Γιατί κανένας Έλληνας δε γεννήθηκε μεταξύ 16 και 28 Φεβρουαρίου του 1923

Τι συνέβη εκείνη τη χρονιά, πώς χάθηκαν 13 ημέρες στο χρόνο.

Ένα πρωτοφανές γεγονός συνέβη στην Ελλάδα στις 16 Φεβρουαρίου του 1923. Όταν ξημέρωσε η επόμενη ημέρα, το ημερολόγιο δεν έγραφε 17 Φεβρουαρίου, αλλά 1Η Μαρτίου. Και όπως είπε κάποτε, ο καθηγητής Διονύσης Σιμόπουλος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, βραβευμένος για τη συνεισφορά του στην αστρονομική εκπαίδευση, «κανένας Έλληνας, δεν γεννήθηκε μεταξύ 16 και 28 Φεβρουαρίου», στην Ελλάδα, εκείνη τη χρονιά, του 1923.

Τι ακριβώς συνέβη; Πολύ απλά ήταν η πρώτη χρονιά, που εφαρμόστηκε στη χώρα μας, το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Και έως εκείνη την ημερομηνία, είχαν ήδη «χαθεί» 13 ημέρες. Αυτές, έπρεπε η πολιτεία να προσθέσει εκείνη τη χρονιά. Και το έκανε …αφαιρώντας ημέρες από τον Φεβρουάριο. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ιουλιανό Ημερολόγιο

Σύμφωνα με το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, κάθε έτος είχε 12 μήνες, οι 4 από τους οποίους είχαν 31 ημέρες, άλλοι 7 μήνες είχαν από 29 ημέρες και ο Φεβρουάριος είχε 28 ημέρες. Όμως 2 φορές, κάθε 4 χρόνια, παρεμβαλλόταν στον χρόνο, ένας ακόμα μήνας (Mercedonius). Οι ποντίφικες, οι αρχιερείς της αρχαίας Ρώμης, παρέλειπαν όμως να εφαρμόσουν το μέτρο. Με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία μεγάλη απόκλιση, στην εφαρμογή της Εαρινής Ισημερίας. Ο Σωσιγένης, αστρονόμος από την Αλεξάνδρεια, κλήθηκε να διορθώσει τις αποκλίσεις. Το νέο ημερολόγιο, έγινε πιο ακριβές, αφού προστέθηκαν 90 ημέρες. Η πρώτη Μαρτίου του 44 π.χ. έγινε έτσι πρώτη Ιανουαρίου.

Στο νέο ημερολόγιο, η διάρκεια του έτους ήταν 365,25 ημέρες. Η μικρή διαφορά που προέκυψε, καλύφτηκε από μία επιπλέον ημέρα, που προστίθετο κάθε 4 χρόνια, μετά την «έκτη προ των καλένδων του Μαρτίου». Επειδή την ημέρα αυτή τη μετρούσαν δύο φορές, την ονόμασαν «δις έκτη». Έτσι προέκυψε ο δίσεκτος χρόνος.

Το Γρηγοριανό ημερολόγιο

Με το πέρασμα των αιώνων, παρουσιάστηκαν κάποια προβλήματα στη χρήση του Ιουλιανού Ημερολογίου, σε σχέση με το τροπικό έτος, λόγω της διάρκειάς του, που ήταν 365 ημέρες, 5 ώρες, 48 πρώτα λεπτά και 46 δευτερόλεπτα. Η διαφορά ήταν 11 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα.

Από το 1545, ξεκίνησαν οι ενέργειες, το κενό αυτό να καλυφθεί. Ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος αποφάσισε να αλλάξει το ημερολόγιο. Με δική του απόφαση, στις 4 Οκτωβρίου του 1582, προστέθηκαν 10 ημέρες. Για το θέμα υπήρξαν σφοδρές αντιδράσεις, ιδιαίτερα ανάμεσα στις χριστιανικές εκκλησίες. Η ορθόδοξες εκκλησίες δεν το δέχθηκαν. Ο Πατριάρχης Ιερεμίας Β’ ο Τρανός, που κλήθηκε από τον Πάπα Γρηγόριο να εισαγάγει το νέο ημερολόγιο, συγκάλεσε θρησκευτική σύνοδο και απάντησε αρνητικά, με το επιχείρημα ότι αποτελεί προσπάθεια προσηλυτισμού των ορθόδοξων χριστιανών.

Ποιες χώρες το χρησιμοποίησαν πρώτες

Πολύ λίγες χώρες χρησιμοποίησαν το ημερολόγιο αυτό από την 15η Οκτωβρίου 1582. Μόνο η Ιταλία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Άλλες, μη Καθολικές χώρες, αρνήθηκαν να υιοθετήσουν μια …καθολική εφεύρεση. Η Αγγλία, η Σκωτία και κατά συνέπεια και η υπόλοιπη Βρετανική Αυτοκρατορία (συμπεριλαμβανομένου μέρους από τις σημερινές Η.Π.Α.) δεν το υιοθέτησαν πριν το 1752, οπότε και ήταν απαραίτητο να διορθωθεί η ημερομηνία κατά έντεκα ημέρες (η 2η Σεπτεμβρίου 1752 ακολουθήθηκε από την 14η Σεπτεμβρίου 1752). Η Βρετανία θεσμοθέτησε ειδικές ρυθμίσεις για να εξασφαλίσει ότι μηνιαίες ή ετήσιες πληρωμές, δε θα γίνονταν μέχρι τις ημερομηνίες που θα γίνονταν αρχικά, με το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Δανία, Νορβηγία και Γερμανία

Η Δανία, η Νορβηγία και τα προτεσταντικά κομμάτια της Γερμανίας υιοθέτησαν το κομμάτι του νέου ημερολογίου που αφορούσε στον ήλιο το 1700, αλλά δεν υιοθέτησαν το σεληνιακό κομμάτι. Αντίθετα, αποφάσισαν να υπολογίζουν την ημέρα του Πάσχα αστρονομικά, χρησιμοποιώντας την ημέρα της εαρινής ισημερίας και την πανσέληνο σύμφωνα με τους Ρουδολφιανούς Πίνακες (1672) του Κέπλερ. Τελικά υιοθέτησαν και το σεληνιακό κομμάτι του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1776.

Η Ρωσία δεν αποδέχθηκε το νέο ημερολόγιο έως το 1918, οπότε η 31η Ιανουαρίου ακολουθήθηκε από την 14η Φεβρουαρίου. Κατά συνέπεια, η επέτειος της Οκτωβριανής επανάστασης τώρα πέφτει τον Νοέμβριο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία

Έπρεπε να περάσουν πάνω από 400 χρόνια, για να γίνουν κινήσεις, από την Ορθόδοξη εκκλησία, ώστε να εξεταστεί το ζήτημα. Το 1895, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος Ζ’ εξέφρασε την άποψη ότι όλες οι Χριστιανικές Εκκλησίες θα πρέπει να αποκτήσουν το ίδιο ημερολόγιο. Το 1902, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ’ έστειλε εγκύκλιο σε όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες, με την οποία ζητούσε τις απόψεις τους σχετικά με το θέμα του ημερολογίου. Πέρασαν όμως και άλλα χρόνια χωρίς να υπάρξει συνέχεια στο θέμα, αφού προέκυψε η μικρασιατική εκστρατεία και αργότερα, η μικρασιατική καταστροφή.

Οι μέρες που δεν γεννήθηκε κανείς Έλληνας

Τον Ιανουάριο του 1923, η τότε κυβέρνηση, διορίζει επιτροπή, από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτριο Αιγινήτη, Αμίλκα Αλιβιζάτο και Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, τον υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Κοφινά και τον νομικό Παντελή Τσιτσεκλή, για να προτείνει τον ακριβή τρόπο εισαγωγής του Γρηγοριανού Ημερολογίου. Η επιτροπή πρότεινε την εισαγωγή του Γρηγοριανού Ημερολογίου.

Κάπως έτσι, φτάσαμε στην εφαρμογή του Γρηγοριανού Ημερολογίου, και την προσθήκη των 13 ημερών. Οι ημέρες αυτές προστέθηκαν στις 16 Φεβρουαρίου και την επόμενη ημέρα, ξημέρωσε η πρώτη Μαρτίου. Για αυτό και δεν γεννήθηκε κανείς στην Ελλάδα, τις 13 ημέρες που …εξαφανίστηκαν από το χρόνο.

Δεν το δέχθηκε η Εκκλησία της Ελλάδος

Η εκκλησία της Ελλάδας δεν δέχθηκε την ρύθμιση αυτή, με αποτέλεσμα το 1923 να μην εορταστεί ταυτόχρονα ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και η Εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου. Στις 25 Μαρτίου, εορτάστηκε κανονικά η Εθνική εορτή, αλλά ο Ευαγγελισμός εορτάστηκε από την Εκκλησία στις 7 Απριλίου, αφού τότε είχε 25 Μαρτίου το παλαιό ημερολόγιο το οποίο χρησιμοποιούσε.

Τελικά και η ελληνική εκκλησία, με την σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναγκάστηκε να δεχτεί το ημερολόγιο, τον επόμενο χρόνο. Η Κυριακή 10 Μαρτίου του 1924, ονομάστηκε Κυριακή 23 Μαρτίου 1924 και έτσι συγχρονίστηκε με την Ελληνική πολιτεία.

Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες της Ρωσίας, της Σερβίας, της Ιεροσολύμων και μερικοί επίσκοποι που αποσχίσθηκαν από την Εκκλησία της Ελλάδος, δεν αποδέχθηκαν το αναθεωρημένο Ιουλιανό ημερολόγιο. Αυτοί οι Παλαιοημερολογίτες θα εορτάζουν τη Γέννηση την 25η Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο, δηλαδή την 7η Ιανουαρίου του Γρηγοριανού Ημερολογίου, μέχρι το 2100.

Πηγή:dnews.gr