Δυο ηλικιωμένοι άνδρες που αποκεφαλίστηκαν από στελέχη των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν σε φρικιαστικά βίντεο που κυκλοφόρησαν ευρέως σε app ανταλλαγής μηνυμάτων ταυτοποιήθηκαν, σύμφωνα με την Guardian. Όπως επισημαίνει η εφημερίδα, πρόκειται για αμάχους Αρμενίους που κατοικούσαν σε διαφορετικά χωριά του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και η αναγνώρισή τους αποτελεί μία ακόμη απόδειξη για τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στην περιοχή κατά τον πρόσφατο πόλεμο.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, και οι δύο άνδρες αποκεφαλίστηκαν από άνδρες με στολές των ενόπλων δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν. Τα σύντομα, ανατριχιαστικά βίντεο των εκτελέσεων είναι από τα πιο ειδεχθή που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής, ωστόσο υπάρχουν και άλλα ντοκουμέντα που καταγράφουν κακοποίηση, βασανιστήρια και δολοφονίες που συνέχισαν να εμφανίζονται πάνω από έναν μήνα μετά την εφαρμογή της εκεχειρίας.
Οι μαρτυρίες χωρικών που κατέγραψε η Guardian επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της ταυτοποίησης που έφερε εις πέρας ένας διαμεσολαβητής με εντολή της τοπικής διοίκησης που υποστηρίζεται από την Αρμενία. Δύο διακεκριμένοι Αρμένιοι δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκεντρώνουν στοιχεία ώστε οι υπεύθυνοι αυτών των δυο δολοφονιών να οδηγηθούν σε δίκη. Η βρετανική εφημερίδα επαλήθευσε την ταυτότητα του ενός θύματος με τη βοήθεια ενός συγγενή, ενώ είχε πρόσβαση σε φωτογραφία διαβατηρίου που φέρει μεγάλες ομοιότητες με το δεύτερο θύμα.
Σε βίντεο που δημοσιεύτηκαν στις 22 Νοεμβρίου και τις 3 Δεκεμβρίου, άνδρες με στολές που δείχνουν όμοιες με εκείνες των Αζέρων στρατιωτών εμφανίζονται να κρατούν καθηλωμένο και να αποκεφαλίζουν έναν άνδρα με ένα μαχαίρι. Στη συνέχεια ένας από τους δράστες βάζει το κομμένο κεφάλι σε ένα νεκρό ζώο. «Έτσι παίρνουμε εκδίκηση εμείς, κόβοντας κεφάλια» ακούγεται να λέει μια φωνή στην κάμερα.
Δύο κάτοικοι του χωριού Μαντατασέν, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αναγνώρισαν το θύμα ως τον 69χρονο Γενάντι Πετροσιάν, που είχε μετακομίσει στο χωριό στα τέλη της δεκαετίας του ’80 από τη Σουμγκαγήτ του Αζερμπαϊτζάν.
H Γκαγιάν Πετροσιάν (παρά το ίδιο επώνυμο, δεν υπάρχει συγγένεια), διευθύντρια του τοπικού σχολείου, ζούσε ακριβώς απέναντι από το φτωχικό σπίτι του θύματος. Είπε ότι είχε βοηθήσει στην εγκατάσταση του ηλεκτρικού δικτύου του χωριού και της είχε δείξει τις εικόνες ενός γιου που είχε μετακομίσει στη Ρωσία, μαζί με την πρώην σύζυγό του. Αναφορικά με ένα από τα βίντεο, είπε στην εφημερίδα: «Μπορούσα να δω καθαρά το πρόσωπό του και τον αναγνώρισα». Η Guardian είχε πρόσβαση σε φωτογραφία του Πετροσιάν που μοιάζει πολύ στο θύμα.
Ο Γενάντι Πετροσιάν, ο οποίος ζούσε μόνος του, αρνούνταν να φύγει από το χωριό καθώς οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν πλησίαζαν. Όταν ένας γείτονας προσπάθησε να τον πάρει μακριά με το αυτοκίνητο, εκείνος κατέβηκε και επέστρεψε περπατώντας σπίτι του.
Ο Αρτάκ Μπεγκλαριάν, ο διαμεσολαβητής που εργάζεται για την τοπική κυβέρνηση, επιβεβαίωσε την ταυτότητα του 69χρονου με μαρτυρίες ανθρώπων που τον γνώριζαν.
Ο δεύτερος ηλικιωμένος που αναγνωρίστηκε
Ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στην εφαρμογή Telegram στις 7 Δεκεμβρίου δείχνει δύο στρατιώτες με στολές όμοιες με εκείνες στρατιωτών του Αζερμπαϊτζάν να ακινητοποιούν έναν ηλικιωμένο άνδρα κοντά σε ένα δέντρο. Ένας άλλος στρατιώτης δίνει ένα μαχαίρι σε έναν από τους επιτιθέμενους, και εκείνος αρχίζει να κόβει το λαιμό του θύματος. Πριν τελειώσει το βίντεο, ο αποκεφαλισμός έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.
Τρεις κάτοικοι του χωριού Αζόκ αναγνώρισαν το θύμα σε αυτό το βίντεο ως τον Γιούρι Ασριάν, έναν 82χρονο που είχε αρνηθεί να φύγει από το χωριό στις 20 Οκτωβρίου, καθώς πλησίαζαν οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν.
«Δεν επικοινωνούσε πολύ με τους συγχωριανούς του. Απλώς αρνήθηκε να φύγει», είπε ο Γκεόργκι Αβεσιάν, δήμαρχος του χωριού μέχρι το 2019 και ένας από τους ανθρώπους που αναγνώρισαν τον Ασριάν. Είπε ότι ήταν πιθανό ο ηλικιωμένος άνδρας να μην καταλάβαινε πλήρως όσα συνέβαιναν εκείνο το διάστημα στην περιοχή.
Οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εισήλθαν στο χωριό λίγες μέρες αργότερα, και το Αζόκ παρέμεινε υπό τον έλεγχο του Μπακού, όπως ορίζει η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφη στις 9 Νοεμβρίου.
Δεν υπήρχε καμιά πληροφορία για την τύχη του Ασριάν έως ότου εμφανίστηκε το βίντεο 29 δευτερολέπτων την περασμένη εβδομάδα στα social media.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει καλέσει την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν να διερευνήσουν βίντεο αποκεφαλισμών και βεβήλωσης πτωμάτων. Ο οργανισμός έχει χρησιμοποιήσει τεχνικές ψηφιακής επαλήθευσης για να επιβεβαιώσει την αυθεντικότητα των βίντεο που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, αλλά και ενός που καταγράφει την εκτέλεση ενός Αζέρου συνοριοφύλακα. Άλλα κλιπ δείχνουν στρατιώτες να βεβηλώνουν τις σορούς των νεκρών εχθρών τους.
Αν και υπάρχουν καταγγελίες και για τις δύο πλευρές, η πλειοψηφία των βίντεο στα online κανάλια αφορά κυρίως σε επιθέσεις που δέχονται Αρμένιοι στρατιώτες και άμαχοι από τα προελαύνοντα στρατεύματα των Αζέρων, σημειώνει η Guardian.