Παρατηρήστε το δέρμα στο χέρι σας. Μπορεί να μην φαίνεται ή να μην το αισθάνεστε διαφορετικό από την κατάσταση που ήταν πριν από 12 ώρες, αλλά αν κοπείτε, ή αν καείτε, το δέρμα θα επουλωθεί έως και δύο φορές πιο γρήγορα από το εάν ο τραυματισμός γινόταν κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Και αυτή η διαφοροποίηση μεταξύ επούλωσης και ώρας τραυματισμού δεν αφορά μόνο το δέρμα, αλλά ολόκληρο τον οργανισμό.
Σύμφωνα με εκτενές αφιέρωμα του BBC, υπάρχει καλύτερη ώρα για να αρρωστήσει ή να χτυπήσει κάποιος και αυτό εξαρτάται από το κάθε όργανο.
Εάν πάτε να κάνετε το εμβόλιο της γρίπης, καλύτερα να κλείσετε πρωινό ραντεβού: ο οργανισμός θα παράγει έως και τέσσερις φορές περισσότερα αντισώματα εάν η ένεση γίνει μεταξύ 9 και 11 το πρωί, σε σύγκριση με 6 ώρες αργότερα. Εάν όμως κάνετε χειρουργική επέμβαση στην καρδιά, δεν ισχύει το ίδιο. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι εάν γίνει η επέμβαση απογευματινές ώρες, υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες μακροχρόνιας επιβίωσης.
Έχει αποδειχθεί ότι σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και αν κοιτάξετε, από τον εγκέφαλο έως το ανοσοποιητικό σύστημα, οι 24ωροι ρυθμοί που διέπουν τη δραστηριότητα των κυττάρων και των ιστών – που συχνά αναφέρεται ως «κιρκάδιος ρυθμός» – υπαγορεύουν τον τρόπο που το σώμα μας ανακάμπτει από λοιμώξεις και τραυματισμούς.
«Αυτό που είμαστε κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που είμαστε τη νύχτα», λέει ο Τάμι Μαρτίνο, διευθυντής του Κέντρου Καρδιοαγγειακών Ερευνών στο Πανεπιστήμιο του Guelph του Καναδά, ο οποίος επιδιώκει να εφαρμόσει αυτή τη θεωρία για τον βιολογικό χρονισμό των ανθρώπων και των ζώων. Από τον καρκίνο έως την καρδιολογία, την αρθρίτιδα και τις αλλεργίες, η καλύτερη κατανόηση αυτών των ρυθμών θα μπορούσε να επιτρέψει τη χορήγηση φαρμάκων και την πραγματοποίηση επεμβάσεων σε ώρες που είναι πιθανότερο ποιο αποτελεσματικές και μπορούν να προκαλέσουν μικρότερη βλάβη. Η ενίσχυση αυτών των ρυθμών μπορεί επίσης να επιτρέψει στους ασθενείς να ανακάμπτουν ταχύτερα και να μειωθούν τα συμπτώματα της νόσου.
«Είναι προσωπική μου πεποίθηση ότι η κιρκαδική ιατρική μπορεί να αλλάξει για πάντα τον τρόπο που διαχειριζόμαστε την ανθρώπινη υγεία», λέει ο Μαρτίνο.
Η ιδέα ότι η φυσιολογία μας διαφέρει από ώρα σε ώρα είναι στην πραγματικότητα αρχαία. Και μάλιστα ελληνική. Ο Ιπποκράτης είχε παρατηρήσει να 24ωρο σοβαρού πυρετού. Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική περιγράφει επίσης τη ζωτικότητα των διαφόρων οργάνων και το πικ τους σε διάφορες χρονικές στιγμές – οι πνεύμονες μεταξύ 3 π.μ. και 5 π.μ., η καρδιά μεταξύ 11 π.μ. και 1 μ.μ., τα νεφρά μεταξύ 5 μ.μ. και 7 μ.μ. κ.ο.κ.
Όσο αφορά στην επούλωση, υπάρχει μια πολύ λογική εξήγηση γιατί είναι αυξημένη κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σύγκριση με τη νύχτα. «Τα κύτταρα μας έχουν εξελιχθεί για να μπορούν να θεραπεύσουν τις πληγές πιο αποτελεσματικά στη βιολογική χρονική στιγμή που είναι πιθανότερο να συμβούν», λέει ο Τζον Ο’Νιλ, κιρκαδικός βιολόγος στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Ιατρικού Ερευνητικού Συμβουλίου στο Cambridge. Άλλωστε, όπως εξηγεί, ένας σοβαρός τραυματισμός είναι πιο πιθανό να συμβεί την ημέρα από ότι την νύχτα, στη διάρκεια του ύπνου.
Η έρευνα του έχει δείξει ότι τα κύτταρα που βοηθούν στην αποκατάσταση βλαβών στους ιστούς, με την τοποθέτηση νέου κολλαγόνου για να κολλήσουν τα κύτταρα του δέρματος, σπεύδουν ταχύτερα σε τραυματισμένες περιοχές κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει επίσης βιολογικούς ρυθμούς που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται στις λοιμώξεις. Η Ρέιτσελ Έντγκαρ, ιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου έχει μελετήσει την αλληλεπίδραση μεταξύ κιρκαδικών ρυθμών και ιικών λοιμώξεων όπως ο έρπης.
Σε μία μελέτη, διαπίστωσε ότι ο ιός του έρπητα αναπαράχθηκε 10 φορές περισσότερο σε ποντίκια που είχαν μολυνθεί στην αρχή της περιόδου ανάπαυσης – η οποία για τα ποντίκια είναι νωρίς το πρωί.
Επίσης η σήψη, μια απειλητική για τη ζωή αντίδραση σε μια λοίμωξη, ενεργοποιείται όταν εισέρχονται στο αίμα μόρια από την επιφάνεια των βακτηριδίων. Εάν αυτό συμβεί σε ποντίκια κατά τη διάρκεια της «νύχτας» τους, μόνο το 20% επιβιώνει. Εάν αυτό γίνει κατά τη διάρκεια της «ημέρας» τους, επιβιώνει το 90%.
Πηγή: BBC