Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν καταλυτική επίδραση στην ψυχολογία μικρών και μεγάλων. Επομένως, όλοι πρέπει να έχουμε το νου μας για ενδείξεις ότι το έχουμε πια παρακάνει.
Ο υποχρεωτικός περιορισμός των μετακινήσεων και η εργασία εξ αποστάσεως δίνουν περισσότερες ευκαιρίες για να ασχοληθούμε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχει όμως μεγάλος κίνδυνος να αρχίσουμε να το παρακάνουμε.
Η κατάχρηση είναι πολύ συνηθισμένη σε όσους χρησιμοποιούν τα social media. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ενήλικες, αλλά και για τα παιδιά και τους εφήβους, όπως δείχνουν και μελέτες στη χώρα μας.
Ενδεικτικά, πρόσφατη έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) σε 13.000 μαθητές ηλικίας 10-17 ετών έδειξε ότι:
Το 63% των παιδιών και των εφήβων ασχολούνται με τα κοινωνικά δίκτυα μέχρι 2 ώρες την ημέρα
Το 13% ασχολούνται 3-4 ώρες την ημέρα
Το 9% ασχολούνται περισσότερες από 4 ώρες ημερησίως
Αυτά όμως ισχύουν για τις καθημερινές. Το Σαββατοκύριακο, το ποσοστό των παιδιών και των εφήβων που ασχολούνται επί περισσότερες από 4 ώρες ημερησίως με τα κοινωνικά δίκτυα φτάνει στο 15%.
Η ίδια έρευνα έδειξε ότι η επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι καταλυτική για την ψυχολογία παιδιών και εφήβων. Το 24% των παιδιών ηλικίας 13-17 ετών είπαν πως ανησυχούν για τον αριθμό των like που θα λάβουν στις αναρτήσεις τους. Το 19% είπαν ότι έχουν διαγράψει φωτογραφία, η οποία δεν έλαβε αρκετά like.
Επιπλέον, το 28% είπαν ότι χρησιμοποιούν συστηματικά φίλτρα στις φωτογραφίες που αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το 6% δήλωσαν ότι τα social media τελικά τα κάνουν πιο δυστυχισμένα, ενώ το 20% ότι τα κάνουν πιο ευτυχισμένα.
Όλ’ αυτά, δε, αφορούν συνήθειες πριν ξεσπάσει η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός. Και πριν αρχίσει η τηλε-εκπαίδευση, η τηλε-εργασία και οι περιορισμοί στις συναθροίσεις και τις μετακινήσεις.
Πώς μπορεί, λοιπόν, να καταλάβει κάποιος αν έχει αρχίσει να το παρακάνει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Η συμπεριφορική ψυχολόγος Dr Jane Pernotto Ehrman, συνεργάτις της Cleveland Clinic στο Οχάιο, εξηγεί ποια είναι οκτώ ύποπτα συμπτώματα.
Δεν μπορείτε να σταματήσετε τις συγκρίσεις
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να παραθέτουν στιγμές από τη ζωή των χρηστών τους. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι φυσιολογικό να αρχίσετε να νιώθετε ανεπαρκείς ή δυσαρεστημένοι από τη δική σας. Αν έχετε φθάσει στο σημείο να ξεχνάτε πως δεν υπάρχουν τέλειες ζωές, είναι ώρα να κάνετε διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κάνετε μηχανικά scroll down
Αν κοιτάτε τις αναρτήσεις των «φίλων» σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να συνειδητοποιείτε την ώρα που περνάει, έχετε αρχίσει να απορροφάστε υπερβολικά πολύ από αυτά.
Σας ενοχλούν όλα όσα βλέπετε στις ενημερώσεις σας
Αν έχετε φτάσει στο σημείο να νιώθετε δυσαρεστημένοι από κάθε ανάρτηση που βλέπετε στις ενημερώσεις σας, κάτι δεν πάει καλά. Για παν ενδεχόμενο, κάνετε ένα διάλειμμα για μερικές ημέρες.
Αναστατώνεστε αν ξεχάσετε να ελέγξετε το χρονολόγιό σας
Αδυνατείτε να περάσετε μερικές ώρες χωρίς να ελέγξετε το χρονολόγιό σας; «Φρικάρετε», αν χάσετε κάποια ανάρτηση; Και στις δύο περιπτώσεις, χρειάζεστε επειγόντως ένα διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεν μπορείτε να απολαύσετε τίποτα, αν δεν το αναρτήσετε
Αυτό κι αν είναι πρόβλημα. Αν αναρτάτε συνεχώς ό,τι κάνετε και μετά περνάτε την ώρα σας μετρώντας τα like, προφανώς έχετε ξεφύγει από τα όρια υγιούς χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Είναι το πρώτο που ελέγχετε το πρωί και το τελευταίο το βράδυ
Μία μελέτη έδειξε ότι το 80% των χρηστών «έξυπνων» κινητών, ελέγχουν τις αναρτήσεις τους μέσα σε 15 λεπτά από τη στιγμή που ξυπνάνε το πρωί. Η συνήθεια αυτή αυξάνει το στρες και το άγχος, προειδοποιεί η Dr. Ehrman. Χώρια που σας κοστίζει σε χρόνο και συγκέντρωση απ’ ό,τι άλλο έχετε να κάνετε το πρωί. Όσον αφορά τον έλεγχο του κινητού λίγο πριν τον βραδινό ύπνο, έχει διαπιστωθεί πως διεγείρει τον εγκέφαλο και παρεμποδίζει τον ύπνο.
Περνάτε υπερβολικά πολλή ώρα στο κινητό σας
Λίγα λεπτά στο κινητό αρκετές φορές στη διάρκεια της ημέρας, δεν συνιστούν πρόβλημα. Αν όμως ανήκετε σε αυτούς που τσεκάρουν, κάνουν like και γράφουν σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεκάδες ή εκατοντάδες φορές την ημέρα, κάτι δεν πάει καλά. Αν δεν είστε σίγουροι για το τι από τα δύο κάνετε, ρωτήστε κάποιο κοντινό σας πρόσωπο. Σίγουρα θα έχει παρατηρήσει πόσο ασχολείστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεν περνάτε πια καλά
Δεν είναι υποχρεωτικό να είστε ενεργοί στα social media ή να έχετε έναν λογαριασμό σε όλα. Οι πλατφόρμες αυτές σχεδιάστηκαν (αρχικά) για να περνάει καλά ο κόσμος και να συνδεθούν οι άνθρωποι μεταξύ τους. Αν χάσουν την αίγλη και την χαρά που προσέφεραν, ίσως πρέπει να κάνετε ένα διάλειμμα από αυτά.
«Αυτό που πρέπει να θυμούνται οι χρήστες του Facebook, του Twitter και όλων των άλλων μέσων είναι πως κανείς δεν περνάει τέλεια 24 ώρες το 24ωρο», τονίζει η Dr. Ehrman. «Οι αναρτήσεις που βλέπουμε είναι αυτές που οι άλλοι θέλουν να δούμε. Ακριβώς όπως εμείς αναρτούμε ό,τι επιλέγουμε. Το τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες ή όταν έχει τελειώσει το live, δεν το ξέρει παρά μόνο όποιος το ζει».
Πηγή: iatropedia.gr