαίνει.

Προϊόντα με μηδενικές εκπομπές
Η «ZEUS Ακτινίδια» συμμετέχει στην κυκλική οικονομία, δεν έχει βιομηχανικά υπολείμματα και ό,τι περισσεύει τα δίνει είτε σε καταφύγια ζώων για να τραφούν τα ζώα ή στη βιομάζα. Όπως δηλώνει στο GRTimes.gr η Χριστίνα Μανώση η «ZEUS Ακτινίδια» εστιάζει στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ε.Ε., η οποία απαιτεί όλο και περισσότερο προϊόντα με μηδενικές εκπομπές, και μείωση διοξειδίου του άνθρακα.

«Η ZEUS το παρακολουθεί και το μετράει από το 2012, είμαστε η πρώτη εταιρία στον κόσμο που κάναμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα για το διοξείδιο του άνθρακα στην καλλιέργεια ακτινίδιων, καταφέραμε να μετρήσουμε το διοξείδιο του άνθρακα σε κάθε στάδιο παραγωγής, από τη φύτευση, στην καλλιέργεια, τη συγκομιδή, τη συλλογή, τη συντήρηση κτλ., επομένως ξέρουμε τι εκπέμπουμε στο περιβάλλον» δηλώνει η ίδια προσθέτοντας «το 2012 το κάναμε πρώτη φορά και το ανανεώσαμε τον Απρίλιο του 2022, είναι στοιχεία τα οποία έχουν ουσία γιατί έτσι μπορούμε να μειώσουμε τις εισροές στο χωράφι και το κόστος παραγωγής, βελτιώνοντας και τη βιωσιμότητα της καλλιέργειας».

Ποιό θα είναι το μέλλον των πράσινων ακτινίδιων;
Σχετικά με την καλλιέργεια των πράσινων ακτινίδιων, η κα. Μανώση έχοντας 22 χρόνια εμπειρίας στην εταιρία, δηλώνει πως είτε θα απαξιωθεί είτε θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα στο μέλλον.

«Τα πράσινα ακτινίδια στην Ελλάδα έχουν μια άναρχη φύτευση. Δεν υπάρχουν χώροι φιλοξενίας, εμείς σε δυο χρόνια θα έχουμε περίπου 400.000 – 500.000 τόνους ακτινίδια, ποιος θα τα πάρει; Ποιο συσκευαστήριο θα μπορέσει να αντεπεξέλθει; Είναι τόσο πολύ οι όγκοι που δεν υπάρχουν υποδομές» αναφέρει και προσθέτει «το πράσινο ακτινίδιο θα περάσει μια βαθιά κρίση, διότι θα υπάρχουν υπέρογκες ποσότητες που δεν θα μπορέσουν να διοχετευτούν και σίγουρα θα συμβεί ότι και στο ελαιόλαδο, θα εξάγονται χύδην όπως στην Ισπανία, στην Ιταλία, με αποτέλεσμα να βαπτίζονται με άλλες προελεύσεις, και δεν θα είναι ελληνικό ακτινίδιο, θα είναι ιταλικό, ισπανικό».

Τέλος, να σημειώσουμε ότι το ακτινίδιο κατάγεται από την Κίνα (σ.σ. το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της καταναλώνεται εντός της επικράτειας) και ήρθε στην Ευρώπη αλλά και στη Νέα Ζηλανδία περίπου τον 19ο αιώνα. Στην Ελλάδα καλλιεργείται, εκτός από την περιοχή της Πιερίας, και στην Άρτα, Καβάλα, Ξάνθη, Φθιώτιδα κτλ.

Ρεπορτάζ: Ντέπυ Χιωτοπούλου ([email protected])

Πηγή:grtimes.gr