Στις 27 Αυγούστου γιορτάζει ο Άγιος Φανούριος και με μια αλάνθαστη μέθοδο, δοκιμασμένη στους αιώνες, θα «φανερωθούν» όλα τα χαμένα προσφιλή σας αντικείμενα. Επίσης ο Άγιος θα φανερώσει στους ανύπαντρους το έτερον ήμισύ τους.
Η αείμνηστη Εύη Βουτσινά έγραφε για τη λαϊκή αυτή μέθοδο ανεύρεσης απολεσθέντων: θα τάξετε μία πίτα για την ψυχή της μητέρας του Αγίου Φανουρίου.
Ετσι ακριβώς το διατύπωναν ανέκαθεν οι γιαγιάδες-θεματοφύλακες των θεσμίων. Δεν πρόκειται για πραγματική πίτα με φύλλα, αλλά για ένα μυρωδάτο κέικ χωρίς αυγά και βούτυρο, μόνο με λάδι, για να είναι και νηστίσιμο.
Αυτό το παρασκεύασμα που ονομάζεται φανουρόπιτα πρέπει να περιέχει μονό αριθμό υλικών, συνήθως επτά ή εννέα, και όση ώρα το ετοιμάζετε πρέπει να έχετε ένα κερί αναμμένο.
Σε πολλά μέρη θυμιατίζουν κιόλας πριν αρχίσουν. Τα βασικά υλικά της φανουρόπιτας είναι το ελαιόλαδο, το αλεύρι, η ζάχαρη, ο χυμός πορτοκαλιού, καρύδια, σταφίδες, κανελογαρίφαλα.
Όταν ψηθεί η φανουρόπιτα, οι ευσεβείς την πηγαίνουν στην εκκλησία να διαβαστεί και μετά τη μοιράζουν. Αρχικά πρέπει να μοιράσουν τουλάχιστον επτά κομμάτια έξω από την εκκλησία.
Την υπόλοιπη μπορούν να την πάρουν στο σπίτι, για να τη μοιράσουν στα μέλη της οικογένειας, σε γείτονες και φίλους. Σε πολλές εκκλησίες υπάρχουν παρεκκλήσια του Αγίου Φανουρίου, όπου κάθε Δευτέρα διαβάζονται φανουρόπιτες. Πολλοί δεν τις πηγαίνουν στην εκκλησία, απλώς τις μοιράζουν.
Πριν φας το κομμάτι, πρέπει να πεις τρεις φορές: «Θεός σχωρέσει τη μάνα του Αη Φανούρη».
Ολες αυτές οι λαϊκές τελετουργίες δεν έχουν καμία σχέση με τη θεολογική πλευρά του ζητήματος. Προφανώς η σχέση προήλθε από την παρετυμολογική σύνδεση του ονόματός του με τη λέξη «φανερώνω». Στο συναξάρι του Αγίου δεν υπάρχει τίποτα που να τον συνδέει με φανερώματα. Λέγεται μάλιστα Φανούριος ο Νεοφανής γιατί μέχρι τον 14ο – 15ο αιώνα ήταν άγνωστος.
Τότε, βρέθηκε η εικόνα του στη Ρόδο (γι’ αυτό και είναι προστάτης ολόκληρου του νησιού). Ο άγιος εικονίζεται με στολή Ρωμαίου στρατιώτη, νεαρός στην ηλικία, να κρατάει ένα σταυρό, το πάνω άκρο του οποίου είναι αναμμένη λαμπάδα.
Ολόγυρα στην εικόνα είναι ζωγραφισμένα τα μαρτύριά του, αλλά ούτε πότε μαρτύρησε αναφέρεται ούτε καμιά πληροφορία που αφορά την οικογένειά του είναι γνωστή. Αρα η ιστορία ότι ο Αγιος είχε μια αμαρτωλή μητέρα και, όταν τάξεις πίτα για τη συγχώρεση της ψυχής της, εκείνος σου φανερώνει τα απολεσθέντα αντικείμενα είναι μάλλον λαϊκός θρύλος που δεν στηρίζεται σε στοιχεία.
Αλλά λαός και Εκκλησία έχουν τη δική τους άποψη για τον Αγιο Φανούριο και την πίτα του. Μάλιστα η Εκκλησία έχει και ειδική ευχή που διαβάζεται από τους ιερείς όταν οι πιστοί προσέρχονται στους ναούς για να ευλογήσουν τη φανουρόπιτά τους
. «Φανέρωσον, δι᾿εὐχῆς τοῦ Μεγαλομάρτυρος πᾶν κεκρυμμένον ἢ ἀπολεσθὲν ἐπιθυμητὸν ἀγαθόν, φανέρωσον πρόσωπον ποθητόν, φανέρωσον ὁδὸν ἀγαθήν, ἐν ᾗ δεῖ πορευθῆναι αὐτοὺς ἀσφαλῶς, φανέρωσον πᾶσαν ἐν τῷ μέλλοντι χαράν, φανέρωσον τὸ ἔκπαγλον καὶ θεῖον Πρόσωπόν Σου, χαρμοσύνως καὶ κατανυκτικῶς, καταλαμπρύνον καὶ κατευφραῖνον τὴν ζωὴν αὐτῶν».
Φανουρόπιτα λοιπόν η λύση στα περισσότερα από τα προβλήματά μας που σχετίζονται με απολεσθέντα.
Συνταγές υπάρχουν πολλές. Αυτή που έχω φτιάξει όμως τις περισσότερες φορές με επιτυχία, είναι η φανουρόπιτα της κ. Μαίρης Ρέντουλα με 9 υλικά:
Προετοιμασία: 15΄
Ψήσιμο: 1 ώρα
Υλικά (για 12 κομμάτια)
1 κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
2 κούπες χυμό πορτοκαλιού + χυμός και ξύσμα από 2 πορτοκάλια
2 κούπες ζάχαρη
1 κούπα ελαιόλαδο
2 κουτ. σούπας μπράντι
1 πιάτο βαθύ καρυδόψιχα, χοντροκομμένα στον πολυκόφτη
1 πιάτο βαθύ σταφίδες, μουλιασμένες σε νερό αποβραδίς
κανέλα και άχνη ζάχαρη για το σερβίρισμα
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Σουρώνουμε τις σταφίδες από το νερό και τις αφήνουμε σε σουρωτό να στραγγίξουν για λίγο.
Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε το ελαιόλαδο, όλο τον χυμό πορτοκαλιού (τις δύο κούπες και τον έξτρα χυμό από τα δύο πορτοκάλια), το ξύσμα, το μπράντι και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε καλά με ξύλινη κουτάλα, μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη.
Προσθέτουμε το αλεύρι, ανακατεύουμε να αναμειχθεί και ρίχνουμε και τα καρύδια με τις σταφίδες. Αδειάζουμε το μείγμα σε ένα μεγάλο στρογγυλό ή παραλληλόγραμμο ταψί που έχουμε λαδώσει και αλευρώσει ελαφρώς.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170°C για 1 ώρα. Βγάζουμε τη φανουρόπιτα, αφήνουμε να κρυώσει καλά και πασπαλίζουμε με άχνη και κανέλα.
Πηγή:aromalefkadas