της Christina Pazzanese
Συντάκτρια του περιοδικού Harvard
14 Οκτωβρίου 2022
Σε μία περίοδο όπου οι συνοικίες στις ΗΠΑ είναι διαιρεμένες για λόγους πολιτικής και διάφορες νέες πηγές διαμορφώνουν απόψεις για πλήθος θεμάτων, πολλοί Αμερικανοί πολίτες θεωρούν κάποιους από τους συμπολίτες τους «χαμένη υπόθεση», ανάξιους να συμμετέχουν σε συζητήσεις περί πολιτικής.
Λάθος, επιχειρηματολογεί o Anand Giridharadas, διακεκριμένο μέλος του ινστιτούτου Harvard Radcliffe. Στο νέο του βιβλίο The Persuaders: At the Front Lines of the fight for Hearts, Minds and Democracy (Οι πειστικοί: στις επάλξεις της μάχης για την καρδιά, τον νου και τη δημοκρατία) υποστηρίζει ότι ο διάλογος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της δημοκρατίας, τον οποίο δεν μας παίρνει να εγκαταλείψουμε εν όψει των απειλών που αντιμετωπίζει η δημοκρατία.
Ο Giridharadas, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The Harvard Gazette μίλησε για το βιβλίο του.
Gazette: Γιατί η πειθώ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της δημοκρατίας;
Giridharadas: Η επικρατούσα άποψη για τη λήψη των αποφάσεων για το μέλλον, όπως συνέβαινε πολλές φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας, ήταν ότι βρισκόταν στα χέρια των βασιλιάδων, της βασίλισσας, του αυτοκράτορα ή του μονάρχη. Ήταν υπερβολικά δύσκολο, τρομερά περίπλοκο και πολύ ζόρικο να επιτρέψουν σε όλους εμάς να διαμορφώσουμε το μέλλον μέσα από διάλογο, συζητήσεις και επιλογές. Εδώ και μερικές εκατοντάδες χρόνια, έχει γίνει μια δραματική στροφή και η επικρατούσα άποψη, πλέον, είναι ότι είναι καλύτερο όταν διαμορφώνουμε εμείς – οι άνθρωποι – το μέλλον μέσα από διάλογο, συζητήσεις, επιχειρήματα και επιλογές. Και αυτές οι αποφάσεις λαμβάνονται πιο σωστά, και σίγουρα λαμβάνονται πιο έγκυρα, όταν έχουμε όλοι λόγο σ’ αυτές.
Βρισκόμαστε, πλέον, σε μια περίοδο κατά την οποία υποχωρεί η δημοκρατική συναίνεση. Παρατηρούμε μια φασιστική απειλή να αναδύεται προς τα δεξιά. Η πολιτική δεξιά στις ΗΠΑ αποτελεί σήμερα, ουσιαστικά, ένα φασιστικό κίνημα: πιστεύουν στην ανατροπή των εκλογών, κάνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο εκπτώσεις στη βούληση του λαού. Θεωρούν την πολιτική βία έγκυρη μέθοδο για την επίτευξη της επιτυχίας. Βρισκόμαστε εν μέσω κρίσης της πειθούς, δηλαδή, με πολλαπλούς τρόπους, εν μέσω κρίσης της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Ανησυχώ πολύ με την κουλτούρα της αντίθεσης προς την πειθώ, που βλέπω να αναδύεται.
Gazette: Τι είναι εκείνο που μας ωθεί να ξεγράφουμε τους άλλους τόσο γρήγορα;
Giridharadas: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραματίζουν έναν τεράστιο ρόλο σε όλο αυτό. Το βασικό κίνητρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ρέπει προς τη δημιουργία προκλήσεων αντί για οποιαδήποτε αντίδραση που θα γεφυρώνει ή θα είναι ξεκάθαρη. Ενέπνευσε πολλούς, μέσα σ’ αυτούς κι εγώ, να βασιστούμε στη ντροπή και στην πίεση των ομηλίκων ως μεθόδους πολιτικής, με τρόπο που δεν αποδεικνύεται ότι είναι αποτελεσματικός. Έχει, επίσης, να κάνει με τα μέσα που ανήκουν σε δισεκατομμυριούχους και τα οποία, με διαφορετικό τρόπο, κερδοφορούν από τις διαιρέσεις.
Ισχύει, επίσης, το γεγονός ότι η εξευγενισμένη πολιτική, η πολιτική της αβρότητας και της πίστης στην αντίθετη πλευρά δεν έχει αποφέρει πολλά σε όσους είναι κάτω των 40. Υπάρχει λόγος που η γενιά Ζ (Gen Z) και οι millennials αποστρέφονται αυτές τις πολιτικές αξίες.
Gazette: Ποιες στρατηγικές και τεχνικές πειθούς είναι πιο αποτελεσματικές;
Giridharadas: Υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία ότι σημαντικός αριθμός ανθρώπων, ικανός να επιφέρει τεράστια αλλαγή στη ζωή σου και στη ζωή μου, αλλάζει γνώμη διαρκώς για πολλά ζητήματα. Ο Donald Trump κέρδισε την πρώτη φορά και έχασε τη δεύτερη. Είναι γεγονός ότι ορισμένοι τον συμπαθούσαν την πρώτη φορά, αλλά δεν τον συμπαθούσαν τη δεύτερη.
Το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας πρέπει να κερδίσει έδαφος και να αποδεχτεί το εξής: να δει τους ανθρώπους στο σημείο που βρίσκονται. Να υπάρχει περισσότερος χώρος στα κινήματα για ανθρώπους που δεν κατανοούν πλήρως τα τεκταινόμενα, που δεν χρησιμοποιούν την κατάλληλη ορολογία, αλλά οι καρδιές τους είναι εκεί που πρέπει. Σε ανθρώπους, οι οποίοι, για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, είναι καχύποπτοι ή αγχωμένοι με ορισμένα πράγματα που εκφράζονται από μερίδα της δημοκρατικής πλευράς, αλλά είναι παράλληλα άνθρωποι που δεν τους αρέσει ο απροκάλυπτος ρατσισμός ούτε ο λευκός εθνικισμός.
Πιστεύω, επίσης, ότι το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας πρέπει να ρέπει περισσότερο προς τις συγκρούσεις, να είναι περισσότερο πρόθυμο να ξεκινήσει μια μάχη. Η ιδέα να ανεβαίνεις ψηλά όταν εκείνοι πηγαίνουν χαμηλά αποδείχτηκε καταστροφή. Δεν πειράζει να θυμώσεις λίγο και να μπερδέψεις λίγο τα πράγματα για να γίνει η ζωή των άλλων καλύτερη.
Gazette: Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι λένε στους υποψήφιους ψηφοφόρους τους ότι η δημοκρατία διακυβεύεται τον Νοέμβριο εξαιτίας των ενεργειών της αντίθετης πλευράς. Ισχύει αυτό;
Giridharadas: Επειδή και οι δύο πλευρές σου λένε ότι η αντίθετη πλευρά θα βάλει τέλος στη δημοκρατία δεν σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές θα βάλουν τέλος στη δημοκρατία. Κάποιος πρέπει να υποστηρίξει ότι οι εκλογές αποτελούν διαδικασία που δεν μπορεί να ανατραπεί και η πολιτική βία δεν παίζει ρόλο στην πολιτική. Δεν έχει σημασία πόσο δίκαιος πιστεύεις ότι είσαι. Δεν έχει σημασία αν βρίσκεσαι στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Δεν αρκεί να έχεις δίκιο για όσα θα γίνουν στο μέλλον – πρέπει να το πουλήσεις, ειδικά σε όσους είναι επιφυλακτικοί.
Και μην ξεχνάτε ότι οι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα περίπλοκοι και έχουν τη δική τους ιστορία.
Anand Giridharadas
The Harvard Gazette
National and World Affairs
Μετάφραση από την αγγλική γλώσσα: Χαρούλα Κωνσταντινίδου, Επίσημη μεταφράστρια-Διερμηνέας
HK Translations & Interpreting, BA & MA in Translation, Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας
*Η Νένα Μεϊμάρη ήταν επί χρόνια εκπαιδευτικός με πλούσιο ακαδημαϊκό υπόβαθρο σε δημόσιο σχολείο της Βοστόνης. Συνταξιούχος, πλέον, ασχολείται με την αρθρογραφία και τον εθελοντισμό. Πρόσφατα δημιούργησε το πρώτο blog για χήρες και στήριξη αυτών με τίτλο: «Είμαι Χήρα – Έχω φωνή» (https://eimai-xira-exo-foni.