της Νένας Μεϊμάρη

Υπάρχει ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στην αγγλική γλώσσα γραμμένο από τον ιταλό Alfio Mastropaolo του Πανεπιστημίου του Τορίνο (Bulletin of Italian Politics, Vol. I, No 2) με τίτλο “The Suffering of the Ordinary Citizen” (μετ. Τα δεινά του απλού πολίτη).

Το άρθρο εξετάζει την έννοια της δημοκρατίας και του μέσου πολίτη και προσπαθεί να ερμηνεύσει τη θυελλώδη αυτή σχέση. Δίνει μια απάντηση (προσπαθεί, τουλάχιστον) στο ερώτημα «Ποια είναι η γνώμη του μέσου πολίτη για τη δημοκρατία και την πολιτική;». Επικεντρώνεται στον πληθυσμό της Ιταλίας αλλά κάνει αναφορές και στην υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική. Βασίζεται σε ερωτηματολόγια και όχι σε δημοσκοπήσεις.

Το άρθρο αναφέρει ότι παρόλο που το εκλογικό αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο, παρατηρείται εκτενής δυσαρέσκεια στον χώρο της πολιτικής και των πολιτικών. Και μέσα από το πλαίσιο της δημοκρατίας, οι απλοί πολίτες έχουν καταστεί πολύ σημαντικοί και απαιτητικοί. Παραμένουν σκεπτικοί με πολλαπλούς τρόπους. Ανέπτυξαν μεγάλη δυσπιστία προς τις πολιτικές και τους πολιτικούς.

Ένα από τα πράγματα που αναστατώνει τους πολίτες είναι η φορολογία. Δεν υπάρχει ενότητα μεταξύ των πολιτών σ’ αυτόν τον τομέα, αλλά υπάρχει η γενική συναίνεση ότι το ζήτημα των φόρων πρέπει να εξετάζεται σοβαρά, ώστε να είναι δίκαιοι και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να είναι ικανοποιημένα.

Ένα επιπλέον σημαντικό θέμα για τους πολίτες είναι η συμπεριφορά των πολιτικών. Πιστεύουν ότι οι πολιτικοί είναι απόμακροι και προνομιούχοι και δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα δικά τους θέματα παρά για τον λαό.

Επιπλέον ανησυχία αποτελεί ο αρνητικός ρόλος της τηλεόρασης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης που δυσφημίζουν την πολιτική καταντώντας την σόου, επικοινωνώντας μ’ αυτόν τον τρόπο τις δικές τους απόψεις και επηρεάζοντας ανάλογα τους πολίτες.

Σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου, η δυσφορία αυτή πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Γιατί αν πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η δημοκρατία, τότε τους ανθρώπους, τους απλούς πολίτες πρέπει κι αυτούς να τους λάβουν σοβαρά υπόψη. Διαφορετικά, η δυσαρέσκεια θα μετατραπεί σε δηλητήριο και οι δεσμοί μεταξύ πολιτικών και πολιτών θα αποδυναμωθούν και τα δύο μέρη θα αποξενωθούν. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του θα επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στην κοινωνία και θα εμποδίσει κάθε είδους συστημική μεταρρύθμιση.

Σκέφτηκα πολύ το περιεχόμενο του άρθρου αυτού και το έκανα δικό μου. Πώς αισθάνομαι για όλα αυτά στη δική μου ζωή; Γιατί, αν η πολιτική δεν είναι κατανοητή σε προσωπικό επίπεδο, τότε δεν έχει κανένα νόημα.

Αν πάρω σοβαρά αυτά που συμβαίνουν γύρω μου τον τελευταίο καιρό, τότε βάζω τον εαυτό μου δίπλα στους ταλαιπωρημένους Ιταλούς πολίτες και νιώθω πλήρως απογοητευμένη, σαν αυτούς. Γιατί αυτό;

Θα ξεκινήσω με τη φορολογία. Ως υπήκοος δύο χωρών, καλούμαι να πληρώσω φόρο εισοδήματος και στις δύο χώρες με χρήματα που έχω κερδίσει στην Αμερική. Μετά που ολοκληρώσω τη φορολογική μου δήλωση στο εξωτερικό και καταβάλλω άμεσα και με συνέπεια τον φόρο που μου αναλογεί, συνεχίζω το ίδιο και εδώ. Μόνο που εδώ η φορολογία μου είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από την Αμερική. Εγώ, λοιπόν, θεωρώ ότι αυτό είναι πολύ άδικο και κάνω ένσταση.

Στα κεντρικά γραφεία της IRS (η αντίστοιχη εφορία της Αμερικής) δυσκολεύονται να πιστέψουν το ποσό που πρέπει να καταβάλλω στην Ελλάδα και μου υπόσχονται να δουν πολύ προσεκτικά την υπόθεσή μου.

Τώρα, κυρίες και κύριοι, όταν τα κεντρικά γραφεία της IRS (κράτος εν κράτει) θεωρούν την υπόθεσή σου άδικη, καταλαβαίνετε το μέγεθος της αδικίας. Αν δεν απατώμαι, αυτή η αδικία συμβαίνει και σε πολλούς από εσάς.

Αυτό από μόνο του με απωθεί από κάθε είδους πολιτική. Όταν η πολιτική (policy) γίνεται εμπόδιο στη ζωή μου, τότε παύει να με ενδιαφέρει. Ουσιαστικά δεν έχει νόημα.

Θα συνεχίσω με τα σχόλια που δέχομαι (δεχόμαστε) ως ανεμβολίαστη (έχω τους πολύ σοβαρούς λόγους μου) από την πολιτική ηγεσία μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Διαβάζω τα σχόλια:

  • «Θα τους επιτεθούμε».
  • «Θα πεινάσετε – Δεν θα μπορείτε να ψωνίσετε τίποτα». (Δεν έχουν ακούσει για την Amazon.com;)
  • «Αρνητής»
  • «Χαζός»
  • «Θα βρίσκουμε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί και θα επιβάλλονται κυρώσεις».
  • «Δεν θα μπορείτε να πάτε πουθενά»
  • «Είμαστε διχασμένοι μεταξύ ανατολής και δύσης»
  • «Τζαμπατζής». Αυτός ο χαρακτηρισμός ήταν για εμένα προσωπικά η σταγόνα που έκανε το ποτήρι μου να ξεχειλίσει.
  • «Οι ανεμβολίαστοι κρατάνε στα χέρια τους την τύχη μας». Talking about stress!
  • «Συνειδητός πολίτης είναι ο πολίτης που εμβολιάζεται». Ομολογώ ότι δεν περίμενα ένα τέτοιο σχόλιο από τον πρωθυπουργό μιας χώρας που τυγχάνει να είναι απόφοιτος του Harvard με βαθμό πτυχίου Summa cum laude (αυτό σημαίνει άριστα) και του Stanford. Γι’ αυτό και του έστειλα προσωπικό μήνυμα και του είπα καθαρά και ξάστερα ποιος είναι ο δικός μου ορισμός του συνειδητού πολίτη.

Τα παραπάνω, κυρίες και κύριοι, είναι classic case of law suit (κλασική περίπτωση αγωγής). Γιατί δεν επιτρέπεται από κανέναν πολιτικό και καμία ηγεσία να ασκεί λεκτική κακοποίηση (verbal abuse) ούτε και τέτοιου είδους λεκτική προσβολή (verbal assault). Οι ψυχολόγοι το καταδικάζουν και το ίδιο κάνω κι εγώ. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι να μεταδώσεις το όποιο μήνυμα έχεις για τους πολίτες σου.

Άραγε στη Γερμανία γίνεται το ίδιο πράγμα; Αναρωτήθηκα και έσπευσα να ρωτήσω. Η απάντηση ήταν όχι. Στη Γαλλία; Έζησα για λίγο εκεί και θα σας πω εγώ τι θα έκαναν οι Γάλλοι, που η Γαλλική Επανάσταση κυλάει ακόμη κανονικά στις φλέβες τους και είναι οι πιο θερμοί πατριώτες που έχω γνωρίσει. “Nous sommes le peuple” (είμαστε ο λαός) και θα συνέχιζαν «Χωρίς εμάς είστε ένα τίποτα. Vive la France!»

Νομίζω όλοι γνωρίζετε τι θα γινόταν στην Αμερική σε μια τέτοια περίπτωση.

Και θα κλείσω με το οικολογικό έγκλημα που συμβαίνει εδώ και καιρό στην περιοχή μας και ανάγκασε κοινούς πολίτες να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Αναφέρομαι στην υπόθεση “I can’t breathe”. Δεν γνωρίζω εάν και πώς θα λυθεί ένα πρόβλημα που κρατάει μια ολόκληρη πόλη σε ομηρία. Αυτό που ξέρω είναι ότι οι πολίτες τρέχουν μετά τη δουλειά τους για το θέμα αυτό για να βρουν μια άκρη. Και ρωτώ ευθέως: Γιατί είναι θέμα των απλών πολιτών και όχι των πολιτικών;

Και αμέσως μετά ρωτάω: Γιατί να εκδηλώσω προσωπικό ενδιαφέρον για την πολιτική όταν η ίδια η πολιτική και οι εκπρόσωποί της δεν ενδιαφέρονται να λύσουν τα θέματά μου και όλων των πολιτών; Όταν οι ίδιοι δεν δείχνουν ενδιαφέρον να γνωρίσουν καλά το ακροατήριό τους; «Εάν δεν γνωρίζετε το ακροατήριό σας, έχετε αποτύχει», μας έλεγε η διευθύντριά μας στο Λύκειο που δίδασκα στην πόλη της Βοστόνης. Γι’ αυτό δεν εκλέγονται οι πολιτικοί; Αυτή δεν είναι η δουλειά τους; Γι’ αυτό δεν πληρώνονται;

Φυσικά υπάρχουν και τα καλά παραδείγματα (όσο λίγα και να είναι) και είμαι ευγνώμων γι’ αυτά.

Το άρθρο εγείρει ορισμένα πολύ σημαντικά ερωτήματα και καίρια ζητήματα. Πολύ ρεαλιστικά και πολύ επίκαιρα. Η δημοκρατία, αν εκφράζεται ορθά, εκπροσωπείται από όλους με σεβασμό, αξιοπρέπεια και ελευθερία.

Αλλιώς οι πολίτες ενδέχεται να μπουν σε καθεστώς επιβίωσης και να υιοθετήσουν κάποιο Plan B, μια κατάσταση όχι και τόσο θετική.

Προσωπική μου γνώμη είναι ότι η σχέση μεταξύ πολιτών-ηγεσίας είναι μία σχέση όπως όλες οι άλλες σχέσεις που απαιτεί καλλιέργεια και σεβασμό και από τις δύο πλευρές για να καταφέρουμε να ζήσουμε αρμονικά και ισορροπημένα.