«ΒΑΛΚΑΝΙΑ – Μία Γεωστρατηγική και Γεωπολιτική προσέγγιση»
Σχολής Γονέων κατερίνης Ομιλία του Αντιστράτηγου Ε.Α. Ιωάννη Ζούκα
Τη Δευτέρα 16/12/2013 οι φίλοι της Σχολής Γονέων – Ανοικτού Πανεπιστήμιου Κατερίνης είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μία πολύ κατατοπιστική, ενημερωτικά ιστορική και επίκαιρη ομιλία από τον αντιστράτηγο ε.α. κ .Ιωάννη Ζούκα με θέμα “ΒΑΛΚΑΝΙΑ – Μία Γεωστρατηγική και Γεωπολιτική προσέγγιση” στο Συνεδριακό Κέντρο του δήμου Κατερίνης. Στην αρχή της εκδήλωσης ο κόσμος απόλαυσε παραδοσιακά τραγούδια από τη Μορφωτική Ένωση Καταφυγιωτών υπό τη διεύθυνση του κ. Πατρή. Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν η Τράπεζα Πειραιώς, η Συνεταιριστική Τράπεζα και η Μ.Ε.Κ.
Ο ομιλητής κ. Ζούκας με γνώση, προσωπική εμπειρία εφόσον βρέθηκε με ταξιαρχία στο Κόσσοβο , και άνεση λόγου αναφέρθηκε στη Βαλκανική χερσόνησο που ενώνει με τη στεριά και τη θάλασσα τις τρεις ηπείρους-Ευρώπη, Ασία και Αφρική- και η οποία αποτελούσε στο παρελθόν την πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης ,εφόσον ο 1ος Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε από τα εδάφη της- δολοφονία στο Σεράγεβο της Βοσνίας. Σήμερα ελκύει το παγκόσμιο ενδιαφέρον λόγω της διέλευσης των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου παρόλη την αστάθεια σε ορισμένα κράτη της με τις εμφύλιες συρράξεις ,τις μετακινήσεις πληθυσμών, την έλλειψη δικαιωμάτων σε μειονότητες και τη χάραξη νέων συνόρων.
Τα Βαλκανικά κράτη ήταν υποτελή ,όπως και η Ελλάδα, στους Οθωμανούς Τούρκους για αιώνες. Πρώτη η Ελλάδα με την Επανάσταση του 1821 απόκτησε την ανεξαρτησία της και αναγνωρίστηκε ως κράτος στις 3/2/1830 και με τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 απόκτησε τη σημερινή της έκταση και οι άλλοι Βαλκάνιοι την απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους, ενώ κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή υπήρξε πεδίο ένοπλης αντιπαράθεσης. Αποτέλεσε θέατρο συγκρούσεων κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ( τη στιγμή που η Ελλάδα για μήνες πολεμούσε ενάντια σε 4 χώρες την Ιταλία, την Αλβανία, τη Γερμανία και τη Βουλγαρία ) και με τη λήξη του και σύμφωνα με την κατανομή επιρροών των νικητριών χωρών οριστικοποιήθηκαν τα σύνορα των Βαλκανικών κρατών του υπαρκτού σοσιαλισμού, Αλβανίας, Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, καθώς και της Ελλάδας που ανήκε όμως στον Δυτικό κόσμο. Άλλωστε η Ελλάδα από το 1945 ανήκε στον ΟΗΕ, το 1952 στο ΝΑΤΟ ,το 1981 στην ΕΟΚ και το 2001 στην Ευρωζώνη. Με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1989-1990, τις εμφύλιες συρράξεις κυρίως στη Γιουγκοσλαβία και την έξαρση εθνικισμού των μειονοτήτων εκτός από τα προηγούμενα 5 βαλκανικά κράτη δημιουργήθηκαν κι άλλα 6 – η Σλοβενία, η Κροατία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Σερβία-Μαυροβούνιο, η FYROM και το Κόσσοβο. Βέβαια η μετάβασή τους προς τη δημοκρατία και την ελεύθερη οικονομία ήταν δύσκολη και με πολλά προβλήματα- ανομοιογενής βουλγαρική κυβέρνηση, κατάρρευση αλβανικής οικονομίας το 1997, κλοπή όπλων αλβανικού στρατού από ληστρικές ομάδες, με συνέπεια τη δημιουργία προβλημάτων και στις γειτονικές χώρες.
Εξετάζοντας γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά τις Βαλκανικές χώρες παρατηρεί κάποιος την αστάθειά τους και την καθυστέρηση στην εξομάλυνση σχέσεων αν και επιθυμούν διακαώς να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Ακόμη και σήμερα ανασταλτικοί παράγοντες αποτελούν οι ασθενείς δημοκρατικοί θεσμοί, η μεγάλη ανεργία που συγκλονίζει τη συνοχή των κρατών, η τεράστια έκθεση διαφθοράς και το οργανωμένο έγκλημα. Η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη θέση παρά τα προβλήματά της ,οικονομική κρίση, κυπριακό, ελληνοτουρκικά και σκοπιανό.
Πιθανά μελλοντικά προβλήματα να δημιουργήσει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, διότι, μετά τον τριετή εμφύλιο πόλεμο και τις ειρηνευτικές δυνάμεις ως σταθεροποιητικό παράγοντα, παραμένουν ανοικτές οι πληγές των νεκρών και αναπήρων, η άστοχη μετακίνηση των πληθυσμών, η διαφορετική πληθυσμιακή σύνθεση από Σλάβους μουσουλμάνους, Σέρβους και Κροάτες καθώς και η συνομοσπονδία 3 Προέδρων των μειονοτήτων για τη διακυβέρνηση.
Το Κόσσοβο με 89% Αλβανούς, 8% Σέρβους και 1% Τούρκους και συνολικό πληθυσμό 2.000.000 κατοίκους αυτονομήθηκε από τη Σερβία το 1999 και ανακήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008 ,χωρίς την αναγνώριση από τα 2/3 των μελών του ΟΗΕ . Φυσικά η Σερβία δεν το αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο κράτος διότι ιστορικά αποτελεί γι’ αυτήν το λίκνο της εθνικής της υπόστασης και της Ορθοδοξίας. Το ΝΑΤΟ ,η ΕΕ και ειρηνευτικές στρατιωτικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων και μεγάλη ελληνική στρατιωτική δύναμη, βοήθησαν στη σταθερότητα της περιοχής.
Τα γειτονικά Σκόπια, η λεγόμενη FYROM, με 2.000.000 κατοίκους και πληθυσμιακή διαφοροπ
οίηση, 65% Σλαβόφωνους, 25% Αλβανούς 3% Τούρκους και λίγους Σέρβους, Έλληνες και Ρομά, έχει έντονες διαφορές μεταξύ Σλάβων και Αλβανών και δε διατηρεί καλές σχέσεις με τα όμορα κράτη ιδιαίτερα με Βουλγαρία και Ελλάδα.
Υπάρχουν διάσπαρτα προβλήματα στα Βαλκάνια με την παραχάραξη της Ιστορίας ( Ελληνικής) από τα Σκόπια, τη διάταξη των Αλβανών στην περιοχή ( Αλβανία, Κόσσοβο, Β.Δ. Σκόπια, Πρέσεβο Σερβίας, 1% Μαυροβούνιο) ,τα συμφέροντα της Αμερικής στο Κόσσοβο λόγω της μεγάλης στρατιωτικής της βάσης, παρά το ενδιαφέρον της μετά το 2001 προς το Αφγανιστάν και Ιράκ και στη συνέχεια στην Άπω Ανατολή.
Η Ρωσία παλιότερα είχε μεγάλη επιρροή ως καθεστώς στα Βαλκάνια ,ως καταγωγή και ορθόδοξη πίστη ενώ σήμερα το ενδιαφέρον όλων έχει σχέση με τη διέλευση των αγωγών φυσικού αερίου. Και η Τουρκία δείχνει ενδιαφέρον για μία πιθανή των μουσουλμάνων σε όλη τη βαλκανική χερσόνησο. Και την ώρα που συμβαίνουν αυτά η Ελλάδα με απλοχεριά βοήθησε και κόστος μεγάλο είτε με στρατιωτική ειρηνευτική δύναμη στη Βοσνία , Κόσσοβο είτε με οικονομική στήριξη με βιοτεχνίες στη Βουλγαρία και στην Αλβανία ,είτε με καλόπιστο διάλογο με τα Σκόπια για καλή και ειρηνική γειτονία που πάντα την επιδιώκει.
Η ομιλία ικανοποίησε πλήρως το ακροατήριο και ανακοινώθηκε η επόμενη ομιλία για τη Δευτέρα 20/1/2014 με τον κ. Γεώργιο Μάλφα, υποναύαρχο Π.Ν. ε.α. με θέμα “ΙΜΙΑ 18 χρόνια μετά…”
Ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. εύχονται στους φίλους της Σχολής Γονέων και σε όλους τους συμπολίτες Ευλογημένα Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά.