Το να ξυπνάς το πρωί βλέποντας ένα μήνυμα από τον σύντροφο σου που λέει «καλημέρα» είναι χαριτωμένο, όπως είναι κι ένα ραντεβού μαζί του στη μέση της ημέρας. Αλλά έρχεται ένα σημείο -σε ορισμένες σχέσεις- στο οποίο αναζητάμε κάτι περισσότερο από ένα γλυκό σημείωμα και καλό σεξ. Μπορεί άραγε ο σύντροφος μας να καταλάβει ότι είμαστε στενοχωρημένοι μόνο από τον τόνο στη φωνή μας; Μπορούμε να είμαστε απολύτως ο εαυτός μας όταν είμαστε μαζί του; Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που οι ειδικοί προσδίδουν σε μία ουσιαστικά στενή σχέση.
Κατά την Κλόι Καρμάικλ, PhD, κλινική ψυχολόγο, «είναι η σχέση στην οποία δύο άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους περισσότερα από ότι με άλλους ανθρώπους». Όπως επισημαίνει από την πλευρά της η Τάρα Φιλντς, σύμβουλος γάμου και συγγραφέας «μία ουσιαστικά στενή σχέση είναι το ασφαλέστερο μέρος του κόσμου όταν φοβάσαι, αισθάνεσαι πληγωμένος και στενοχωρημένος». Τη στιγμή που είμαστε ευάλωτοι νιώθουμε σ′ αυτήν ασφαλείς και ταυτόχρονα σίγουροι ότι μπορούμε να αφήσουμε τον εαυτό μας «γυμνό», σε απόλυτη έκθεση, προσθέτει.
Αλλά η δημιουργία μίας στενής σχέσης δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Έχει αρκετές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η δέσμευση και η εμπιστοσύνη.
Αμοιβαία εμπιστοσύνη
Καμία σχέση δεν χτίζεται χωρίς εμπιστοσύνη, πόσο μάλλον μια σχέση στενή, εξηγούν οι δύο ειδικοί. Αλλά δεν είναι κάτι που έρχεται από τη μια μέρα στην άλλη. Εφόσον επιδεικνύεται και από τις δύο πλευρές σταθερότητα, η εμπιστοσύνη θεμελιώνεται με τον καιρό, καθώς μοιραζόμαστε όλο και περισσότερο χρόνο μαζί, καθώς μαθαίνουμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον και να προβλέπουμε ο ένας τις ανάγκες του άλλου.
Αποφασισμένοι να μάθουμε ο ένας τον άλλον
Ο άνθρωπος με τον οποίον έχουμε σχέση πρέπει να προσπαθήσει ειλικρινά για να μας γνωρίσει. Οικειότητα σημαίνει «ότι ενδιαφερόμαστε να μάθουμε τον άλλον, να εξοικειωθούμε με το σώμα του, με την ιστορία ζωής του και με τα συναισθήματα του», σύμφωνα με την Καρμάικλ. Με άλλα λόγια, τι έχει κάνει ο σύντροφος μας που να δείχνει ότι επιθυμεί να μας γνωρίσει -κι εμείς για κείνον; Θυμάται ποιό είναι το αγαπημένο μας βιβλίο; Θα το αγόραζε για να το διαβάσει; Και από την άλλη, πόσο διατεθειμένοι είμαστε από την πλευρά μας να θυσιάσουμε για παράδειγμα, ένα δείπνο και να δώσουμε χρόνο σε μία δική του αγαπημένη δραστηριότητα;
Μπορούμε να είμαστε ευάλωτοι
Εάν αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να ανοιχτούμε στον σύντροφο μας, αλλά νιώθουμε ότι μας αγαπάει, τότε η σχέση δεν είναι τόσο στενή όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Ο μόνος τρόπος για να το μάθουμε είναι να ανοιχτούμε. Μόνο τότε ανακαλύπτουμε πραγματικά εάν είναι απλά φόβος ή γεγονός ότι «δεν μπορώ να είμαι ο εαυτός μου και να μ’ αγαπάει».
Νιώθουμε απολύτως αποδεκτοί
Σε μια πραγματικά στενή σχέση υπάρχει αμοιβαία αποδοχή, λέει η Φιλντς. Και δεν νιώθουμε την ανάγκη να ασχοληθούμε με αυτό που η Καρμάικλ ορίζει ως «διαχείριση εντυπώσεων», την επιθυμία δηλαδή, να διαχειριστούμε το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Που σημαίνει ότι θα τον αφήσουμε να διανυκτερεύσει στο σπίτι μας χωρίς να μας νοιάζει πώς δείχνουμε όταν αποκοιμηθούμε (κι αν ροχαλίζουμε που και πού). Γιατί; Επειδή ξέρουμε ότι θα μας αποδεχτεί ούτως ή άλλως. «Όσο περισσότερο τραβάμε την κουρτίνα, φανερώνοντας ακόμη και τα σημεία που δεν είναι τόσο υπέροχα, τόσο μεγαλύτερη οικειότητα αποκτάμε», λέει η Καρμάικλ.
Βασιζόμαστε ο ένας στον άλλον
Η ζωή συχνά δείχνει το σκληρό της πρόσωπο -από το να χάσουμε τη δουλειά μας μέχρι να προκύψει το οποιοδήποτε οικονομικό πρόβλημα. Πώς αντιδρά ο σύντροφος μας; Νιώθουμε πώς ο,τιδήποτε συμβεί μπορεί να γίνει αφορμή ώστε να έρθουμε ακόμη πιο κοντά και να το ξεπεράσουμε; Ή ανησυχούμε ότι μία δυσκολία μπορεί να πυροδοτήσει άλλα ζητήματα; Αν, για παράδειγμα απολυθούμε, ο άνθρωπος με τον οποίον είμαστε σε σχέση εμφανίζεται καθησυχαστικός και μας λέει ότι θα βρούμε άλλη δουλειά (έως και προσπαθεί να βρει λύσεις) ή αντιθέτως, πανικοβάλλεται λέγοντας ότι εμείς φταίμε; Στην πρώτη περίπτωση είναι φανερό ότι έχουμε κατακτήσει ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο της σχέσης, που είναι η στήριξη. Μπορούμε να βασιζόμαστε στο σύντροφο μας ό,τι κι αν συμβεί. Στη δεύτερη περίπτωση, υπάρχουν πολλά ακόμη που χρειάζεται να δουλέψουμε στη σχέση.
Το «εμείς» και η αμοιβαία σύνδεση
Οι υγιείς οικείες σχέσεις συνεπάγονται αμοιβαία εξάρτηση, μία αμοιβαία σύνδεση ως προς τις επιλογές μας, σύμφωνα με τη Φιλντς -που είναι και το πιο δύσκολο στάδιο. Σημαίνει επίσης ότι έχουμε την ασφάλεια, το χώρο και την εμπιστοσύνη να είμαστε ο εαυτός μας και να κάνουμε τα δικά μας πράγματα. Όπως προσθέτει, είναι το «είμαστε ένα» και είμαστε ζευγάρι χωρίς να φοβόμαστε ότι αυτό θα μας πνίξει. Παράδειγμα: Οι παλιές, αγαπημένες φίλες που έχουμε να δούμε μερικά χρόνια μας προσκαλούν σε ένα ταξίδι, το οποίο ωστόσο συμπίπτει χρονικά με τον γάμο του πρώτου εξαδέλφου του συντρόφου μας. Οι επιλογές είναι δύο, είτε προσπαθούμε να δούμε εάν μπορούμε να πάμε στο ταξίδι με τις φίλες μας τις δύο από τις τρεις μέρες έτσι ώστε την τρίτη μέρα να παραστούμε στον γάμο με το ταίρι μας, είτε καταλήγουμε σε καυγά, με εκείνον να διαμαρτύρεται ότι δεν δίνουμε αρκετό χρόνο στον ίδιον και στην οικογένεια του.
Ωριμάζουμε μέσα από την κοινή εμπειρία
Όταν ο άλλος μας ενθαρρύνει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση του εαυτού μας και να μιλήσουμε γι’ αυτό, είναι ακόμη ένα καλό σημάδι. Για παράδειγμα, εσείς είστε ντροπαλός/ή και ο σύντροφος σας όχι. Και κάθε φορά που είστε έξω μαζί και συναντάτε κάποιον γνωστό, εσείς στέκεστε περίπου αμίλητος/η ενώ οι άλλοι απολαμβάνουν την κουβέντα. Αντί να νιώθετε άσχημα με τον εαυτό σας γι’ αυτή την αδεξιότητα, το να είστε σε μία σχέση εμπιστοσύνης σημαίνει ότι μπορείτε να μιλήσετε με το ταίρι σας και να αποφασίσετε από κοινού τι μπορείτε να κάνετε προκειμένου οι καταστάσεις να είναι πιο άνετες.
Είμαστε ομάδα
Ο σύντροφος μας είναι ο άνθρωπος μας, που σημαίνει ότι έχει προτεραιότητα. Οι σύμβουλοι σχέσων βλέπουν πολύ συχνά ζευγάρια να έρχονται σε αντιπαράθεση εξαιτίας των μελών της ευρύτερης οικογένειας (πεθερές κλπ) τα οποία τους εμπλέκουν σε συγκρούσεις για θέματα πέρα από τη σχέση τους. Εννοείται ότι οι σύντροφοι μπορούν να διαφωνούν, αλλά εάν υπάρχει ουσιαστική σχέση εμπιστοσύνης, τελικά ο ένας θα ακούσει τον άλλον (καθώς, όπως προαναφέραμε, η σχέση μας είναι το ασφαλέστερο μέρος στον κόσμο).
Δεν μας φοβίζει η ειλικρίνεια
Η ειλικρίνεια αποτελεί βασική προϋπόθεση. Ακόμη κι όταν ένα σχόλιο ή μία αντίδραση προκαλούν απογοήτευση ή δυσφορία, από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι προέρχονται από έναν σύντροφο καλό και υποστηρικτικό, είναι καλοδεχούμενα.
Νιώθουμε ότι μας καταλαβαίνει
Είναι όπως όταν στο σχολείο κοιτούσαμε τον καλύτερο μας φίλο ή την καλύτερη μας φίλη και ξεσπούσαμε σε γέλια ξέροντας μονάχα οι δυο μας ποιο ήταν το αστείο. Το να φτάσουμε με έναν σύντροφο σε αυτό το στάδιο κατανόησης αποτελεί επίσης σημάδι ουσιαστικής σχέσης. Συμβαίνει όταν αισθάνεσαι ότι κάποιος σε ξέρει σε βάθος. Όταν ο ένας ολοκληρώνει τη φράση του άλλου ή γελάμε με τα ίδια αστεία (που δεν γελούν οι άλλοι), ή ο σύντροφος μας λέει κάτι που δείχνει ότι μας έχει ακούσει πραγματικά (κάτι ενδεχομένως μικρό που ειπώθηκε μεταξύ άλλων πολλών σε μία συζήτηση), τότε έχουμε κατακτήσει αυτό το σημείο.